Zbulimi i vitit, shkrirja e dy yjeve

Vëzhgimi i bashkimit të dy yjeve të neutroneve që lejoi për herë të parë kapjen e njëkohshme të valëve gravitacionale dhe elektromagnetike, u cilesua si zbulim shkencor i vitit 2017 nga revista amerikane Shkence.
Ky vëzhgim i bërë në gushtin e kaluar “konfirmoi disa modele kyçe të astrofizikës, zbuloi origjinën e shumë elementëve të rëndë të materies dhe verifikoi teorinë e përgjithshme të relativitetit të Albert Einstein si kurrë më parë,” shkruan të enjten Redaktori i Shkencës.

Përplasja mes këtyre dy yjeve të neutronëve ndodhi 130 milionë vite dritë nga Toka dhe gjeneroi grimca të vogla në strukturën e hapësirës dhe kohës – të quajtura valë gravitacionale – të kapur nga tre instrumente gjigante në Tokë. Dy në Shtetet e Bashkuara dhe një në Evropë.

Këto valë, të parashikuara nga Albert Ajnshtajni, u zbuluan për herë të parë në 2015 pas përplasjes së dy vrimave të zeza, zbulim i cili u dha çmimin Nobel 2017 në fizikë për shkencëtarët pas këtij zbulimi.

Këto valë hapin një dritare të re të vëzhgimit të rëndësishëm të Universit, duke lejuar në veçanti të vëzhgojnë trupa që nuk lëshojnë dritë.
“Të jesh në gjendje të kuptosh tërësinë e ngjarjeve kozmike kataklizma ofron premtimin e revolucionarizimit të astrofizikës,” shkruan Shkenca.

Ndër dhjetë zbulimet e mëdha shkencore të Shkencës gjatë vitit është zbulimi i një specie të re orangutane (Pongo tapanuliensis) në një pyll të izoluar në Indonezi, si dhe një zbulim I një kafke 300.000 vjeçare. Ky zbulim i fundit i largon 100.000 vjet shfaqjen e homo sapieneve të parë.

Suksesi i një prove klinike të terapisë së gjeneve në fëmijët me atrofi muskulare spinale, shkaku më i zakonshëm gjenetik i vdekshmërisë foshnjore, u përzgjodh gjithashtu në lajmet e  Shkencës 2017. Një përparim që mund të eliminojë mutacionet gjenetike përgjegjëse për sëmundje të caktuara gjendet gjithashtu në dhjetë zbulimet e para të Shkencës.