Ligji i gjuhës shqipe mbetet i bllokuar në parlamentin maqedonas

Presidenti i Maqedonisë, Gjorgje Ivanov, refuzoi ta dekretojë ligjin duke e vlerësuar këtë ligj në kundërshtim me Kushtetutën e vendit. Pas këtij veprimi të presidentit, partia opozitare maqedonase VMRO-DPMNE parashtroi 35 mijë amendamente për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për përdorimin e gjuhëve, duke bllokuar kështu procedurën parlamentare.

Lideri i VMRO-DPMNE-së, Hristijan Mickoski ka theksuar se partia e tij nuk ka ndryshuar qëndrim. Presin shqyrtimin e amendamenteve konform Rregullores. “Absolutisht ne në harmoni me procedurat kemi parashtruar amendamente.Ato amendamente kanë hyrë në procedurë parlamentare. Presim respektim të Rregullores për punë të Kuvendit, respektim të ligjeve dhe Kushtetutës. Si parti angazhohemi për respektimin e së drejtës dhe s’do tolerojmë asgjë tjetër”, thotë kryetari i VMRO-DPMNE-së, Hristijan Mickoski.

Kryeministri i Maqedonisë Zoran Zaev thotë se ka shumë dallime mes partisë së tij dhe VMRO-DPMNE-së sa i përket miratimit të ligjit për gjuhën shqipe. “Propozimi që të formohet një grup pune me ekspertë nga e drejta kushtetuese, të cilët do të komentonin ligin për ne është i papranueshëm, për shkaqe parimore dhe pragmatike, sepse në Maqedoni ekziston Gjykata Kushtetuese dhe nëse diçka është në kundërshtim me Kushtetutën, për këtë do të duhet të prononcohet Gjykata Kushtetuese”, ka theksuar kryeministri i Maqedonisë, Zoran Zaev.

Kryeparlamentari Talat Xhaferi mohon se ka një plan rezervë për realizimin e votimit të domosdoshëm që ligji të hyjë në fuqi. “Kryetari i Parlamentit nuk ka plane të tilla në punën dhe në funksionimin e Parlamentit. Kryetari i Parlamentit para vetes ka kushtetutën dhe Rregulloren e punës së Parlamentit, në të cilin janë të sanksionuara kompetencat e caktuara dhe procedurat e caktuara”, vlerëson Xhaferi.

Partitë parlamentare shqiptare pro ligjit

Për Ligjin e gjuhëve nuk ka pazarllëqe, kështu ka deklaruar deputeti i BDI-së Xhevat Ademi. “Për BDI dhe partnerët e koalicionit ligji për gjuhën nuk është pjesë e kushtëzimeve po edhe e kërcënimeve nëse ekzistojnë, për ligjin nuk ka negociata nuk ka kalkulime nuk ka pazarllëqe aq më tepër kur e dimë se VMRO është kundër saj”, thotë Ademi.

Kryetari i Aleancës për Shqiptarët Zijadin Sela i quan lojëra veprimet e partnerëve të koalicionit lidhur me ligjin për përdorimin e gjuhëve. “Kjo është shkelje e marrëveshjes dhe burrat në këto raste dihet se çfarë veprime duhet marrin. Nëse kanë burrëri dhe janë të vendosur në politikbërje, BDI duhet të ulet dhe ta bisedojë këtë çështje me Zoran Zaevin dhe nëse nuk kalon ligji për gjuhët duhet ta lëshojë Qeverinë”, vlerëson kryetari i Aleancës për shqiptarët Ziadin Sela.

Lëvizja Besa e cila në leximin e parë dhe të dytë votoi për Ligjin për përdorimin e gjuhëve, thekson shqetësimin për dështimin e miratimit të tij. Nga ky subjekt ritheksojnë se edhe më tej do ta mbështesin ligjin në fjalë. “Jemi seriozisht të shqetësuar që shumica nuk arrin ta sjellë ligjin në seancë plenare. Ne e kemi thënë se ky ligj nuk e zyrtarizon shqipen, por vetëm e avancon pak, duke e lënë hapur këtë temë, por sidoqoftë edhe si të tillë ne do ta mbështesim. Ne jemi këtu që të ndihmojmë e jo të bllokojmë”, thonë nga Lëvizja Besa.

A do të duhet ligji të miratohet më vonë?

Nikolla Dujovski ligjërues i shkencave politike në Universitetin e Shkupit vlerëson se ky ligj do të duhej të ishte pjesë e pakos së ligjeve reformuese. Përderisa dallimet janë aq të thella mes liderëve politikë për këtë çështje, ky ligj duhet të lihet për miratim pas zgjidhjes së kontestit të emrit. “Sinqerisht mendoj se kjo çështje do të zgjidhet më vonë. Nuk do të vendoset si çështje me prioritet në punën e Kuvendit për shkak të mosarritjes së marrëveshjes mes liderëve politikë, të cilët duket se janë të fokusuar në çështjen e emrit për të zhbllokuar procesin e integrimeve”, thotë Dujovski.

Arsim Sinani nga Qendra për Studime Ndërkombëtare dhe Hulumtime Ballkanike vlerëson se ligji që rregullon përdorimin zyrtar të gjuhës shqipe paraqet shtyllën kryesore të Marrëveshjes së Ohrit. “Çështja e parë që kërkon zgjidhje dhe pastaj të vazhdohet me çështjet e tjera është zyrtarizimi plotë i gjuhës shqipe dhe me këtë mbyllja e marrëveshjes së Ohrit”, thotë Sinani.

Ligji për përdorimin e gjuhëve u votua më 11 janar, ndërsa më 17 janar Presidenti Ivanov njoftoi mos dekretimin e tij. Miratimi i Ligjit për përdorimin e gjuhëve është pezulluar në afat të pacaktuar.(dw)