28 personazhet që ndryshuan Europën, nga Putin te Zelensky dhe Giorgia Meloni
Europa është sa e madhe, por edhe e vogël. 2022 është viti që kontineti pa ndryshime të forta dhe të i pa imagjinuara, që nga lufta në Ukrainë te qeveritë e reja në vende si Italia, apo edhe Britania e Madhe.
Robert Habeck
Kur Rusia pushtoi Ukrainën në shkurt, të gjithë ishin në pikëpyetje se çfarë do të bënte Europa? Për t’iu përgjigjur kësaj, njerëzit, natyrisht, u drejtuan nga Gjermania, vendi më i madh dhe më i fuqishëm i Bashkimit Europian. Ata u drejtuan nga Robert Habeck. Ministri 53-vjeçar i ekonomisë dhe klimës ishte në qendër të vendimit të BE-së se deri ku mund të shkonin vendet e bllokut për të sanksionuar Rusinë.
Christine Lagarde
Ndërsa Europa po përballet me perspektivën e zymtë të recesionit dhe inflacionit, vendimet e marra nga Banka Qendrore Europiane nën udhëheqjen Christine Lagarde. do të përcaktojnë nëse kontinenti mund të gjejë rrugën e tij për të dalë nga problemet e tij ekonomike. Rritja e inflacionit kërcënon bizneset dhe qytetarët europiane. Lagarde tashmë ka rritur normat e interesit dhe do ta vazhdojë ta bëjë përsëri. Rreziku është se nëse ajo rrit më shumë normat e interesit, do të gjunjëzojë ekonominë europiane.
Christopher Cavoli
Mund të mos ketë asnjë person tjetër jashtë Ukrainës më përgjegjës që po përpiqet që Kievi të fitojë luftën e tij kundër Moskës sesa Christopher Cavoli. Gjenerali me katër yje, i emëruar si komandanti suprem aleat i NATO-s dhe komandanti i forcave amerikane në Europë këtë vit, ka për detyrë të sigurojë që Ukraina të marrë të gjithë mbështetjen ushtarake, financiare dhe logjistike që i nevojitet për të vazhduar luftën.
Në anën e kujt është Recep Tayyip Erdogan?
Përgjigja nuk është gjithmonë e qartë. Me sa duket, presidenti turk kryeson një vend anëtar të NATO-s dhe një vend kandidat në Bashkimin Europian. Në realitet, marrëdhënia e tij me Perëndimin është shpesh transaksionale në rastin më të mirë dhe armiqësore në rastin më të keq. Ai ka akuzuar Gjermaninë për “praktika naziste” dhe ka kërvënuar në mënyrë rutinore se do të “hapë dyert” për emigrantët për të shkuar në Europë, pavarësisht se blloku i paguan Turqisë miliarda euro për t’i mbajtur emigrantët.
Kaja Kallas
Ursula von der Leyen nuk përmendi asnjë emër kur tha: “Duhet të kishim dëgjuar ata që e njohin Putinin”. Presidentja e Komisionit Europian ka të ngjarë të ketë në mendje Kaja Kallas. Pak liderë europianë kanë qenë aq të fortë, të artikuluar dhe konsistent sa kryeministrja estoneze. Dhe në një kohë kur vendet e Europës Perëndimore po rimendojnë strategjinë e tyre për Rusinë, pushtimi brutal i Ukrainës ka ndryshuar qasjen e Estonisë ndaj Moskës.
Denis Redonnet
Emërimi i Denis Redonnet është një sinjal nga Bashkimi Europian. Si shefi i parë i zbatimit të tregtisë së bllokut, burokrati me mjekër dhe syze dikur promovoi qëndrimin më të fortë të BE-së ndaj tregtisë së jashtme. Suksesi i kësaj qasjeje do të varet kryesisht nga fakti nëse Redonnet është në gjendje të ndihmojë në ngritjen e nivelit të bllokut.
Marine Le Pen
Le Pen, 54 vjeç, ka mbikëqyrur transformimin e suksesshëm të një partie që ishte një parti e zakonshme. Nxitja e saj për ta bërë partinë e saj më të njohur dhe fushatat e saj politike me kosto të jetesës nënkuptonin se ajo ishte në gjendje të fitonte mbështetje përtej bazës së saj thelbësore dhe të paraqitej si politikania që po lufton për të shtypurit në Francë.
