Ja ç’farë shkruajnë mediat franceze për zgjedhjet e nesërme në Shqipëri

Nga Mentor HOXHA (Paris) –

Nesër, më 25 prill zhvillohen Zgjedhjet Parlamentare në Shqipëri. Votuesit shqiptarë do të vendosin se cila forcë politike do ta udhëheq vendin e vogël dhe të varfër ballkanik prej 3.1 milionë banorësh të zhytur në diktaturë, mjerim, korrupsion galopant dhe eksod biblik. Këto zgjedhje të pazakonta në gjithë historinë e zgjedhjeve parlamentare të shtetit shqiptar priten me padurim, pasi atdheu i shqiponjave ndodhet në krizën më të thellë politike, ekonomike, legjislative dhe juridike që nga koha kur u shpall i pavarur më 28 nëntor 1912 nga burrat më të arsimuar, më të mençur dhe më patriotë të të gjitha trojeve shqiptare. Sot pas 109 vitesh shtet, të gjitha institucionet politike, legjislative, ekzekutive, vendore, juridike dhe gjyqësore, si Parlamenti, Qeveria, njësitë vendore, bashkitë dhe organet e drejtësisë prej disa vitesh janë në duart e një personi dhe të një force politike: të Edi Ramës dhe të Rilindjes. Kjo situatë është e papranueshme për një vend anëtar i NATO-s, si Shqipëria që synon t’i bashkohet familjes së madhe të vendeve demokratike të Bashkimit Evropian. Një përgjegjësi të madhe për këtë diktaturë në Shqipëri kanë edhe disa ambasadorë të huaj dhe disa përfaqësues të BE-së në Tiranë. Ata kanë heshtur për disa megaskandale të Qeverisë dhe të ministrave të Ramës për vjedhje votash, si ajo e Dibrës dhe Shijakut, apo për Organizatën famëkeqe të Patronazhistëve rilindas që cënon rëndë privatësinë e rreth 1 milionë banorëve të Tiranës, rrezikon vjedhjen dhe blerjen e votave dhe krijon përplasje fizike midis qytetarëve dhe patronazhistëve për spiunim. Asnjë nga përgjegjësit e këtyre megaskandaleve dhe të njëmijë e një skandaleve të tjera qeveritare, disa prej të cilave, si Dosja e vjedhjeve të votave në Dibër dhe Shijak kanë zënë faqet e para të mediave prestigjioze ndërkombëtare nuk janë vënë para drejtësisë. Ndërkohë që ministri rilindas, Damian Gjiknuri dhe ish kryebashkiaku rilindas i Durrësit, Vangjush Dako shfaqen në video me zë dhe figurë si hajdut votash bredhin të lirë, disa ambasadorë të huaj në Tiranë na përrallisin për demokraci dhe na tregojnë si të votojmë. Uzurpimi i të gjitha institucioneve të vendit nga një person i vetëm dhe nga një forcë e vetme politike ndodh vetëm në vendet diktatoriale, ndaj rikthimi i demokracisë është detyrë atdhetare dhe mision qytetar për çdo votues shqiptar në zgjedhjet e nesërme. Ndryshimin politik dhe rivendosjen e demokracisë e presin të gjithë shqiptarët brenda dhe jashtë trojeve shqiptare.
Pikërisht, megaskandalet e lartpërmendura të Qeverisë shqiptare, heshtja ndaj tyre nga organet e drejtësisë, mosndëshkimi i përgjegjegjësve dhe kontrolli i të gjitha pushteteve nga Rama dhe Rilindja është pasqyruar edhe në mediat e njohura franceze në artikujt dhe analizat e tyre për zgjedhjet legjislative të së dielës në Shqipëri. Një vend të rëndësishëm zë edhe dhe klima e tensionuar politike në vigjilje të këtyre zgjedhjeve me të vrarë dhe të plagosur nga të dyja kampet kundërshtare. Më 19 shkurt 2021, RFI (Radio Franceze Internacionale) publikoi edhe një reportazh mbi panoramën politike në Shqipëri me titull: “L’Albanie, 30 ans après la chute de la dictature” (Shqipëria, 30 vjet pas rënies së diktaturës) dhe si i shikojnë protestuesit që rrëzuan dikaturën më të egër të lindjes këto shpresa për demokratizim?

