10.000 nënshkrime të qytetarëve iu dorëzuan Këshillit të Ministrave, përmes një peticioni, për uljen e ndotjes së ajrit. Nisma e ndërmarrë nga “Lëvizja Bashkë”, kërkon të denoncojë nivelet e larta të ndotjes së ajrit në qytetin e Tiranës dhe marrjen e masave konkrete.
Sipas monitroimit të “GreenLungs”, në dimër 2023 vlerat e përqëndrimit të CO2 në 53 pika rezultonin shumë më të larta se standardi. Në zonën e Unazës së madhe me pikë referimi Pallatin me Shigjeta duke vazhduar për në Astir e deri tek Bulevardi i Ri (ish Shqiponja) vlerat arrinin në nivele mjaft të larta rreth 1,911.00 -2,035.00 ppm.
Zona të tjera tepër të ndotura janë dhe kryqëzimi i 21-Dhjetorit, pranë spitalit Gjerman dhe një pjesë e zonës së Myslym Shyrit.
Mirela Ruko, aktiviste e “Lëvizjes Bashkë” e njëkohësisht anëtare e këshillit bashkiak të Tiranës u shpreh se prej një muaji kanë takuar në terren qytetarët për ti ndërgjegjësuar ata mbi problemin dhe për të propozuar zgjidhje.
“Ajo çfarë ne kërkojmë është pikë së pari matja e nivelit të ndotjes dhe bërja transparente. Kërkojmë kontroll mbi cilësinë e karburantit, i cili tregtohet në Shqipëri. Kërkojmë përmirësim të ndjeshëm të transportit publik dhe ndalim të ndërtimeve brenda unazës së madhe të qytetit. Po ashtu, kërkojmë mbrojtje dhe zgjerim të hapësirave publike dhe ndërtimin e korridoreve ekologjike”, – deklaroi Ruko para Kryeministrisë.
Sipas saj, këto pika, jo vetëm se do të ndikonin në uljen e ndotjes, por do të përmirësonin edhe jetën e qytetarëve të Tiranës.
Sipas matjeve të realizuara nga organizata jo qeveritare, ndotja e ajrit në Tiranë është dyfish më e lartë se sa normat e Bashkimit Evropian.
Për Arlind Qorin, përfaqësues i “Lëvizjes Bashkë”, ndotja e ajrit ka ardhur si pasojë e keqplanifikimit urban.
“Në Shqipëri, të paktën vitin e fundit kanë vdekur 5410 qytetarë nga sëmundje që shkaktohen prej ndotjes së ajrit. Ajri në Tiranë nuk ndotet vetë, por ndotet për shkak të keqplanifikimit urban, për shkak të ndërtimeve pa kriter, për shkak të shkatërrimit të hapësirave të gjelbërta, për shkak të ngushtimit të hapësirës publike, për shkak të degradimit të transportit publik”,-u shpreh Qori.
Në të gjithë Tiranën ka vetëm dy matës nga Agjencia Kombëtare e Mjedisit, të cilët prodhojnë të dhëna për të gjithë qytetin. Prej vitit 2019 deri në vitin 2023 që këto dy stacione u vendosën në punë, Tirana ishte një qytet pa të dhëna për ajrin.
“Sot është gjithnjë e më e vështirë të jetosh në Tiranë dhe në Shqipëri, jo vetëm për shkak të mungesës së punës, për shkak të pagave të pamjaftueshme apo pensioneve qesharake, por edhe sepse prej ndotjes, prej keq zhvillimit urban, ne po sëmuremi çdo ditë e më shumë, ne po vdesim çdo ditë e më shumë”,- u shpreh mes të tjerash, Arlind Qori.
Sipas ekspertëve, numri i stacioneve fikse të monitorimit të cilësisë së ajrit nuk është i mjaftueshëm për të prodhuar të dhëna të besueshme.
BE bleu në vitin 2006 dy stacione monitorimi për Elbasanin dhe Tiranën, dhe një stacion të lëvizshëm, i cili nuk është vendosur në punë. “Tirana Mobile” supozohej të ishte stacioni i lëvizshëm, por ai ndodhet i stacionuar në Sauk prej të paktën 1 viti, që kur ka nisur punën.
Në janar të 2023, “Citizens” komunikoi me AKM, asokohe ky institucion tha se stacionet ishin vendosur dhe po testoheshin për të nisur punën. Gjatë një monitorimi të kryer nga BE në vitin 2022 u konstatua se stacionet e dhuruara ishin jashtë funksionit dhe matjet e cilësisë së ajrit ishin ndërprerë.
