Virusi kinez dhe lajmet ”fake news” që u përhapen në internet

Deri më tani, më shumë se 170 njerëz kanë gjetur vdekjen nga coronavirusi. Numri i rasteve të konfirmuara është rritur në 7 mijë dhe autoritetet kanë njoftuar planet për të shkurtuar udhëtimet në Kinën kontinentale për të ndaluar përhapjen. Ndërkohë që virusi është përhapur në Kinë dhe thuajse në gjithë botën, njëjtë ka ndodhur edhe me informatat, disa prej tyre të pakonfirmuara. Gjithashtu nuk kanë munguar as komplotet e shumta, që nga shpërthimi i virusit. Në këtë drejtim, ekipi i Monitorimit i rrjetit televiziv BBC ka hedhur një vështrim se nga kanë ardhur të gjitha.

Supa e lakuriqëve

Që në fillim njerëzit spekuluan në internet në lidhje me origjinën e koronavirusit. Kjo u shoqërua nga një mori videosh që thuhej se po tregonin se si njerëzit kinezë hanë lakuriqë mes shpërthimit vdekjeprurës në Wuhan. Një video e tillë tregonte një grua kineze që mban një shkop, përpara se të shijonte gjellën “si mishi i pulës”. Videoja shkaktoi zemërim, ku disa përdorues që fajësojnë zakonet kineze të ngrënies për shpërthimin.Sipas BBC, videoja nuk u bë në Wuhan, madje as në Kinë. E filmuar fillimisht në vitin 2016, ajo tregon blogeren e njohur të udhëtimit Mengyun Wang gjatë një udhëtimi në Palau, një arkipelag në Oqeanin Paqësor. Pamjet u shfaqën në mediat sociale pasi raste të koronavirusit u shfaqën në Wuhan në fund të vitit të kaluar.

Pas reagimit në internet, zonja Wang kërkoi falje, duke thënë se ajo ishte “thjesht duke u përpjekur për të prezantuar jetën e njerëzve lokalë” para audiencës dhe nuk e kishte ditur që lakuriqët mund të ishin një bartës i virusit. Videoja e saj është hequr që nga ajo kohë. Koronavirusi besohet të ketë “dalë nga jeta e egër” e tregtuar në mënyrë të paligjshme në një treg ushqimesh deti në Wuhan. Edhe pse lakuriqët janë përmendur në studimet e fundit nga Kina si një burim i mundshëm i virusit, supa e lakuriqit nuk është veçanërisht e zakonshme në vend dhe hetimet për origjinën e tij të saktë vazhdojnë.

Shpërthimi ”i planifikuar”

Ndërsa Shtetet e Bashkuara raportuan rastin e parë të coronavirusit javën e kaluar, disa dokumente të patentave filluan të qarkullojnë në Twitter dhe Facebook, që në shikim të parë duket se sugjerojnë se ekspertët kanë qenë të vetëdijshëm për virusin me vite. Një nga përdoruesit e parë që i pranoi këto pretendime ishte teoricieni i konspiracionit dhe YouTuber-i Jordan Sather. Në një përshkrim të ripublikuar disa herë në Twitter, ai ndau një vegëz me një patentë të vitit 2015 të paraqitur nga Instituti Pirbright në Surrey, Angli, që flet për zhvillimin e një versioni të dobësuar të koronavirusit për përdorim të mundshëm si vaksinë, për të parandaluar ose trajtuar sëmundjet e frymëmarrjes. E njëjta vegëz gjithashtu ka qarkulluar gjerësisht në Facebook, kryesisht në “grupe komplotesh”.

Komplotet për ”armë biologjike”

Një tjetër pretendim i pabazë që ka shkuar viral në internet sugjeron se virusi ishte pjesë e “programit të fshehtë të armëve biologjike” të Kinës dhe mund të ketë dalë nga Instituti i Virologjisë në Wuhan.

Shumë llogari në internet që “mbështesin” teorinë përmendin dy artikuj të përhapur në përgjithësi të Washington Times, që citojnë një ish oficer të inteligjencës ushtarake izraelite për pretendimin. Sidoqoftë, asnjë provë nuk ofrohet për pretendimin, dhe burimi izraelit citohet të ketë thënë se “deri më tani nuk ka prova ose tregues” për të sugjeruar se ka pasur diçka të tillë.

