BE ashpërson politikën për emigracionin, azilkërkuesit e refuzuar nuk do të lejohen të qëndrojnë

Ministrat e Brendshëm të BE-së arritën një marrëveshje të gjerë për paketën e reformave mbi migracionin të hënën, duke mbushur boshllëqet e fundit të reformës së migracionit të Bashkimit Evropian dhe duke hapur rrugën për negociatat me Parlamentin Evropian.

Tre projektligjet kryesore rishkruajnë në mënyrë të ndjeshme rregullat për azilin në BE dhe janë pjesë e Paktit për Migracionin dhe Azilin – plani kryesor i BE-së, i cili pritet të hyjë në fuqi deri në qershor të vitit 2026. Në një takim në Bruksel, ministrat miratuan atë që Komisioni Evropian e ka quajtur për një kohë të gjatë “pjesën e humbur” të sistemit: rregulloren për rikthimet. Ky ligj, i propozuar për herë të parë në mars, mundëson që shtetet e BE-së të krijojnë “qendra rikthimi” jashtë territorit të BE-së për migrantët që presin të deportohen.

“Marrëveshja do të mundësojë që si BE-ja ashtu edhe një ose më shumë shtete anëtare të bëjnë një marrëveshje me një shtet të tretë për krijimin e qendrave të rikthimit,” tha ministri i Imigracionit të Danimarkës, Rasmus Stoklund. Ministrat gjithashtu miratuan ndryshimet në konceptin e shtetit të tretë të sigurt, i cili do ta bënte më të lehtë refuzimin e kërkesave për azil dhe mundësonte deportimet në shtetet që kërkuesi ka kaluar vetëm nëpër to. Për herë të parë, shtetet e BE-së do të kenë një listë të shteteve të sigura të origjinës në nivel evropian, e cila përfshin Bangladeshin, Kolumbinë, Egjiptin, Indinë, Kosovën, Marokun dhe Tunizinë. Përveç këtyre shteteve, Komisioni gjithashtu i konsideron shtetet kandidate për anëtarësim në BE, si Turqinë dhe Gjeorgjinë, si të sigurta. Aplikimet nga qytetarët e këtyre shteteve do të trajtohen më shpejt.

Luftra politike më e vështirë ishte nëse të gjitha shtetet e BE-së duhet të zbatojnë automatikisht urdhërat për deportimin e njëri-tjetrit, një pjesë e propozimit për rikthimet. Teksti përfundimtar paraqet një mekanizëm në dy etapa: fillimisht vullnetar dhe pastaj detyrues. Ai gjithashtu krijon procedura të përbashkëta për BE-në, krijon detyrime për ata që nuk kanë të drejtën për të qëndruar, forcimin e bashkëpunimit mes kryeqyteteve dhe mundëson krijimin e “qendrave rikthimi” në shtetet jashtë BE-së.

Disa qeveri kishin frikë se njohja e ndërsjellë e rikthimeve do të mundësonte që shtetet në vijën e parë të fronteve, si Spanja, Italia ose Greqia, të kalonin migrantët përtej kufirit, duke i ngarkuar shtetet e tjera me barrën e enforcement-it. Ministrat gjithashtu arritën një marrëveshje mbi mekanizmin e solidaritetit të Paktit, i cili kërkon që çdo kryeqytet i BE-së të kontribuojë përmes relocimeve, mbështetjes financiare ose ndihmës operative.

Komisioni kishte propozuar 30,000 relocime ose mbështetje financiare të barabartë (€20,000 për person), por ministrat ranë dakord për një objektiv më të ulët por detyrues: 21,000 relocime ose €420 milion për ciklin deri në 2026. Organizatat e shoqërisë civile reaguan me shqetësim ndaj marrëveshjes së Këshillit, veçanërisht ndaj nenit të propozimit për rikthimet, i cili do të lejonte autoritetet të kryenin bastisje, hetime dhe kontrollime shtesë për të zbatuar deportimet.

Ky dispozitë do të përfshinte si shtëpitë e individëve që janë nën urdhra rikthimi, ashtu edhe “objekte të tjera të rëndësishme,” mundësisht duke përfshirë rezidencat e qytetarëve të BE-së që dyshohet se strehojnë migrantë, si dhe zyra të OJQ-ve dhe qendra humanitare. “Kjo propozim i ri mban shenjat e një shteti policor,” paralajmëroi Silvia Carta, oficere e mbështetjes në Platformën për Bashkëpunim Ndërkombëtar për Migrantët pa Dokumente. Sipas saj, leja për autoritetet të hyjnë në shtëpi private me një liri të tillë është një përpjekje e qartë për të intimiduar këdo që ndihmon një njeri dhe për të rrezikuar njerëzit në nevojë edhe më shumë. Me rregulloren për rikthimet, BE-ja po “legjitimon burgjet jashtë territorit, profilizimin racor dhe burgosjen e fëmijëve në mënyra që nuk kemi parë më parë,” tha Sarah Chander, drejtoreshë në Iniciativën Equinox për Drejtësinë Racore.