Meta: Reforma në drejtësi nuk ka për qëllim të burgosë politikanë

Rakipi:Zoti. Meta ky ishte raporti filmik që përgatitëm për ditën e sotme, dyshime të medha për reformën, fakti i zvarritjes, përplasjes së kahut politik, fakti qe 2 vjet Shqipëria  e ka të vështirë të implementojë reforma dhe të implementojë demokracinë. Vendi është i zhytur për 25 vjet në një gjendje që nuk kemi një demokraci të zhvilluar, tranzicion i pambarimtë, dyshimet janë të shumta. Ajo çka është aprovuar janë elementët që përcaktojnë, vend i vështirë për ta ndërtuar këtë sistem. Ju jeni që nga fillimi pjesë e politikës dhe sigurisht ju keni plot gjëra për të thënë. Dy kolegët e mi Krasniqi dhe Shkullaku i detyrova në fund t’ju bëjnë pyetje konkrete.

Shkullaku: Zoti. Meta e ka paraqitur vazhdimisht veten si ekuilibrues I mazhorancave pra si korrektues, me këtë ai hyri në qeverinë Berisha dhe Rama, ai përfaqëson interesin publik dhe jo thjesht numrat e maxhorancës shpesh është munduar ta tregoj këtë rol. Unë nuk e di, e kam dëgjuar zotin.Meta të flasë i nervozuar, i shqetësuar për marrëdhëniet me Lulzim Bashën për krisjet me Ramën, për intrigat moçalore, ka lënë të kuptojë flirte me Berishën, etj etj.Të gjitha këto janë interesa të ngushta, që lidhen me ekzistencën e zotit.Ilir Meta në politikë, që do të kuptojë se njëherë do të shkojë me një palë, një herë me palën tjetër, për të garantuar votuesit e tij se ai do të jetë gjithmonë në pushtet. Por, nuk e kam dëgjuar të flasë asnjëherë seriozisht, madje edhe një herë që dëgjova të flasë Luan Ramën e anuluan, dhe thanë se ai ka dalë të flasë vetë…Se kam dëgjuar të flasë për rendin publik në Shqipëri, e di që në prapaskena, ai ka kërkuar prej fillimit shkarkimin e Saimir Tahirit, por nuk e kam dëgjuar asnjëherë publikisht të flasë për gjendjen e rendit në vend.  Nuk e kam dëgjuar asnjëherë publikisht zotin.Ilir Meta të flasë për shëndetësinë në vend, nuk e kam dëgjuar të flasë për problemet ekonomike në vend.

Pra, korrektimin zoti. Meta e kupton si forcimin e pozitave të veta apo si mbrojtës i interesave të qytetarit?

Krasniqi:Pyetja që unë mund ti bëj po themi më shumë nga fusha e politikës. Në sondazhet e fundit partitë politike në Shqipëri kanë vetëm 3 për qind përkrahje, është niveli më i ulët në Evropë. Referuar partive shqiptare, zoti.Meta është prej 25 vitesh në politikë, ai ka qenë një lider liberal në fillimet e veta, ndërsa sot është kthyer në modelin e liderit klientelist…

-Në partitë politike dhe mënyra si po sillen, a ndjejnë këta njerëz përgjegjësi përpara qytetarëve?

-A arrijnë ata ta kuptojnë sensin e masës, kur ata premtojnë gjëra dhe nuk i mbajnë kurrë premtimet, dhe e kanë kthyer pushtetin qëllim në vetëvete?

-Si është e mundur që një parti që duhet të vendoste balancën mes të majtës dhe të djathtës, është bërë thjeshtë shtojcë e asaj që quhet praktikë klienteliste të ndarjes së pushtetit, si me të djathtën ashtu edhe me të majtën?

Rakipi: Këto ishin edhe pse ndryshojnë fjalët, pyetjet janë të njëjta. Krasniqi që bëri pyetjet thotë se keni qenë udhëheqës liberal dhe shihet një pamje më shumë klienteliste sesa liberale dhe pyetja tjetër, pra ju duke qenë njeriu garant i qeverisjeve, e keni parë korrektimin si forcim i pozitave tuaja dhe jo si mbrojtës i interesave të qytetarit.

