Mevlan Shanaj: O milet! Dëgjoni e mbani vesh! Sot ky njeri ka ikur pa kthim! Qetësohuni ! E zbrazët helmin edhe në ditën e ikjes!

Nga Mevlan Shanaj-

O milet! Dëgjoni e mbani vesh! Sot ky njeri ka ikur pa kthim! Qetësohuni ! E zbrazët helmin edhe në ditën e ikjes! Qetësohuni, nuk ka për të shkruar më për ju! I ka thënë të gjitha siç jeni, e dinë 46 kombe! Mos kini frikë nga poezia Laokonti!

Shkruan: Ismail Kadare

Më shihni tek mbytem nga gjarpërinjtë

në muze të Louvrit në Madrid, në New York

Para syve tuaj e aparate turistësh.

Qindra vjet kam që vuaj

nga që s’flas dot

Si të flas?

A mundet një nofull mermeri

të lëvizë një grimë, të korrigjojë diçka?

vini re syte e mi, te zgavrat e thella

një enigmë, si amebë të tharë atje ka.

Një të fshehtë të madhe ndrydh brënda gjoksit

para syve tuaj, në Paris, në Madrid.

Ah, do të doja dyfish të m’i shtonit,

veç sekretin e madhë të shkarkoja një ditë.

Tek më vini rrotull, unë them me vete

kaq të verbër të jeni sa të mos të ndjeni këtë,

që ky ngërç e ky ankth në qënien time

s’êshtë nga gjarpërinjtë, por nga një tjetër gjë?

Mijëra herë në mijra net e ditë

të vërtetën e frikshme përsëris pa pushim.

Me shpresën e marrë se nga kjo përsëritje

ndoshta mermeri peson një ndryshim.

Po s’ndërron ai kurrë.

Art i skulpturës

gënjeshtrën mbi të ka ngrirë përgjithnjë.

I mbërthyer në dëshminë e saj të rreme,

të vërtetën kujtoj e qaj për të.

Si çdo gjë e tmerrshme është i thjesht sekreti,

që brënda boshllëku i gjoksit mban.

Afroni, pra, kokat të dëgjoni të vërtetën,

mua s’më mbytën gjarpërinjtë por trojanët më vranë.

O, sikur të mundja gjithçka të tregoja.

Si do të ngrinit para meje si gur,

por une i dënuar mes rropamës suaj

moskokëçarëse

monologun të thurr

Ju e dini se përpara Trojës ahere,

kali i drunjtë, dhuratë e grekëve u shfaq.

Ky kalë në dy grupe i ndau trojanët:

ta pranonin atë, ose ta flaknin sakaq.

Pajtim me armikun, ulërinin tradhtarët

mjaft më me luftë, zjarr edhe helme.

Erdhi koha që shpatat ti kthejmë në parmenda

armiqte ne miq erdh koha të kthejmë.

Në mbledhje të gjatë “pro” dhe “kundra” kalit,

unë “kundra”, kryesova me tërbim.

Dhe juve ju kam thënë atëhere se hyjnit

gjarpërinjtë më dërguan si ndërshkim.

Ç’përralla kalamajsh, ç’trillim për budallenjtë

unë gjarpërinjtë do t’i mbrapsja me një shkelm.

Po ç’ti bëj fushatës së tradhëtarëve kundër meje

shantazheve, letrave anonime plot helm.

Ditë e natë e me javë polemika vazhdonte,

nga shtresat e mesme e gjer në qeveri.

Ishte vjeshtë.

Nën qiellin e hirnosur me erë

kali i drunjtë përjashta priste në shi.

Atë kalë unë i pari e kisha goditur,

ndaj,e dija, ate s’do të ma falnin përjetë.

Më në fund “vijë e butë” fiton mbi të “ashprën”,

dhe ne “kokëfortët” na vunë në arrest.

Në burg, me gotën e ujit, në mesnatë

helmin na dhanë ata të pijmë

ata qe ulërinin kundër dhunës e shpatës

Që dinin të kafshonin tamam si gjarpërinjtë.

Në mëngjez që pagdhirë në breg të detit

ma hodhën kufomën drejt mbi zhavor.

Rapsodet anembanë përhapën

version fals të gjarpërinjve hyjnorë.

Ky ishte mbarimi i polemikës për kalin,

ju e dini me Trojën se ç’ndodhi pastaj.

Tre mijë vjet rrjesht,

nga muzeu në muzera,

unë hamalli i mermertë, gënjeshtrën mbaj.

Tre mijë vjet…Akoma zjarret e Trojes

si floknaje e kuqe më rrinë në sy.

Po më i tmerrshëm se zjarret, kumet e vomet

ishte fundi fare,

kur u bë qetesi.

Troje e braktisur.

Gërmadhë

Hi i ftohtë

dhe poshtë ne të vdekurit shtrirë rresht.

Dhe papritur, në muzg sipër tokës se mardhur

u ndje diçka që atë çante përmes.

Ç’ishte kjo gërvimë kështu, kjo jehonë?

Vumë veshin. Kuptuam, grekët e ligj

përmbi qëndrën e qytetit me parmëndë lëronin

për të thënë se Troja përjetë vdiq.

Ja më në fund dhe parmënda e tyre.

Ah,plugu i saj si na çante më dysh!

Nga tradhëtia e Trojës, nga gjithë dhembjet,

ky kafshim i parmëndës më i hidhur ish.

T’i kthejmë shpatat më në fund në parmenda.

Kështu thërrisnin atëhere ata.

Midis fjalëve tuaja, si mallkim, si gjëmë

veshët me kapën edhe këtë hata.

Më kanë lodhur më shumë, besomëni, ca fjalë,

se kjo peshë e neveritshme gjarpërinjsh.

Ju, që gjer në hënë kini shkuar, si vallë

s’depërtoni dot deri në gjoksin tim?

Gumëzhina juaj si zhaurimë deti

më vjen nga çdo anë më përplaset në vesh,

nga copëra bisedash shumëgjuhëshe rreth meje

shqetësimet e mëdha të botës marr vesh.

Dëgjoj emra shtetesh të reja që kanë dalë,

emra kombesh e popujsh të rinj dëgjoj,

veç ai, i vjetri, i tmerrshmi kalë,

ashtu si atëhere ka mbetur njëlloj.

Prej patkonjve të tij unë rrënqethem akoma

dhe kështu në mermer i mbrojtur siç jam,

kurse ju, të panjohurit, ju prej mishi dhe kocke

vërtiteni mospërfillës nga salla në sallë.

Vërtiteni,

flisni për teatrin e për plazhet,

për gjithfare motorësh e gjithfarë qeverish,

pa ju shkuar mëndja që ai mund të shfaqet

në një ditë të rëndomtë, nje mëngjes me shi.

Ashtu si atëherë….

po mjaft,

u lodha.

Nga vërtitja juaj po më erren sytë,

nga rropama juaj veshët më gjëmojnë

në muze të Londrës në Louvre e Madrid,

në pafshi ndonjë ditë të bëhem copëra

nga marazi, siç thonë, të plas, t’ia bëj “krak”

jo kujtimet e Trojës, as gjarpërinjtë monstra,

po indiferenca juaj

do të bëhet shkak

*Laokonti është personazh i njohur në mitologjinë e lashtë greke.

Sipas saj, ai kundërshtoi që trojanët të fusnin brenda mureve Kalin e rrezikshëm.

Si dënim ai dhe dy djemte e tij u mbytën nga gjarpërinjtë gjigandë.