A është potencial rreziku që koronavirusi, nga epidemi të shndërrohet në një pandemi?

Shumica e ekspertëve që studiojnë koronavirusin e ri kinez mendojnë se 2019-nCoV ka gjithçka që duhet për t’u shpallur një pandemi. Çfarë do të thotë kjo? Kjo etiketë është e rezervuar për sëmundje infektive që kërcënojnë shëndetin e shumë njerëzve në botë njëkohësisht, sepse ato prekin vende të shumta në kontinente të ndryshme. Sëmundjet infektive me origjinë virale të shkaktuara nga patogjenë të rinj në shkencë, të cilat transmetohen me shpejtësi nga një person te tjetri në një mënyrë “efikase”, janë kandidatë idealë për të lindur një pandemi: koronavirus 2019-nCoV ka të gjitha këto karakteristika, shkruan Fokus.

NJË RISI E PADËSHIRUAR

Një infeksion viral mund të shpallet një pandemi, nëse shkaktohet nga një patogjen dukshëm i ndryshëm nga sojet e qarkulluara së fundmi dhe nëse njerëzit kanë pak ose aspak imunitet ndaj tij. Mbi bazën e këtyre përshkrimeve, koronavirusi i ri, për të cilin aktualisht është shpallur urgjenca globale, është afër të ripërcaktohet pasi ka infektuar më shumë se 20.600 njerëz në të paktën 24 vende pas rasteve të para regjistruar në Kinë në dhjetorin e vitit të shkuar.

Nëse zhvillohen shpërthime lokale edhe në vendet ku virusi është “eksportuar”, atëherë do të kishte kushte për shpalljen e infeksionit 2019-nCoV një pandemi. OBSH në fakt ka zhvilluar një klasifikim gjashtëfazor që përshkruan rrugën që duhet të marrë një virus i ri për t’u bërë një pandemi. Ato variojnë nga transmetimi ekskluzivisht midis kafshëve (faza 1), deri në përhapjen e infeksioneve njeri-njeri (faza 4), deri në aftësinë për të mbështetur shpërthimet lokale në të paktën në një vend tjetër jashtë vendit të origjinës.

AKTGJYKIMI U PEZULLUA

Sipas Tedros Adhanom Ghebreyesus, Drejtori i Përgjithshëm i OBSH-së, përhapja e koronavirusit të ri jashtë Kinës shfaqet në momentin “minimale dhe të ngadaltë”: rastet e regjistruara jashtë Kinës janë pak më shumë se 190 gjithsej. Në mungesë të një vaksine, përpjekjet më të mëdha janë të drejtohen drejt përmbajtjes së sëmundjes në epiqendrën e saj, në origjinë.

Në fakt është transmetueshmëria e lartë – dhe jo aq shumë niveli i vdekshmërisë – që e bën një infeksion një pandemi të mundshme. Nuk është e mjaftueshme që një sëmundje të jetë e përhapur dhe potencialisht vdekjeprurëse: Kanceri nuk është një pandemi, ndërsa gripi A / H1N1 (i ashtuquajturi gripi i derrit) ishte, më 2009. Edhe pse me një shkallë relativisht të ulët të vdekshmërisë (vlerësohet midis 0.02% dhe 0.1% – kundër 0.2% të gripit sezonal dhe rreth 2% të koronavirusit të ri), kur u shpall një pandemi. Në Qershor të vitit 2009, gripi i derrit preku të paktën 74 vende, të prekur gjithashtu në muajt e verës, kishin të bënin me një segment të popullsisë, normalisht më pak të prekshëm nga sëmundjet e këtij lloji.

SI TË NDËRHYJMË?

Për shumë epidemiologë, mbyllja e kufijve ndaj patogjenëve shumë infektues nuk funksionon gjithmonë, sepse kufijtë janë një realitet jashtëzakonisht “poroz”. Ekzaminimi efektiv dhe masat e përshtatshme të kontrollit/kufizimit mund të na kursejnë kohën e vlefshme për të zhvilluar një strategji parandaluese.

OBSH E PERJASHTON RREZIKUN E PANDEMISE

Organizata Botërore e Shëndetësisë thotë se koronavirusi nuk mund të konsiderohet “pandemi” për momentin. Drejtuesja e njësisë globale për parandalimin e sëmundjeve infektive në Organizatën Botërore të Shëndetësisë, Silvi Brajand tha në një konferencë për shtyp se koronavirusi aktualisht është në stadin e një epidemie që është përhapur vetën në Kinë dhe pjesa më e madhe e të prekurve e jashtë Kinës e kanë vizituar një herë Vuhanin. Përhapja e një sëmundjeje konsiderohet pandemi, kur përhapet në të gjithë botën.

Megjithatë virusi ka prekur deri më tani 23 vende të botës, duke shkaktuar 427 vdekje, vetëm 2 jashtë Kinës dhe mbi 20 mijë të prekur në gjithë globin. Mbi 600 persona janë shëruar plotësisht në Kinë. Pas Italisë edhe Gjermania, Franca dhe Britania kanë nisur evakuimin e shtetasve të tyre nga Kina. Një anije me mbi 3 mijë udhëtarë u vendos në karantinë në detin e Japonisë, pasi një pasagjer nga Hong Kongu rezultoi pozitiv ndaj testit të koronavirusit.

Përgatiti: Albert Vataj