Meta: Nuk ka asnjë shqetësim, i mirëpres të gjitha pyetjet, madje edhe po të mos i kisha dëgjuar këto pyetjet mund të kisha formuluar unë thelbin e pyetjeve. Vazhdoj të jem liberal.

Rakipi:Mendoni se janë të njëanshëm?

Meta: Kam frikë se janë më shumë se të njëanshëm, dëgjova me kokëfortësi një shpjegim edhe në komentin që u transmetua që LSI ka qenë kundër Byrosë në policinë e shtetit, kam dëgjuar vazhdimisht këto ditë absurditete, kam dëgjuar edhe budallallëkun sikur LSI votoi për ngritjen e Byrosë se ka qenë kundër, se do të vijë John Kerry në Tiranë. Janë të njëjtët analistë që frymëzojnë në mënyrë të vazhdueshme një diversion që nuk ekziston realisht, si një marrëdhënie mosbesimi apo si kundërvënia ndaj reformave. Se LSI e ka votuar ngritjen e Byrosë bashkë me PS, më pas e rrëzoi Gjykata Kushtetuese si të papajtueshme me Kushtetutën dhe LSI ka qenë e hapur për ngritjen e Agjencisë. LSI duhet të garantojë efikasitet për çdo Agjenci. Ka një tendencë të njëanshme për të dëmtuar do të thosha fizionominë mjaft pozitive që LSI sjell në politikën shqiptare, që sjell mesazh stabilizues, që e orienton drejt zgjidhjeve, drejt moderimit që politika të japë zgjidhje, jo probleme. Dhe si gjithnjë ka mbrojtur interesin publik, edhe kur ka bërë koalicion me PD në 2009 sepse nuk kishte zgjidhje tjetër që garantonte stabilitet në drejtim të reformave edhe në PS ka ndihmuar nga dita e pare e ngritjes së saj që politika mos të shihet bardh e zi, por përmes për të kryer disa proçese në mënyrën me europiane të mundshme, sikundër kur kanë qenë edhe rrotacionet e sjella e LSI mjaft e moralshme, sikur ka qenë edhe dalja në opozitë.Se harrohet ky moment në menyrë luajale dhe vajtja drejt votuesve për të gjykuar në koalicon të ri.LSI nuk ka qenë asnjëherë parti grindavece në koalicion, s’ka bërë prsione të pandershme. Në rastin me PD kur është vënë në diskutim raporti i Shqipërisë me NATO-n, LSI e ka bërë të qartë, vendosi që nuk do të bënte asnjë apo të karakterit ekonomik-social. LSI ka pasur mendimet e saj, ata që dëshirojnë që LSI të prodhojë konflikt dhe pastaj të thonë është problematike si forcë.Ne jemi në një vend ku e respektojmë mendimin ndryshe, por objektiviteti i nderon të gjithë Zoti. Rakipi.

Rakipi: Mendimi ndryshe drejtohet nga politika si maxhoranca dhe opozita. Më lejoni t’ju them se Shkullaku para se të thosha korrektimin se kupton Meta si forcim të pozitave të veta apo interes të qytetarit. Ky është një vit elektoral, vështirë të gjesh në këto 3 vjet Ilir Meta një ekonomist, ish-kryeministër i vendit, një nga njerëzit më të rëndësishëm.

Meta: Sa herë ka folur Petrit Vasili, sa herë ka folur për sigurinë, për çështjet e ekonomisë Luan Rama përveç qëndrimeve të herëpashershme, edhe analistët kanë dëshirë të mbajnë mend vetëm ato që dëshirojnë.

Rakipi: Zoti.Meta, njëlloj si tek telenovelat që po shfaqin televizionet, politikën e ka pushtuar ideja e reformës në drejtësi. Duket sikur një gjë e madhe po zbret nga lart dhe po e shpëton vendin. Çfare është kjo gjendje që po kalon politika, por edhe një pjesë e të huajve? Ambasadori i BE dhe SHBA, duhet të besojmë që pas 25 vjetësh diçka e madhe do të ndodhë me ne?

