SHBA-të po armatosin në fshehtësi Tajvanin deri në dhëmbë

Kur presidenti amerikan Joe Biden nënshkroi kohët e fundit një grant prej 80 milionë dollarësh për Tajvanin për blerjen e pajisjeve ushtarake amerikane, Kina tha se “dënon dhe kundërshton” atë që kishte bërë Uashingtoni.

Normalisht  kjo do të dukej si diçka normale pasi shume ishte më pak se kostoja e një avioni të vetëm luftarak modern. Por Tajvani tashmë ka me porosi pajisje ushtarake amerikane me vlerë më shumë se 14 miliardë dollarë.

Ndërsa zemërimi është përgjigja e paracaktuar e Pekinit ndaj çdo mbështetjeje ushtarake për Tajvanin, këtë herë diçka ishte ndryshe.

80 milionë dollarët nuk janë hua por direkt nga taksapaguesit amerikanë. Pra për herë të parë në më shumë se 40 vjet, Amerika po përdor paratë e veta për të dërguar armë në një vend që zyrtarisht nuk e njeh. Kjo po ndodh nën një program të quajtur financa ushtarake e huaj (FMF).

Që nga pushtimi rus i Ukrainës vitin e kaluar, FMF është përdorur për të dërguar rreth 4 miliardë dollarë ndihmë ushtarake në Kiev.

Është përdorur për të dërguar miliarda të tjera në Afganistan, Irak, Izrael dhe Egjipt e kështu me radhë. Por deri më tani ajo u është dhënë ndonjëherë vetëm vendeve ose organizatave të njohura nga Kombet e Bashkuara. Tajvani nuk është.

Pasi SHBA kaloi njohjen diplomatike nga Tajvani në Kinë në 1979, ajo vazhdoi t’i shiste armë ishullit sipas kushteve të Aktit të Marrëdhënieve me Tajvanin. Çelësi ishte shitja e armëve të mjaftueshme në mënyrë që Tajvani të mund të mbrohej kundër sulmeve të mundshme kineze, por jo aq shumë sa të destabilizonin marrëdhëniet midis Uashingtonit dhe Pekinit. Për dekada të tëra, SHBA-ja është mbështetur në këtë të ashtuquajtur paqartësi strategjike për të bërë biznes me Kinën, ndërkohë që mbetet aleati më i vendosur i Tajvanit.

Por në dekadën e fundit, ekuilibri ushtarak përgjatë ngushticës së Tajvanit është përmbysur në mënyrë dramatike në favor të Kinës. Formula e vjetër nuk funksionon më. Uashingtoni këmbëngul se politika e tij nuk ka ndryshuar, por, në mënyra vendimtare, ajo ka ndryshuar. Departamenti Amerikan i Shtetit ka qenë i shpejtë për të mohuar se FMF nënkupton ndonjë njohje të Tajvanit.

/bbc