22 korrik 2010, dita kur e drejta ndërkombëtare vulosi pavarësinë e Kosovës

Më 22 korrik 2010, në një seancë solemne që do të mbetet përgjithmonë e gdhendur në kujtesën historike të kombit shqiptar, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (GJND) shpalli vendimin e saj këshillimor mbi Deklaratën e Pavarësisë së Kosovës, e miratuar më 17 shkurt 2008. Me këtë akt juridik të një rëndësie të jashtëzakonshme, Gjykata e vendosur në Pallatin e Paqes në Hagë konfirmoi me qartësi se Deklarata e Pavarësisë nuk shkel asnjë normë të së drejtës ndërkombëtare dhe është në përputhje të plotë me parimet mbi të cilat mbështetet rendi ndërkombëtar.

Në Sallën e Madhe të Drejtësisë, Presidenti i Gjykatës, z. Hisashi Owada, lexoi Opinionin Këshillimor me një ton solemn që jehonte përtej mureve të sallës dhe përtej kufijve shtetërorë. Ishte një moment kur e drejta dhe historia u ndërthurën, kur fjalët e lexuara aty morën peshën e një dëshmie për betejat e gjata dhe të mundimshme të popullit të Kosovës për liri dhe dinjitet.

Ky opinion, i kërkuar nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara, nuk ishte vetëm një përgjigje ndaj një pyetjeje juridike; ishte një vulosje morale dhe politike e së drejtës së popujve për vetëvendosje. Ai përforcoi legjitimitetin e shtetësisë së Kosovës dhe i dha asaj një vend të patjetërsueshëm në hartën e kombeve të lira. Për Kosovën, kjo ditë mund të krahasohet vetëm me ditën e çlirimit më 12 qershor 1999 – një tjetër kapitull i artë në historinë e saj të re.

Megjithatë, historia nuk është vetëm kujtesë; ajo është një thirrje. Ky vendim, pavarësisht peshës së tij monumentale, nuk është shfrytëzuar plotësisht për të përshpejtuar zhvillimin institucional, ekonomik dhe shoqëror të vendit. E drejta e njohur ndërkombëtarisht nuk mjafton vetvetiu – ajo duhet të përkthehet në reforma të guximshme, në qeverisje të përgjegjshme, në krijim të mundësive dhe në forcim të kulturës demokratike.

Sot, kur rikujtojmë atë 22 korrik të paharruar, nuk duhet ta bëjmë vetëm si një ushtrim ceremonial, por si një akt ndërgjegjeje kombëtare. Kjo ditë është një ftesë për çdo qytetar, çdo institucion dhe çdo faktor shoqëror që të punojnë së bashku për një të ardhme më të sigurt, më të drejtë dhe më të begatë për Republikën e Kosovës.

Le të jetë kjo përkujtesë jo vetëm një kujtim i një fitoreje të së djeshmes, por një shtysë për të ndërtuar të nesërmen. Sepse pavarësia nuk është vetëm një akt shpalljeje apo një vendim gjykate; ajo është një proces i gjallë, një përpjekje e përhershme për ta bërë lirinë të qëndrueshme, të drejtën të prekshme dhe shpresën të prekë çdo cep të jetës së qytetarëve.

Përgatiti: Albert Vataj