Meta: Është e drejta juaj për ta menduar si të doni dhe vazhdoj të mbetem liberal, jam i habitur se dëgjova dhe në komentin tuaj dhe në pyetjet e kolegëve tuaj, dëgjova në parlament pse po zvarritet reforma në drejtësi dhe më duken normale se reforma në drejtësi po ecën me ritmin e parashikuar. Do të ndodhë diçka e madhe, por nuk do të ndodhë brenda natës. Duhet të jemi shumë realistë.

Rakipi: Jeni nga politikanët më të vështirët për tu komunikuar, mbeteni rob i klisheve.

Meta: Unë kur është thënë që reforma në drejtësi do të mbarojë në janar, gjithmonë ka qenë një kalendar që është respektuar dhe mund të ketë lëvizur 2 javë dhe asgjë më shumë, i Komisionit Parlamentar të Posaçëm. Është një reformë shumë e rëndësishme, si të thuash një rithemelim i dimensionit të drejtësisë. Nuk ëhstë e thjeshtë, që do të thotë që do të ketë ndikim në jetën institucionale.

Rakipi: Kush do ta bëjë këtë, përveç faktorëve ndërkombëtar? Detyrat tona janë të ndara, është një repart që shërben, por s’kam lidhje me reformën. Unë kam etikën e jo përgjegjësinë, gazetaria kështu është në të gjithë botën.

Meta: Të gjithë jemi të përgjegjshëm.

Rakipi: Në Shqipëri ata që themeluan 25 vjet këtë sistem drejtësie që kemi dhe themelojne një tjetër përfshirë edhe ju totalisht, Saliu, Fatos Nano edhe demokratët rrëzojnë atë që ndërtuan.

Meta:Të sjellim të tjerë nga Marsi.

Rakipi: Ambasadorët?

Meta: Edhe ata janë të përfshirë, ata shprehin një vullnet politik. Flasim për Euralius, misioni i BE-së i specializuar. Duam të hyjmë në BE, duam të përmirësojmë sistemin e drejtësisë sipas standarteve edhe në drejtim të luftës kundër korrupsionit, krimit, integritetit të sistemit që ëhstë problem në këto dy dekada.

Rakipi: Është teorik, marrim një ligj tjetër që është aprovuar, e hodhi opozita, zuri vend ashtu. Amabasadori lëvizi me atë shpejtësi si tani për reformën në drejtësi. Pyetja ime është e thjeshtë, do të dekriminalizohet jeta politike dhe institucionale e vendit, institucionet më të rëndësishme? Si mund të ndodhë kjo? Nuk po themi se është e inkriminuar një koperativë, por ëhstë inkriminuar parlamenti, kush e bëri, kush mban përgjegjësi?

Meta: Edhe para se të bëhej ligji, vetë realizimi,qoftë edhe presioni ndërkombëtar edhe presioni  në të cilën u vu e gjithë politika për shkak të opinionit publik dhe ngjarjeve të papëlqyeshme. Mjaft dorëheqje kanë ndodhur nga Kuvendi edhe ky ligj është miratuar, hyn plotësisht në fuqi në fillim të muajit tjetër. Në këtë drejtim ka pasur progres. Po ka pasur dekriminalizim dhe do ti japë efektet pozitive në të ardhmen, nuk themi dot që nuk është pozitive.

Rakipi: Kryetarët morën dhe bënë çfarë deshën dhe futën në parlament njerëz me rekorde kriminiale, a ka përgjegjës?

Meta: Patjetër që ka, unë jam dakord që ka përgjegjës, e fus edhe veten time si pjesë e kësaj përgjegjësie. Prandaj është reflektuar, është bërë ligji. Nuk dua të përmend raste të vendeve të tjera.

Rakipi: Po trafikantin që erdhi, kongresmeni?

Meta: Ai u dënua, ne e kemi pas këtë problem, e kemi marrë këtë përgjegjësi.

Rakipi: E njoh personalisht.

Meta:Nuk është kjo më e rëndësishme, ka ndodhur edhe në vende të tjera.

Rakipi: Është gjithë parlamenti i inkriminuar me kriminelë.

