Kryebashkiaku i Zagrebit vendos t’ia heqë emrin e Titos sheshit

Kryetari i Zagrebit Milan Bandiç tha se ai do t’i kërkojë asamblesë së qytetit që sheshi që mban emrin e ish-presidentit jugosllav Josip Broz Tito të riemërtohet Sheshi i Republikës së Kroacisë.

Nga Sven Milekic, BIRN

Për të përmbushur kërkesat e një partie të re të krahut të djathtë për të siguruar shumicën në asamblenë e qytetit, kryetari veteran i qyteti të Zagrebit Milan Bandiç, njoftoi të hënën se do të propozojë në seancën e parë të asamblesë së re këtë javë që sheshit Marshalli Tito t’i ndryshohet emri.

Partia e re e krahut të djathtë, e mbledhur rreth ish-ministrit polemik të kulturës Zlatko Hasanbegoviç dhe deputetes Bruna Esih, fitoi pesë vende nga 49 që është totali në zgjedhjet lokale më 21 maj, me një fushatë që përfshiu sugjerimin e tyre që sheshit t’i ndryshohet emri për shkak të krimeve të kryera gjatë sundimit të presidentit jugosllav, Titos.

Bandiç kishte këmbëngulur deri të hënën që çështja të zgjidhej nga një referendum lokal, por ndryshoi mendje dhe tha se ai do të propozojë në seancën e asamblesë të enjten që sheshi të quhet Sheshi i Republikës së Kroacisë.

“Ky shesh meriton të ketë emrin më të bukur dhe më të rëndësishëm për një shesh në Republikën e Kroacisë,” tha Bandiç në një konferencë për shtyp të hënën në mbrëmje në shesh.

“Sugjerimi im për komitetin për emërtimin e lagjeve, rrugëve dhe shesheve në seancën e parë të asamblesë është se ky shesh të quhet Sheshi i Republikës së Kroacisë,” tha ai.

Bashkimi Demokratik Kroat i qendrës së djathtë, HDZ, do ta mbështesë gjithashtu propozimin e Bandiçit, dhe kështu ai do të jetë në gjendje të sigurojë një shumicë të ngushtë prej 25 anëtarësh të asamblesë. HDZ konfirmoi të hënën se do të fillojë bisedimet për t’u bashkuar në një koalicion në asamble.

Hasanbegoviç tha se ishte i kënaqur me ndryshimin e emrit, edhe pse kishte qenë i idesë që ai të quhej Sheshi Teatri, pasi aty ndodhej Teatri Kombëtar Kroat.

“Është një çështje higjiene civilizuese që ky shesh të mos mbajë emrin e personit dhe simbolit të diktaturës komuniste jugosllave,” tha Hasanbegoviç për stacionin televiziv privat Nova TV.

Sheshi Teatrit është një emër që u përdor midis viteve 1945 dhe 1946 dhe u mbështet fuqishëm nga grupet e ekstremit të djathtë të cilët kanë protestuar për ndryshimin e emrit në shesh çdo maj.

Por Pedja Grbin, një deputet nga Partia Social Demokratike e opozitës, SDP, shkroi në Facebook se nëse nuk do të kishte qenë për partizanë antifashistë të Titos, rajoni i tij i Istrias nuk do të ishte pjesë e Kroacisë dhe ai nuk do të ishte deputet.

“Vdekje fashizmit, liri e popullit,” shtoi ai, duke cituar një slogan të mirënjohur.

Jugosllavia socialiste mori kontrollin e Istrias në fund të Luftës së Dytë Botërore pasi ajo kishte qenë nën kontrollin italian për më shumë se 20 vjet.

Grupet antifashiste dhe partitë e krahut të majtë pretendojnë se riemërtimi i Sheshit Marshalli Tito është pjesë e një përpjekjeje agresive për të dëmtuar trashëgimin antifashiste të Kroacisë.

“Çështja e riemërtimit të Sheshit Marshalli Tito nuk është thjesht shkatërrim i një historie të lavdishme, por edhe shkatërrim i të ardhmes tonë. Kush ka sheshin ka edhe të ardhmen e fëmijëve tanë,” tha të hënën grupi aktivist “Sheshit është yni”, i cili është kundër riemërtimit të sheshit.

Nga vitet 1990 e tutje, shumë rrugë që mbanin emra luftëtarësh antifashistë dhe nësish janë riemërtuar dhe rreth 3,000 monumente antifashiste janë shkatërruar pjesërisht ose tërësisht.

Hasanbegoviç tha gjithashtu të enjten e kaluar, në Ditën e Luftës Antifashiste të Kroacisë, se përkujtimorja e përvitshme e fitores mbi fashizmin duhej të ndalohej sepse vendi duhet të festojë vetëm eventet nga vitet 1990 e në vazhdim.

Ndërkohë, partia politika Krahu i Majtë të hënën i bëri thirrje OJQ-ve, partive të tjera dhe publikut të përgjithshëm të nënshkruajë një peticion për të mbajtur emrin e sheshit.

Pasi udhëhoqi partizanët gjatë Luftës së Dytë Botërore, Tito udhëhoqi Titon deri në vdekjen e tij në vitin 1980.

Krimet e pasluftës dhe abuzimet me të drejtat e njeriut të kryera nën udhëheqjen e tij, bashkë me progresin ekonomik, kulturor dhe shoqëror i bërë në të njëjtën kohë, janë siguruar që ai të ketë mbetur një figurë tepër e diskutuar në rajon.