Si e përshkuante Marco Van Basten në “Corriere della Sera” ikjen nga futbolli dhe sfida e teknikut

Nga Albert Vataj

Vjen një ditë, madje edhe për legjendat e futbollit, që gjithçka është statistikë, është histori, është një kohë e mbetur pas, një mall dhe nostalgji që të mbush shpirtin dhe të copëton zemrën. Mbeten pas gjëmimi i stadiumeve nën këmbët tuaja dhe në qiellin e magjishëm të një goli. Sa shumë janë ato gjëra që vendosin të largohen, për të të lënë jo vetëm vetëm, por edhe të zbrazët. Sepse futbollisti nuk e kupton asnjë çst të jetës jashtë fushës së gjelbër, larg topi, i “përzënë” nga adhuruesit.
Në një intervistë të publikuar më 28 shkurt 2020 në revistën “Sette”, suplement i Corriere della Sera, një nga legjendat më të mëdha të historisë së futbollit, Marco Van Basten, rrëfen me ndershmëri të rrallë plagët e padukshme që shoqëruan karrierën e tij, si dhe arsyet që e detyruan ta lërë përfundimisht botën e trajnimit.
Nga lavdia në fushë me Ajax-in, Milanin dhe Kombëtaren holandeze, te sulmet e panikut në dhomat e errëta përpara konferencave për shtyp, ai ndan me lexuesin rrugëtimin e një kampioni të përndritur, i cili nuk u mund vetëm nga lëndimet fizike, por edhe nga pesha e përjetimeve të brendshme.
Në një dëshmi prekëse, Van Basten pranon kufijtë e tij njerëzorë dhe e çliron veten përmes fjalës së sinqertë: “Kam pasur përulësinë t’i pranoja këto gjendje dhe kam mësuar se nuk duhet të turpërohesh kur ke nevojë për ndihmë.”

Në intervistë ai nuk flet vetëm për futbollin, por për njeriun pas legjendës.
“Dhjetë vjet pasi kisha lënë futbollin si lojtar, vendosa të kthehesha në botën e futbollit nga dera kryesore, duke nisur karrierën si trajner.
Pata fatin të filloja me ekipin e të rinjve të Ajax-it, përpara se të bëhesha trajner i kombëtares holandeze.
Kur u ktheva te Ajax-i, një djalosh më sfidoi.
‘Ti je Van Basten,’ – më tha duke ma pasuar topin – ‘më trego çfarë di të bësh’.
Por unë, tashmë, nuk mund ta lëvizja më kyçin e këmbës.
Në atë moment kuptova se nuk do të mund të isha kurrë një trajner si Cruijff, i cili jetonte edhe nga ajo çfarë kishte qenë si lojtar.
Ai djalosh quhej Zlatan, mbiemri i tij ishte Ibrahimovic.
Në fillim të karrierës ai ishte i ngjashëm me mua: shumë teknik, aktiv në të gjithë fushën.
Pastaj edhe ai e kuptoi sekretin për të qenë i madh:
Të shënosh gola.
Unë, Cristiano Ronaldo, Ibra.
Të gjithë kemi kaluar nga kjo.
Nëse dëshiron të jesh numri një, duhet të përqendrohesh te goli, vetëm te goli. Duhet të bëhesh një makinë.
Megjithë përpjekjet e mia, kuptova se të isha trajner nuk ishte për mua, vuaja nga presioni i madh i rolit.
Kisha sulme të vazhdueshme paniku dhe ankthi, që të mos më mungonte asgjë.
Para takimeve me shtypin shtrihesha në tokë në një dhomë bosh, duke kërkuar forcën për të dalë jashtë dhe për t’u përgjigjur kritikave.
Doja t’i bëja gjërat tepër mirë, nuk arrija të kënaqesha me pak. Nuk e pranoja që të vihesha në diskutim. Isha fanatik i futbollit.
E kuptova që duhej të tërhiqesha në një nga ndeshjet e fundit jashtë vendit me kombëtaren holandeze.
Mbërrita në aeroport, ishim në Minsk, në Bjellorusi.
Të gjithë më shmangeshin sikur të isha i infektuar me një sëmundje misterioze.
Kjo ndjenjë e përhershme vetmie më rëndonte shumë.
Kisha kaluar edhe më parë në situata të tilla shqetësimi.
Pata përulësinë t’i pranoja.
Me kalimin e kohës mësova se nuk duhet të ndihesh në siklet për të kërkuar ndihmë nga ata që ke pranë, duke pranuar para së gjithash me veten se nuk je mirë.
Dhe kështu, isha unë ai që thashë mjaft.”

