Çfarë dihet deri më tani për pilulat Covid-19?

Kompania farmaceutike amerikane Pfizer të martën konfirmoi se Paxlovid, ilaçi i saj i ri kundër Covid-19, ka dhënë rezultate efikase.

Pilulat e prodhuara nga Pfizer mund të jenë trajtimi i parë me të vërtetë efektiv për sëmundjen e koronavirusit, së bashku me molnupiravir, një ilaç i zhvilluar nga kompania farmaceutike MSD (Merck), por kohët e fundit u zbuluan rezultate më pak inkurajuese rreth këtij ilaçi se sa ato të raportuara në një fazë të parë të eksperimentimit të tij.

Vaksinat vazhdojnë të jenë i vetmi mjet i rëndësishëm kundër pandemisë, të cilat kanë arritur të ulin numrin e rasteve kritike me Covid-19, numrin e të shtruarve në spitale dhe vdekjet. Ilaçi për Covid-19 mund të rezultojë i dobishëm edhe në vendet e varfra, të cilat kanë norma shumë të ulëta të vaksinimit.

Paxlovid

Referuar të dhënave të publikuar nga Pfizer, nëse arrihet të merret brenda tre ditëve që nga fillimi i simptomave, Paxlovid ul rrezikun e shtrimit në spital dhe shmang vdekjen me 89 për qind (krahasuar me ata që nuk e marrin dhe zhvillojnë forma të rënda të sëmundjes). Nëse jepet pesë ditë pas simptomave të para, rreziku ulet gati në 88 për qind.

Këto rezultate janë bazuar në një provë që përfshiu rreth 2.246 vullnetarë të pavaksinuar me karakteristika të ngjashme me një rrezik të lartë të zhvillimit të simptomave të Covid-19. Gjithashtu, sipas të dhënave të publikuara nga Pfizer, 0,7 për qind e pjesëmarrësve që morën Paxlovid u shtruan në spital katër javë pas fillimit të provës, ndërsa nuk u regjistrua asnjë vdekje. Në grupin e vullnetarëve që nuk e morën një ilaç të tillë, por një substancë (placebo) përqindja ishte në 6.5%.

Paxlovid është një antiviral që ndërhyn në mekanizmat e përdorur nga koronavirusi për t’u shumuar brenda qelizave të njerëzve të infektuar. Trajtimi konsiston në marrjen e 30 tabletave gjatë pesë ditëve të Paxlovid dhe ritonavir, një tjetër ilaç antiviral i zhvilluar shumë kohë më parë kundër HIV. Marrja e këtij ilaçi të dytë lejon Paxlovid të qëndrojë aktiv më gjatë në trup për të dhënë rezultate më të mira.

Përveç pacientëve me rrezik të lartë, Pfizer po teston individë me faktorë rreziku më të ulët të lidhur me Covid-19. Të dhënat paraprake të publikuara deri më tani nga kompania tregojnë se përdorimi i Paxlovid uli rrezikun e shtrimit në spital dhe vdekjeve me 70 për qind.

Testet klinike përfshinin njerëz që ishin kontraktuar kryesisht me variantin Delta të koronavirusit, më i përhapuri që nga vera në pjesën më të madhe të botës. Pfizer, megjithatë, parashikoi që në disa teste laboratorike, ilaçi i ri ka treguar se mund të luftojë edhe simptomat e Covid-19 të shkaktuara nga varianti Omicron.

Muajin e kaluar, Pfizer aplikoi tek Agjencia e Ushqimit e Barnave për të marrë autorizimin për përdorim të Paxlovid, falë të dhënave të para në lidhje me efikasitetin dhe sigurinë e tij. Rezultatet e reja do t’i dërgohen agjencisë, e cila mund të përshpejtojë procesin e përdorimit, duke e bërë ilaçin e disponueshëm brenda javësh në Shtetet e Bashkuara.

Molnupiravir

Në muajin tetor kompania MSD njoftoi se molnupiravir arrin të ulë në 50 për qind rrezikun nga Covid-19 nëse merret brenda pesë ditëve të para që nga fillimi i simptomave të Covid-19. MSD më pas e vazhdoi testimin e ilaçit dhe eksperimentimin e tij, duke marrë të dhëna zhgënjyese nga sa jepte analiza përfundimtare. Efektiviteti i molnupiravir ishte në fakt 30 për qind dhe disa dyshime për sigurinë e tij u shfaqën më pas, deri në atë pikë sa e ndërlikuan procesin për autorizimin e pilulës për përdorim nga FDA. Megjithatë, një komision nga agjencia amerikane kishte votuar në favor të molnupiravirit në fund të nëntorit, por FDA nuk ka vendosur ende për autorizimin e tij.

Molnupiravir është një pilulë orale, e cila merret dy herë në ditë për pesë ditë. Ajo ka aftësinë për të ndërhyrë në proceset që përdorin viruset për t’u shumuar brenda qelizave. Një nga objektivat është një enzimë e veçantë (polimerazë) e përfshirë në transkriptimin e materialit gjenetik viral, domethënë udhëzimet që i nevojiten qelizës për të krijuar kopje të reja të virusit. Ilaçi bën që polimeraza të transkriptojë gabimisht udhëzimet, duke e bërë të pamundur pastaj riprodhimin e virusit.

Ky ilaç është autorizuar në Britaninë e Madhe, ndërsa autoriteti i kontrollit të barnave në Francë ka vendosur ta refuzojë kërkesën për autorizim të paraqitur nga kompania MSD.