Aija Kalnaja
Aija Kalnaja po përballet me një detyrë të vështirë: një reformë rrënjësore të Frontex, e cila merret me sigurinë kufitare dhe është agjencia më e diskutueshme e BE-së. Ish-oficerja e policisë letoneze mori përsipër organizatën si shefe ekzekutive e përkohshme pasi paraardhësi i saj dha dorëheqjen. Sipas një raporti të agjencisë kundër mashtrimit të BE-së, zyrtarët e Frontex-it ishin në dijeni për migrantët që po shtyheshin ilegalisht në ujërat ndërkombëtare në Mesdhe dhe e mbuluan atë.
Bjoern Seibert
Kreu i kabinetit të Presidentes së Komisionit Ursula von der Leyen është çelësi i marrëdhënieve të ngushta midis Brukselit dhe Uashingtonit. 41-vjeçari gjerman punoi ngushtë me zyrtarët e Shtëpisë së Bardhë përpara sulmit të plotë të Rusisë ndaj Ukrainës, ndërsa ai ndihmoi në miratimin e paketës së sanksioneve që Bashkimi Europian kundër Moskës.
Sanna Marin
Nën udhëheqjen e Sanna Marin, Finlanda nuk mund të akuzohet më për “finlandizim”. Kryeministrja më në fund theu aktin balancues të vendit të saj për ruajtjen e distancës strategjike midis Rusisë dhe NATO-s dhe vendosi, së bashku me Suedinë, t’i bashkohet aleancës ushtarake perëndimore. Duke vepruar në këtë mënyrë, Marin është përballur me kërcënimet e Kremlinit për “hapa hakmarrëse” dhe do të mbikëqyrë një militarizimin e mundshëm të kufirit lindor të vendit.
Nicola Sturgeon
Nicola Sturgeon dëshiron një shans të dytë. Ministrja e parë Skocisë ka bërë peticion për një rivotim në tetor. Referendumi, nëse do të mbahej, do të zhvillohej vetëm nëntë vite pas herës së fundit që skocezët arritën të votonin (dhe vendosën me një diferencë të madhe të qëndronin në Mbretërinë e Bashkuar). Argumenti i Sturgeon është se Brexit ka ndryshuar plotësisht kontekstin duke e larguar Skocinë pa dëshirë nga BE. Gjykata e Lartë hodhi poshtë ofertën e Sturgeon për një votim të ri pa bekimin e Westminsterit dhe kryeministrat e njëpasnjëshëm britanikë e kanë përjashtuar diçka të tillë.
Eric Huang
Vija e parë europiane e përplasjes titanike midis SHBA-së dhe Kinës kalon përmes Vilniusit dhe përballë Pekinit është diplomati 49-vjeçar tajvanez Eric Huang. Huang drejton “zyrën përfaqësuese” të Tajvanit në kryeqytetin lituanez, e cila u hap vitin e kaluar dhe shkaktoi një përplasje dramatike midis Kinës dhe Bashkimit Europian.
Elke Van den Brandt
Elke Van den Brandt, ministrja e transportit e Brukselit, na ka treguar se si mund të prishen edhe marrëdhëniet më të vështira. Ky ka qenë misioni i veçantë i politikanes 42-vjeçare të Gjelbër që kur ajo erdhi në detyrë në 2019-ën dhe ajo po ia del mbanë. Van den Brandt është një politikane e sprovuar, duke ndërruar vendet midis parlamenteve të Flanders dhe Brukselit që nga viti 2009. Ajo është e njohur për kompetencat e saj dhe një është një person që komunikon shumë qartë dhe mirë.
Pap Ndiaye
Pap Ndiaye është një akademik që ka mbaruar shkollat më prestigjioze të Francës dhe ka punuar në një muze. Por ekspertiza e tij (Studimet afrikano-amerikane) dhe raca e tij (me ngjyrë) bënë që ai të futej menjëherë në një debat të furishëm rreth racizmit, universalizmit, meritokracisë dhe, në fund të fundit, identitetit francez.
Frans Timmermans
Frans Timmermans po përballet me një sfidë të drejtpërdrejtë, nëse është shumë e vështirë: të mbrojë Marrëveshjen e Gjelbër Europiane, përpjekjen e Komisionit për të ulur emetimet e Bashkimit Europian në zero deri në vitin 2050. Ndërsa lufta në Ukrainë ka detyruar Europën të rimendojë strategjinë e saj energjetike, pasojat janë ka të ngjarë të ketë një ndikim të madh në aftësinë e kontinentit për të goditur objektivat e tij megjithëse nuk është ende e qartë se si. Në terma afatgjatë, ekspertët thonë se investimet në teknologjinë e gjelbër dhe burimet e rinovueshme të energjisë do të përshpejtohen.
