“Sëmundja e fshehtë” e Covid-it: Si ta luftoni pa qetësues gjumi

Pse sapo vendosim kokën në jastëk, mendimet marrin vrull? Truri ynë ka tendencën për të menduar skenarin më të keq dhe për të bërë refleksione negative natën. Periudha e pandemisë, sidomos ajo gjatë dhe pas infektimit me Covid-19, është një kohë “perfekte” për ankthin, specifikojnë psikologët.

Identifiko arsyen e shqetësimit

“Të zbulosh burimin e shqetësimit, është hapi i parë i rëndësishëm për ta ndaluar atë”, thotë Orma. Nëse vuan nga pagjumësia, ti je i shqetësuar për gjumin, nëse vuan nga një ankth i përgjithshëm, e ke të pamundur të qetësohesh sepse mendimet i ke të angazhuara me faktorë stresues. “Duhet të përcaktosh çfarë të mban zgjuar dhe të merresh me të, para se të shkosh të flesh”, spjegon ai. “Njerëzit mendojnë për të gjitha shqetësimet kur janë në krevat dhe nuk është ajo koha kur duhet ta bëjnë këtë.”

“Shumë njerëz qëndrojnë në shtrat dhe shpresojnë që do lodhen dhe do i zërë gjumi, por zakonisht nuk ndodh”, thotë ai. Si pasojë, njerëzit fillojnë të shoqërojnë të qenit në shtrat me të qenit zgjuar. Nëse nuk të zë gjumi brenda 20 – 30 minutash, ngrihu dhe shko në një dhomë tjetër.

Kupto çfarë ke në mendje

Kërkimet sugjerojnë që po të vendosësh të gjitha shqetësimet në një objekt të prekshëm dhe ta hedhësh atë tutje, të ndihmon të pastrosh mendjen nga mendimet negative. “Merr një copë letër dhe shkruaj të gjitha gjërat për të cilat je i apo e shqetësuar, qoftë gjumi, puna, marrëdhëniet, fëmijët”, thotë Orma. “Ti nuk i zgjidh dot në atë kohë. Mendja e përqendruar tek ato vetëm sa do të lërë pa gjumë”. Nëse nuk mundesh ta hedhësh larg, lëre afër krevatit që t’i kthehesh të nesërmen.

Ndrysho orën kur shkon të flesh

“Nëse ke gjithmonë probleme me gjumin, ndoshta duhet të rregullosh orarin kur shkon për të fjetur”, thotë Orma. Kjo do të thotë që të shkosh në shtrat më vonë. “Këtë gabim bëjnë shumë njerëz, ata shkojnë të flenë sepse ka ardhur ora, kanë apo nuk kanë gjumë”, thotë ai. “Njerëzit e kanë mendjen aktive kur shtrihen, jo sepse nuk i lë ankthi të flenë, por sepse nuk janë të lodhur dhe mendja thjesht fillon punën.”

Nëse gjithçka tjetër dështon, vër në punë mendjen

Nëse thjesht e ke të pamundur të flesh, lexo një libër. (“Librat janë shumë të mirë në këtë rast”, thotë Orma), pi pak kamomil, dëgjo muzikë ose praktiko pak meditim. Çfarëdo që të bësh, e rëndësishme është të mos shkosh drejt telefonit ose laptopit. Pajisjet elektronike do të të lënë zgjuar. Kur gjendesh përballë pagjumësisë, Orma thotë që të përqendrohesh në faktin që një mendje plot ankth nuk  është një problem i përhershëm. “Janë të dyja shumë të zakoshme, thotë ai. Shumë njerëz mendojnë që ka diçka që s’shkon te ata kur kanë këtë përvojë, por duhet të dimë që është normale dhe pse nuk është një përvojë e këndshme. Megjithatë, ngelet thjesht një problem në mënyrën e të menduarit dhe të zakoneve të shtratit. Është me të vërtetë diçka që mund të zgjidhet.”