Meta: Bërja e ligjit, zabtimi i ligjit do ta pastrojë Kuvendin aktual dhe në të ardhmen.

Rakipi: Kush do ta pastrojë?

Meta: Qytetari.

Rakipi: Ambasadori i bëri thirrje popullit shqiptar mos votoni të inkriminuarit dhe mazhoranca shkoi dhe mbështeti të inkriminuarit.Sot ke kryetarë Bashkie të inkriminuar.

Meta: Nëse ka të inkriminuar, pushteti vendos ti largojë nga zyrat dhe në të ardhmen nuk do të kandidojnë më njerëz të tillë.

Rakipi: Përgjegjësia nuk është vetëm politike?

Meta: Duhet të bëjmë një ligj për ata që kanë përgjegjësi normale, gjykatësi më i mirë është opinioni. Ky është sistem që do të konsolidohet,me ligjin që është bërë dhe nuk do të bëhet më. Deri tani nuk ka qenë ligji.

Rakipi: Këta që i kanë sjellë nuk janë përgjegjës?

Meta: Politika ka përgjegjësinë e saj dhe ka ndërtuar një ligj që do të bëjë të pamundur penetrimin e tyre në parlament apo administratë. Politika reflektoi, bëri këto hapa duke treguar një përgjegjshmëri dhe pse me vonesë.

Rakipi: Nuk e di sesa shikuesi e kupton këtë mënyrë sjellje?

Meta: Me ligjet që kemi pasur deri tani nuk ka qenë e evitueshme që një person që ka pasur një problem, por që merrte deshminë e penalitetit, tani kjo gjë nuk mjafton.Unë nuk bëj investigime, ne bëmë një ligj  që se ka asnjë vend në Europë për ta evituar, vetë qytetarët do ta shohin se ka ndikim pozitiv.

Rakipi:Jam skeptik për faktin e reformës, reforma që ndërmarrim. Sepse ka 25 vjet, ju jeni politikani me më shumë pervojë, këtu nuk ka fajtorë individë, është vetëm ligji. Ne vrapojme të mbarojme një proçes, bëjmë proçesin zgjedhor, vrapojmë për të ndryshuar ligjin. Shqipëria  e goditur nga komuniteti ndërkombëtar, nga vëzhguesit.

Meta: Ka individë fajtorë, nëse do të përpiqemi që të zerojmë gjithçka. Bëjmë çudi si jemi anëtarë të NATO-s, vend kandidat për në BE. Une mendoj se jemi në një moment ku absolutisht ka një reflektim të thelle dhe kërkese e thellë e shoqërisë padyshim, që është partnerëve ndërkombëtarë dhe BE që ka rritur kërkesën ndaj vendeve që aspirojne për hapje negociatash dhe anëtarësim në BE dhe gjithëpërfshirja e tyre duhet kuptuar në këtë drejtim.Dhe në kushtet kur ka skepticizëm të pranueshëm ndaj klasës politike në vend apo edhe atyre që përfaqësojnë sot sistemin e drejtësisë  për ti ndryshuar gjërat me themel në të ardhmen. Është dhe përgjegjësia juaj për të kontribuar në funksionimin e këtyre intitucioneve të reja që nuk duhet të dështojmë në forcimin e ligjit kundër korrupsionit, krimit, por edhe shërbimit ndaj qytetarëve. Nuk e mendoj se duhet kufizuar. Nëse sot një gjyq zhvillohet për 7 vjet në saj të kësaj reforme duhet të shkurtohet koha dhe qytetarët të marrin  atë drejtësi që meritojnë. Gjithë ky alarm që  po shtyhet, s’po bëhet, më duket e kotë kjo reformë, po ecën me ritmin e planifikuar në axhendën e përbashkët të Kuvendit të  Shqipërisë dhe partnerëve ndërkombëtar. Pritet opinioni përfundimtar i Venecias pas kësaj, në një kohë të shpejtë, ne do të japim një zgjidhje përfundimtare që do të hape rrugën ndaj ligjeve që do të miratohet, që do të japin fryte të jashtëzakonshme, nuk mendoj se në një kohe të sigurt do të ndryshojë çdo gjë, por ndryshimi do të jetë i padiskutueshëm, i qëndrueshëm dhe aboslutisht jam optimist, por gjithmonë me këmbë në tokë.