Kush ishte Marco Van Basten?
Marco van Basten lindi më 31 tetor 1964 në Utrecht, në Holandë
Në të rinjtë luajti për EDO, UVV dhe Elinkëijk para se të bashkohej me skuadrën e të rinjve të Ajax-it në moshën 16‑vjeçare. Debutoi në kampionatin holandez më 3 prill 1982, duke shënuar gol menjëherë, në fitore 5‑0 ndaj NEC-it.
Duke qenë sulmues titullar që nga sezoni 1983‑84, ai bëhet katër herë radhazi golashënuesi kryesor i Eredivisie: 28, 22, 37 dhe 31 gola në stinet 1983‑87, duke fituar edhe Këpucën e Artë Evropiane në 1986
Në verën e 1987‑s, ai u transferua te AC Milan, së bashku me Ruud Gullit dhe në vijim Frank Rijkaard, nën drejtimin e presidentit Silvio Berlusconi dhe trajnerit Arrigo Sacchi.
Në sezonin e parë fitoi kampionatin italian (Scudetto), duke luajtur vetëm 11 ndeshje për shkak të lëndimeve të përsëritura të këmbës, por fitorja shënoi fundin e një “thatësire” 8‑vjeçare për Milanin
Sezonin 1988‑89 ishte i jashtëzakonshëm, Van Basten fitoi Ballon d’Or dhe klubit Milan i çoi titullin e Superkupës së Evropës, Kopës së Kampionëve (pas një gol-i spektakolar të tij në finalen ndaj Steaua București), si dhe Kopën Interkontinentale; ai shënoi gjithsej 33 gola në të gjitha kompeticionet
Vazhdoi dominimin me Arsenalin e Milanit duke fituar edhe një tjetër Champions në sezonin 1989‑90 dhe duke u shpallur sërish golashënuesi më i mirë në Serie A në vitet pasuese.
Në të gjithë periudhën me Milanin shënoi rreth 147 ndeshje dhe 91 gola në Serie A, duke përfshirë titujt e fituar Scudetto ‘87‑88, ’91‑92, ’92‑93, ’93‑94 dhe Champions ’89, ’90.
Me përfaqësuesen e Holandës, Van Basten bëri debutimin në vitin 1983 dhe deri në 1992 grumbulloi 58 ndeshje dhe 24 gola. Ai ishte protagonist i epërsisë olandeze në Euro 1988, duke shënuar 5 gola, përfshirë një volej të famshëm në finale kundër Bashkimit Sovjetik që vendosi rezultatin 2‑0, një nga golat më të përmendur në histori të Evropianëve.
Në fund të turneut u shpall Top‑golashënuesi dhe lojtari më i mirë i kampionatit.
Pavarësisht suksesit, lëndimet kronike në kyçën e këmbës e detyruan të tërhiqej në 1995, më vetëm 30 vjeç, duke luajtur ndeshjen e fundit faktike në 1993 dhe pensionin zyrtar në 1995 në ceremoninë në San Siro.
Pas karrierës si lojtar, u përfshi në trajnim, ndihmëstrajner te Jong Ajax, trajner i kombëtares holandeze (2004–08) dhe trajner i Ajax-it (2008–09), më pas kaloi edhe te Heerenveen dhe AZ si trajner apo asistent.
Megjithatë, ai foli publikisht për vuajtjet emocionale, për zemërimin ndaj presionit të rolit si trajner dhe sulmet e panikut që e bindën të ndalojë këtë rrugë, ashtu si rrëfimi në intervistë tregon.
Van Basten konsiderohet si një ndër sulmuesit më elegantë dhe me teknikë të lartë të historisë së futbollit, manovronte me një kontroll të shkëlqyer të topit, inteligjencë taktike, goditje ajrore të rralla dhe voleje të mrekullueshme. Ai fitoi tre herë Ballon d’Or (1988, 1989, 1992) dhe emri i tij lidhet ngushtë me Milanin e viteve ’80‑’90 dhe triumfin e Holandës në Euro 1988