Gjergj Luca, në Peshtan, në fshatin e Mero Bazes, në këtë nyje të historisë dhe të shpirtit jugor

Pas një kohe të gjatë që kishte munguar në daljet publike, sipërmarrësi i njohur dhe filantropi i spikatur Gjergj Luca rikthehet sërish me një shfaqje të fortë simbolike, duke e kthyer vëmendjen kah një prej perlave të Jugut shqiptar.

Ndalesa e tij këtë herë është në Peshtan, një fshat që nuk është thjesht një pikë në hartë, por një nyje e historisë dhe e shpirtit jugor. Peshtani ndodhet aty ku puqen rrugët dhe frymët e Gjirokastrës, Përmetit dhe Tepelenës – një trekëndësh ku natyra nuk është vetëm peizazh, por edhe kujtesë, ku çdo gur flet, çdo lumë rrjedh me tinguj epikë dhe çdo mal mban mbi supe një këngë legjendash.

Luca, i njohur për mënyrën e tij të drejtpërdrejtë dhe shpesh të papritur për të vlerësuar e për të kritikuar, e solli këtë ndalesë me një video të postuar në rrjetet sociale, duke shkruar:
“Malësia e Jugut si malësia e Veriut ka natyrë, ka histori, ka edhe mikpritje. Jam në Grykën e Mezhgoranit, në kufirin mes Tepelenës, Gjirokastrës dhe Përmetit, ku ka lindur edhe gazetari i pavarur Mero Baze…”

Gryka e Mezhgoranit është një emër që nuk ka vetëm hijeshinë gjeografike, por edhe tingëllimin e historisë së përgjakshme. Pikërisht këtu, gjatë Luftës së Dytë Botërore, u zhvillua një nga betejat më të ashpra mes trupave greke dhe italiane. Ky vend nuk është vetëm kufi natyror, por edhe kufi epik midis kujtesës kombëtare dhe dhimbjes së sakrificës. Sot, kur kalon aty, mund të gjesh ende gjurmë të plumbave në gurë, një përkujtimore të vogël që i flet brezave për atë kohë të trazuar.

Në këtë peizazh, Luca ndalet dhe lidh një urë të veçantë mirënjohjeje me figurën e gazetarit Mero Baze. Ai e bën këtë jo vetëm si një shenjë respekti personal, por edhe si një vlerësim të rrallë për një njeri që ka ditur të mbajë një qëndrim të pavarur në një mjedis shpesh të zhurmshëm e të njëanshëm. Dhe, në mënyrën karakteristike të Lucës, vlerësimi nuk vjen thjesht si lëvdatë:

“Urtësia i vjen nga Përmeti, trimëria nga Tepelena dhe mençuria nga Gjirokastra.”

Ky përshkrim është një gërshetim figurash të krahinave, një mënyrë për të thënë se Mero Baze nuk është produkt i një vendi të vetëm, por i një harte të tërë kulture dhe historie. Luca nuk e kurseu edhe një thumb për gazetarët e tjerë, duke theksuar me stilin e tij të drejtpërdrejtë:
“Ka nga ata që këmbët i kanë në ajër, mendtë i kanë në qiell…” – një gjykim që të kujton shpesh mënyrën se si Luca, përtej sipërmarrjes, është kthyer në një zë kritik të shoqërisë.

Në këtë mënyrë, ndalesa në Peshtan nuk është thjesht një udhëtim, por një gjest simbolik. Gjergj Luca sjell me vete jo vetëm frymën e sipërmarrësit që ndihmon dhe nderon vendin e tij, por edhe syrin e një qytetari që e di se historia dhe njerëzit që e bëjnë historinë meritojnë të kujtohen. Peshtani, me malet që përpijnë retë dhe me legjendat që nuk vdesin kurrë, u bë kështu skena ku Luca përshëndeti Jugun dhe i dha një tjetër vlerë njërit prej bijve të tij më të njohur.

Në fund, kjo video e thjeshtë, kjo ndalesë në dukje e zakonshme, është një kujtesë se në çdo cep të Shqipërisë ka një histori për t’u treguar dhe një njeri për t’u vlerësuar. Dhe Luca, me gjithë thjeshtësinë dhe drejtpërdrejtësinë e tij, e bën këtë me një pasion që nuk matet me fjalë, por me vepra.
Albert Vataj