Rakipi:Kështu duam të gjithë.

Meta: është një problem përqëndrimi i të gjitha baterive në reformën në drejtësi në marrëdhënie me publikun kur flasimpër reformën në drejtësi, për korrupsionin, krimin duket sikur eklipsohen  tema të tjera me ekonominë e kështu me radhë. Është e rëndësishme  të ruajmë një balancë mes këtyre temave.Reforma që pritet është ajo e drejtësisë. Pse nuk u bë më përpara? Sepse ishte  para saj një reformë po kaq e madhe, reforma territoriale për të ndryshuar sistemin tonë administrativ, ndryshim pas 25 vjet kur u shkrinë koperativat si sistem kishte mbetur dhe nuk është reformë e vogël që u kërkua më shumë se 1 vit kohë, pastaj do të fillonte reforma në drejtësi dhe do të ecë me kohën e duhur, çdo gjë ka ecur në kohën e duhur, këto ka qenë afatet, në pranverë do të miratohen ndryshimet kushtetuese. Ndërkohë që ka një angazhim të BE që e theksuan dhe dy eurodeputetët e Partive Popullore Kukan dhe Fleckenstein për të amortizuar mosbesimin mes palëve dhe për të garantuar transparencën e proçesit  do të ketë një monitorim nga BE.

Rakipi: Pyetja ime konsistonte diku tjetër, në 25 vjet në Shqipëri nuk kanë munguar reformat, por njerëz të dënuar kemi vetëm një rast të Nanos në nivelin e lartë dhe më pas gjykata i dha pafajësinë.

Meta: Ju më thatë një emër, Fatos Nanon dhe unë nuk kam ndërmend të merrem me emra dhe statistika. Nuk është kjo çështja kryesore.Çdo konceptim për burgosje të politikanëve është dështim, sepse e politizon këtë proçes dhe tregon do të thoja një vizion apo mungesë vizioni të reformës. Duhet parë si do të japë impakt në shoqëri, qytetarë që kanë probleme çdo ditë me drejtësinë, gjykatat, prokurorinë. Se burgosjet politike siç ishte rasti i Fatos Nanos që u akuzua për korrupsion, por ishte edhe vala e komunizmit dhe synonin shpërbërjen e PS mbas 1 viti burgosje të Fatos Nanos. Regjimi i Berishës ka qenë çeliktë, i ndryshëm nga ai i dyti, si u përmbysën raportet elektorale. Referendumi i propozuar nga Berisha u rrëzua me 60 përqind, kjo është një konceptim si shoë, për më shumë për opinionin publik mund ta kënaqin për një jave konceptimi i reformës si ndërtimi i një funksioni transparent të drejtësisë. Duke ardhur te pyetja juaj, ku është konceptimi i LSI për të ardhmen konceptimi i kësaj reforme si një rithemelim i  institucioneve të drejtësisë, garantimin e një sistemi të thjeshtë llogaridhënës që nuk bazohet të integritetit të tyre por te funksionimi i sistemit një prokuror gjykatës apo kushdoqoftë nën efektet e një ndikimi politik nuk merr një vendim të drejtë, ai del jashtë sistemi. Mos të harrojmë, jemi një vend i vogël, duke qenë i tillë jemi të lidhur me njëri-tjetrin. Politikanët, prokurorët, gjyqtarët, kanë familje, lidhje, këto lidhje personale janë shumë të forta, nuk duhet të harrojmë se zbatimi i ligjit është edhe çështje kulture, jo vetëm ndëshkueshmërie.

Rakipi: Vëzhgimi juaj është i drejtë, reforma është e domomsodshme dhe duhet të jetë në një plan të gjerë.

Meta: Mos të harrojmë se kjo reformë përfshin proçesin e vet, një verifikim, skanim i gjithë gjyqtarëve, prokurorëve për të verifikuar integritetin, ça kanë bërë dhe ça mund të bëjnë apo për të dalë jashtë sistemit është një masë ekstreme. Do të nisë nga vetë brenda këtij sistemi dhe do të jetë paralajmërim i qartë për ata që duhet të jenë në sistem që do të ruajnë integritetin e tyre edhe ata që do i bashkohen. Do të jetë një proçes i monitoruar edhe nga ndërkombëtarët, janë masa të forta që nuk kanë ndodhur asnjëherë deri tani me vetë ndëshkueshmërinë brenda sistemit.