Thierry Breton
Lufta në Ukrainë nuk ka qenë një reklamë e mirë për aftësinë e Europës për të qëndruar e fortë dhe e bashkuar. Por kjo nuk e ka penguar Thierry Breton të dyfishojë përpjeket e tij për më shumë “sovranitet europian”. Formalisht, ish-ekzekutivi francez i teknologjisë është komisioneri europian për tregun e brendshëm. Në praktikë, ai është avokati më i madh i Europës në kontinent, duke rishqyrtuar se nga cilat vende varet dhe duke u mbështetur më pak tek ata në përgjithësi.
Sieta van Keimpema
Jo shumë njerëz jashtë Holandës kanë dëgjuar për Sieta van Keimpema. Por ata do të bënin mirë të fillonin t’i kushtonin vëmendje asaj. Si fytyra e Forcës së Mbrojtjes së Fermerëve një sindikatë që proteston kundër planit holandez për të ulur ndotjen dhe emetimet e karbonit. Van Keimpema dhe aleatët e saj janë të shqetësuar se përpjekjet mjedisore të Holandës do të dëmtojnë jetesën e tyre, veçanërisht praktikën e tyre të përdorimit të plehrave kimikë që çlirojnë oksidet e azotit, të cilat janë ndotës.
Vladimir Putin
Ëndrra e Vladimir Putin për një Rusi të madhe nuk ka gjasa të realizohet. Sulmi i tij në shkallë të plotë ndaj Ukrainës filloi të shpërbëhej pothuajse aq shpejt sa filloi. Edhe pse presidenti rus i përmbahet përkufizimit të tij të konfliktit si një “operacion ushtarak special” që synon të pastrojë Ukrainën nga “nazistët”, trupat që kërcënuan shkurtimisht Kievin mezi po qëndrojnë në lindje të vendit.
Përçarësit
Giorgia Meloni
Kryeministrja e re e Italisë, Giorgia Meloni, po bën çdo përpjekje për ta paraqitur veten si një person që nuk përbentë kërvcënim. Sigurisht, flaka e ekstremit të djathtë dikur mbrojti tërheqjen e Italisë nga eurozona dhe kundërshtoi sanksionet ndaj Moskës pasi Rusia pushtoi Krimenë në vitin 2014. Por këto ditë, ajo po përpiqet t’u bëjë të ditur bashkëbiseduesve të saj në Europë dhe në Perëndim se ajo është një mbështetëse e madhe e NATO-s, një linje e ashpër ndaj Kremlinit dhe në asnjë mënyrë nuk dëshiron të largohet nga Bashkimi Europian. Duke iu drejtuar rrënjëve fashiste të partisë së saj përpara zgjedhjeve të shtatorit, ajo lëshoi një deklaratë duke mohuar ideologjinë në frëngjisht, anglisht dhe spanjisht.
Viktor Orban
Viktor Orban duket se e ka thyer Brukselin. Vetëm shikoni se çfarë ndodhi pasi ai kërcënoi kombet duke i quajtur “raca të përziera”. Edhe pse zyrtarët e BE-së predikojnë “vlerat europiane”, Orban ka shkelur shtypin, duke minuar gjyqësorin, duke manipuluar demokracinë e vendit dhe duke miratuar ligje anti-LGBTQ+. Pas 12 vitesh në pushtet dhe një rizgjedhjeje të rehatshme, nëse është e diskutueshme – në prill, 59-vjeçari i fortë hungarez do të qëndrojë për një kohë të gjatë.
Keir Starmer
Duke pasur parasysh gjendjen e Partisë Konservatore Britanike, gjithçka që i është dashur të bëjë Keir Starmer është të qëndrojë neutral. Udhëheqësi i Partisë Laburiste është gati të jetë në mesin e shumë liderëve të qendrës së majtë në Perëndim, mendoni Joe Biden, Anthony Albanese, Olaf Scholz. Me polemikat e laburistëve rreth antisemitizmit dhe Brexit-it në të kaluarën, Starmer duket se është përmirësuar. Mes një krize të kostos së jetesës, Starmer po flet për hipotekat, ngrohjen e shtëpive dhe sigurimin e ushqimit – në kontrast me uljet e taksave të ish-kryeministres Liz Truss për të pasurit.