Gjithsesi, lajmi ka bërë bujë, pasi të dy artikujt deri më tani janë postuar në qindra llogari të ndryshme sociale për një audiencë të mundshme prej miliona njerëzve. Daily Star publikoi një pjesë të ngjashme javën e kaluar, duke pretenduar se virusi mund të ketë “filluar në një laborator sekret”. Bazuar në studimet zyrtare, virusi mendohet se ka dalë nga jeta e egër e tregtuar në mënyrë të paligjshme në tregun e detit Huanan në Wuhan.

Ekipi spiun

Një tjetër pretendim e lidhi gabimisht virusin me pezullimin e një studiuesi në Laboratorin Kombëtar të Mikrobiologjisë në Kanada. Virologu Dr. Xiangguo Qiu, burri i saj dhe disa studentë të saj nga Kina u larguan nga laboratori pas një “shkelje të mundshme të politikave”, sipas një raporti nga transmetuesi kombëtar i Kanadasë CBC vitin e kaluar. Policia i tha CBC News se nuk kishte “kërcënim për sigurinë publike”. Një raport tjetër thotë që Dr. Qiu kishte vizituar Laboratorin Kombëtar të Biosigurisë së Wuhan të Akademisë së Shkencave Kineze, dy herë në vit për dy vjet. Një cicërimë me më shumë se 12,000 repostime në Twitter dhe 13,000 pëlqime – pretendoi pa prova që Dr. Qiu dhe burri i saj ishin një “ekip spiun”, që kishin dërguar “patogjene në objektin Wuhan”, dhe se burri i saj ishte “i specializuar në kërkimin e coronavirusit”. CBC që nga ajo kohë ka raportuar se këto pretendime janë të pabaza.

Videoja e infermieres në Wuhan

Versione të ndryshme të një video, që dyshohet se janë marrë nga një “mjek” ose “infermier” në provincën Hubei, kanë mbledhur miliona shikime në platforma të ndryshme të mediave sociale dhe përmenden në raporte të shumta në internet. Versioni më i popullarizuar u ngarkua në YouTube nga një përdorues korean, dhe përfshiu titra anglisht dhe koreanë, video që nga atëherë është hequr. Sipas titrave në anglisht, gruaja është infermiere në një spital të Wuhan. Sidoqoftë, ajo nuk pretendon të jetë as infermiere apo mjek në video. Kjo duket të jetë thjesht një supozim nga ana e atyre që kanë ngarkuar versione të ndryshme të videos në media sociale.

Gruaja, e cila nuk e identifikon veten, ka një kostum mbrojtës në një vend të panjohur. Sidoqoftë, kostumi i saj dhe maska nuk përputhen me ato të veshura nga stafi mjekësor në Hubei. Për shkak të një bllokimi që po zbatohet nga autoritetet, është e vështirë të verifikohen videot nga krahina. Por ajo “ushqen” një numër pretendimesh të pabazuara në lidhje me virusin, duke e bërë të pamundur që ajo të jetë infermiere apo mjeke mjekësore. Ajo pretendon se numri aktual i personave të infektuar në Kinë është 90,000. Por, sipas shifrave zyrtare, ka pasur më shumë se 7 mijë infeksione të konfirmuara deri më tani.

Ajo gjithashtu pretendon se virusi ka një “mutacion të dytë”, i cili mund të infektojë deri në 14 persona. Por Organizata Botërore e Shëndetësisë ka vlerësuar paraprakisht numrin e infeksioneve që një individ që mbart virusi mund të shkaktojë është 1.4 deri në 2.5. “Ajo nuk tingëllon si dikush me prejardhje profesionale mjekësore”, i tha BBC-së, Muyi Xiao, një vendase e Wuhan dhe redaktore për revistën në internet ChinaFile. Megjithëse vendndodhja e saktë e videos nuk dihet, ka të ngjarë që gruaja është banore e Hubejit, që ndan mendimin e saj personal për shpërthimin. ”Unë mendoj se ekziston [një] mundësi që ajo po thotë të vërtetën. Sepse askush nuk e di të vërtetën”, mendon një aktivist politik kinez aktualisht me qendër në Australi. “Mungesa e transparencës [thjesht] i ka lënë njerëzit të hamendësojnë dhe bëjnë panik”. /Telegraf/