Një kujtim i artë nga Shkodra e artit të vitit 1919, komedia “Dy Shërbëtorët” dhe lindja e Shoqërisë “Bogdani”

Nga Albert Vataj

Më 14 shtator 1919, në kinemanë e qytetit të Shkodrës, një grup amatorësh shkodranë solli për herë të parë për publikun komedinë “Dy Shërbëtorët”, një shfaqje që jo vetëm argëtoi, por edhe shënoi një moment historik në jetën kulturore të qytetit. Kjo ngjarje përkoi me themelimin e Shoqërisë Kulturore “Bogdani”, një organizatë që do të luante një rol të jashtëzakonshëm në zhvillimin e teatrit, muzikës dhe patriotizmit qytetar në dekadat që pasuan.
Themeluar më 23 nëntor 1919 nga kleri jezuit, “Bogdani” u bë një nga shoqëritë më të njohura artistike në Shkodër, duke përfshirë pjesë dramatike, komedi, farsë dhe muzikë.
Aktivitetet e saj përfshinin shfaqje teatrale me tematikë patriotike dhe sociale, ku përmes humorit dhe dramës, pasqyroheshin realitetet e kohës dhe aspiratat e kombit shqiptar.
Afishet e kohës, të ruajtura sot në Muzeun e Shkodrës, dëshmojnë për një jetë kulturore të pasur dhe të organizuar, ku emrat e aktorëve amatorë shkodranë u bënë pjesë e historisë së artit shqiptar.
Shoqëria “Bogdani” nuk ishte thjesht një trupë teatrale, ajo ishte një institucion kulturor, ku muzika luhej mes pjesëve, banda e shoqërisë krijonte folklorin e lagjeve Gjuhadoll dhe Serreq, dhe publiku përjetonte një përzierje të artit me ndjenjën kombëtare.
Pionierë të artit shqiptar: Në një kohë kur Shqipëria sapo kishte fituar pavarësinë, “Bogdani” kontribuoi në formimin e një identiteti kulturor të qëndrueshëm.
Duke përfshirë amatorë dhe duke performuar në hapësira publike, kjo shoqëri e bëri artin të aksesueshëm për të gjithë shtresat e shoqërisë.
Edhe pse u ndërpre nga diktatura komuniste në vitin 1946, ndikimi i “Bogdanit” mbetet i gjallë në kujtesën kulturore të Shkodrës dhe të Shqipërisë.
Ky moment i vitit 1919 nuk është thjesht një datë në kalendar, është një kujtim i gjallë i pasionit, përkushtimit dhe vizionit që qytetarët shkodranë kishin për artin dhe për vendin e tyre. Nëse dëshiron, mund të të ndihmoj të rikrijoj një artikull historik, një ekspozitë digjitale, apo edhe një fjalim përkujtimor për këtë ngjarje.