Rakipi: Duket që kjo reformë nuk ka nisur me këtë objektiv që ju thoni, perceptimi një pjese të madhe njerëzish edhe ndërkombëtarë edhe politikanë për të vazhudar të jetojnë sa më gjatë për të rritur kredencialet e veta përballë ndërkombëtarëve, reforma është bërë për të burgosur politikanë.

Meta: Kjo gjë mund të ndodhë dhe duhet të ndodhë, dëshirat brenda politikës janë tjetër gjë e rëndësishme, është integriteti i realizimit të reformës dhe sistemit të ri të drejtësisë që do të rithemelohet pas kësaj reforme nëse ruajmë integritetin dhe garantojmë integritetin. Në kjo do të ndodhë, nëse garantojmë integritetin e proçesit të reformës dhe sistemit që do të krijohet pastaj nuk ka asnjë shqetësim do të funksionojë ndaj kujdo politikani, biznesmeni, gazetari.

Rakipi: Si do të garantosh, kur Ambasadori thotë që Edi Rama e do këtë reformë dhe Meta me Berishën nuk e duan?

Meta: Nuk dua të merrem me komentet e gazetarëvë,  për LSI gazetarët edhe disa nga ata kolegët tuaj që i dini mirë kanë thënë që ishte kundër Byrosë së Hetimit që  ne e votuam dhe më pas u rrëzua nga Gjykata Kushtetuese. Ne jemi për konsensus si standard.

Rakipi: Aludimet janë deri aty, sa njerëz por dhe partnerë thonë se Ilir Meta është politikani si shënjestër.

Meta: Meta është mësuar me drejtësi pa integritet, nuk kam asnjë shqetësim nga askush, prokurorët e mi. Prokurorë, gjyqtarë janë qyterarë të mi, kam parë si këto intriga, kanë dështuar, shqetësohu për integritetin e kësaj reforme, për ju si qytetarë.

Rakipi: Ne tu themi qartësisht se qëndrimet tuaja janë pro.

Meta: Kur keni dëgjuar ju të kundërtën.

Rakipi: Thonë që qëndrimet e ilir Metës janë kundër saj.

Meta: Ilir Meta ka qenë gjithmonë pro saj, reforma administrative territoriale, pak u mudua Ilir Meta. Unë kam luftuar për reformën territoriale, jam kujdesur nga fillimi në fund, deri te letra e Bashës dhe këtë punë po e bëj sërish. Çdo gjë që do të vij sipas Venecias, 20 votat e LSI kanë qenë dhe do të jenëe për refrmën, a do të mjaftojmë këto vota, pse venecia se e kemi pranuar të gjithë se ne do ti repskeotjmë standerdet, institucioni më i lartë më i kualfikuar është Venecia, por e bëjmë këtë reformë që të hyjmë në BE, kush do e çertifikojë këtë reformë për të ardhmen, përsëri Venecia dhe Euralius.

Rakipi: Sigurisht që Shqipëria ka specifikat e veta, këto reforma 25 vjet jo vetëm për shkak të vullneteve por edhe për të implementuar. Jeni dakord që ndërombëtarët të jenë kaq prezent deri në ndërhyrje flagrante, ndoshta bëjnë dhe gabime, e implementojnë si duan ata dhe Rama të jetë me të gjitha pushtetet, se tani jeni në muaj mjalti me Ramën.

Meta: Se mendoj fare, jo se mendoj, ju përpara keni një poitikan që është i vjetër në politikë sa jeni ju në media, mua më ka kalitur doktori që i ri fare, që me ngjarjet e Poliçanit, nuk i mendoj fare këto gjëra. Ajo që unë mendoj dhe që të gjithë duhet ta mendojmë është që të gjithë të  jenë të bindur që kjo reformë nuk do të jetë një show.

(Marre me shkurtime)