Vullkanet islandeze, pas luftërave civile në Egjiptin e lashtë

Ndikimi ka shkuar deri në përmbytjet e Nilit dhe në zinë e bukës

Vullkanet islandeze nuk janë vetëm një problem për trafikun ajror aktual: ata gjithashtu janë ndjerë edhe në Egjiptin e lashtë, kur hiri i transportuar nga erërat ka krijuar përmbytjet në Nil, duke gjunjëzuar ekonominë dhe duke shkaktuar revolta popullore. Kjo tregohet nga hulumtimi, i botuar në revistën “Nature Communications”, nga grupi i koordinuar nga Francis Ludlow i Trinity College, Dublin.

Sipas studiuesve, zbulimi është një mësim i dobishëm për të gjitha rajonet bujqësore, ekonomia e të cilave varet nga monsonët dhe në të cilën jetojnë 70% e popullsisë së botës. Prosperiteti i Egjiptit të lashtë ishte në fakt i lidhur me Nilin dhe përmbytjet e tij, mundësuar nga monsonët dhe që ishin baza për të mbështetur bujqësinë e rajonit. Kronikat e kohës, për shembull, tregojnë një lidhje të drejtpërdrejtë mes mungesës së përmbytjeve, zisë së bukës dhe luftërave civile. Megjithatë, shkaku kryesor i mungesës së përmbytjeve në Nil është ende i paqartë, megjithëse shpesh kanë ndodhur në rast të shpërthimeve vullkanike siç janë vullkanet islandeze Eldgjá dhe Laki dhe vullkani Katmai në Alaska. Shpërthimet eksplozive, tipike për këto vullkane, si Eyjafjallajokull, që bllokuan trafikun ajror në Evropë në vitin 2010, mund të ndryshojnë klimën sepse ato ngrenë në atmosferë një kolonë hiri dhe gazi të lartë disa kilometra. Kjo re hyn në atmosferën e gazit dhe grimcat e hirit, të cilat ndikojnë në formimin e reve të tjera dhe shpërndarjen e erërave dhe rrjedhimisht modifikojnë shirat.

Duke dashur të analizojnë ndikimin e shpërthimeve vullkanike në përmbytjet e Nilit, hulumtuesit i kanë alternuar të dhënat e shpërthimit, të përfshira në karota të nxjerra akulli në Antarktidë dhe Groenlandë, me lajmet mbi trazirat popullore të Egjiptit të lashtë dhe historinë e niveleve të ujit të Nilit. Në këtë mënyrë ka qenë e mundur të lidhet dobësimi i monsonëve ndërmjet viteve 305 dhe 30 p.k, me shpërthimet vullkanike dhe rebelimet popullore, siç ishte ajo që filloi në vitin 207 p.k dhe zgjati rreth 20 vjet.