Jean-Luc Mélenchon
Jean-Luc Mélenchon ka ringjallur të majtën franceze. Pesë vite pasi presidenti francez Emmanuel Macron shkatërroi Partinë Socialiste, një sërë partish të krahut të majtë u bënë forca e dytë më e madhe në parlament. Suksesi i tij ka pasoja praktike dhe simbolike. Kjo i jep atij ndikim mbi pjesën tjetër të agjendës legjislative të Macron dhe krijon një platformë për të majtën që të konkurrojë edhe një herë për presidencën e vitit 2027. Tashmë, prania e së majtës në parlament ka ndihmuar në miratimin e një pakete të inflacionit prej 20 miliardë eurosh.
A janë e ardhmja automobilat elektrike?
Përgjigja do të vendoset pjesërisht nga Carlos Tavares, CEO i Stellantis, prodhuesi i gjashtë më i madh i makinave në botë, i krijuar vitin e kaluar nga bashkimi i Fiat Chrysler dhe Grupit PSA, i cili zotëron marka si Peugeot dhe Citroen. Ndërsa kompania ka deklaruar se dëshiron të bëjë një tranzicion të plotë në prodhimin e makinave elektrike deri në vitin 2030, veterani 64-vjeçar portugez i industrisë duket skeptik. Tavares është ankuar për rreziqet për vendet e punës në Europë që paraqet tranzicioni dhe gjurmën e karbonit të baterive prodhuese.
Ylva Johansson
Në letër, të qenit në krye të çështjeve të brendshme të BE-së ka kufizime. Kryeqytetet kombëtare ruajnë me fanatizëm migracionin dhe sigurinë, duke mos i dhënë Brukselit shumë liri veprimi. Por jo vetëm që Ylva Johansson ka gjetur një vend për veten e saj në politikën e teknologjisë, socialdemokratja suedeze është padyshim më e fuqishme se komisionerët më të profilit të lartë të autorizuar posaçërisht për të punuar në atë vend. Profili i Johansson është rritur për shkak të luftës që ajo ka marrë. Ajo dëshiron që kompanitë e teknologjisë të kontrollojnë platformat e tyre për materiale abuzive si pornografia e fëmijëve dhe terrorizmi.
Kyriakos Mitsotakis
Shkeljet e të drejtave të njeriut, heqja e lirisë së shtypit, skandalet e spiunazhit. Kjo duket të jetë pjesë e trashëgimisë së Kyriakos Mitsotakis, djalit të shkolluar në Harvard, i cili e tregoi veten si i moderuar dhe i huaj, pavarësisht prejardhjes së tij. Uashingtoni e do atë. Greqia shpenzon më shumë për mbrojtjen si pjesë e PBB-së sesa vetë Shtetet e Bashkuara; Mitsotakis, 54 vjeç, ka qenë kritik ndaj Moskës dhe ka dërguar pajisje ushtarake në Ukrainë. Ai u bë kryeministri i parë grek që foli në një sesion të përbashkët të Kongresit të SHBA-së. Për sa i përket të drejtave, megjithatë, Brukseli ka qenë i paefektshëm për ta bërë atë të ndalojë atë që grupet e të drejtave të njeriut thonë se është kthimi i paligjshëm i emigrantëve në ujërat ndërkombëtare.
Sergey Lavrov
Sado që Brukseli heziton ta pranojë, jo të gjithë e shohin luftën në Ukrainë si një betejë midis së mirës dhe së keqes. Sergey Lavrov, ministri i jashtëm i Rusisë ka luajtur një rol të rëndësishëm për statusin e Rusisë si një eksportues gjigant i ushqimit dhe energjisë për t’u siguruar që Moska të mos jetë aq e izoluar sa Europa dhe Shtetet e Bashkuara duan të jenë. Me mjete të sofistikuara propagandistike në dispozicion të tij, ministri i jashtëm 72-vjeçar dhe ushtria e tij e diplomatëve kanë shfrytëzuar me sukses oreksin global për gaz dhe grurë dhe kanë shfrytëzuar në maksimum marrëdhëniet e ndërlikuara të Perëndimit me ish-kolonitë e tij, duke shfrytëzuar çdo mundësi që i është dhënë. /Abcnews/