Albanie: des élections test pour la démocratie
Shqipëria: zgjedhjet test për demokracinë
rfi.fr 23/04/2021, Nga Louis Seiller

Shqiptarët janë thirrur në votime, të Dielën, 25 Prill, për zgjedhjet legjislative nën presion. I akuzuar për lëvizje autoritare, Kryeministri Socialist Edi Rama shpreson të fitojë një mandat të tretë historik, ndërsa opozita përpiqet të bashkojë të pakënaqurit. Fushata elektorale, e mbushur me dhunë, nuk zgjon entuziazmin e popullsisë.
Tridhjetë vjet pas përfundimit të diktaturës, një demokraci shqiptare që po lufton është gati të mbajë zgjedhjet e saj të dhjetë multi-parti në historinë e saj. Dhuna, blerja e votës dhe skandali mbi të dhënat personale elektrizuan ditët e fundit fushatën që filloi javë më parë.
Votimi sheh duelin e katër viteve më parë sërish midis drejtuesve të dy forcave kryesore politike në vend. Nëse parullat do të merrnin një kthesë patriotike këtë herë, kjo hakmarrje nuk ishte rasti për një debat thelbësor rreth programeve zgjedhore ose shqetësimeve reale të qytetarëve. Votimi mezi zgjoi entuziazmin e 3.000.600 votuesve të regjistruar. Votuesit me të vërtetë dyshojnë ndaj një klase politike që nuk është ripërtërirë në të vërtetë dhe dyshimet vazhdojnë për pjesëmarrjen e së Dielës. Pjesa kryesore në këto zgjedhje do të jetë nëse kryeministri aktual socialist, Edi Rama, do të fitojë një mandat të tretë, i cili do të ishte i pari në Shqipërinë post-komuniste. Në pushtet për tetë vjet, ish-kryetari i Bashkisë së Tiranës thekson forcimin e institucioneve, si dhe investimet në infrastrukturë. Veshur me një kapak të zi të shënuar me numrin dymbëdhjetë gjatë takimeve të tij, kreu i Partisë Socialiste (PS) po kërkon edhe katër vjet për të vazhduar punën e filluar dhe premton ta bëjë vendin “një kampion të turizmit”. Sidoqoftë, premtimet e tij të hershme për të krijuar 300,000 vende pune, për të luftuar korrupsionin ose për të zvogëluar pabarazitë nuk janë mbajtur. I njohur si i afërt me presidentin turk, Edi Rama, 56 vjeç, është kritikuar për praktikën e tij vertikale dhe gjithnjë e më autoritare të pushtetit, veçanërisht që nga viti 2017 dhe për marrjen e një shumice absolute nga PS. Skandalet e korrupsionit rreth alokimit të vendeve publike të punës i kanë shenjuar mandatin e tij të fundit dhe opozita ka akuzuar vazhdimisht pushtetin socialist për lidhje me trafikantët e drogës.

Një peizazh politik i pandryshueshëm

Disa herë ministër në fund të viteve 2000, Lulzim Basha shpreson t’i japë fund hegjemonisë socialiste. 46 vjeç, ky avokat me trajnim ka udhëhequr forcën kryesore të opozitës që nga viti 2013, Partia Demokratike (PD) e qendrës së djathtë. Ai bëri fushatë për ekonominë dhe u zotua të ndalojë erozionin e demokracisë duke siguruar fillimin e negociatave të anëtarësimit të shtyrë vazhdimisht në BE. Partia e tij nënshkroi një marrëveshje koalicioni me Lëvizjen Socialiste për Integrim (LSI), forca e tretë më e madhe politike e vendit. Në këtë panoramë të pandryshueshme politike, disa kandidatë shënojnë një diversifikim relativ të ofertës demokratike në Shqipëri. Kurorëzuar me fitoren e saj dërrmuese në zgjedhjet legjislative në shkurt, partia kosovare Vetëvendosje, e majta sovraniste, paraqet kështu tre kandidatë. Këto kandidatura shihen si një përpjekje e Kryeministrit kosovar Albin Kurti për të zgjeruar ndikimin e tij në botën shqipfolëse. Një sindikalist nga minierat e kromit gjithashtu u paraqit si kandidat. Sidoqoftë, këta kandidatë do të luftojnë për të fituar një nga 140 vendet në Parlament, pasi reforma zgjedhore e votuar në tetor 2020 kërkon marrjen e një minimumi prej 1% të votave në secilën nga 12 zonat elektorale të vendit.
Zgjedhjet e së dielës vijnë pas një krize politike të paparë, deputetët e PD dhe LSI dhanë dorëheqjen nga mandatet e tyre parlamentare, pastaj bojkotuan zgjedhjet bashkiake të vitit 2019. Ndërsa fyerjet dhe invektiviteti janë një konstante në demokracinë e re shqiptare, tensioni është rritur në ditët e fundit. Një aktivist i PD u plagos të hënën në qytetin bregdetar të Kavajës dhe një mjek, i paraqitur si një mbështetës i PS, u vra të mërkurën në Elbasan, në qendër të vendit. Katër persona të tjerë u plagosën gjithashtu në atë që paraqitet nga media lokale si një grindje midis aktivistëve, mes blerjes së votës në lagjet e pafavorizuara. Praktika është një fatkeqësi në këtë rajon ku bandat kriminale janë veçanërisht aktive. Disa ditë më parë, një polemikë mbi përdorimin e të dhënave personale nga pushteti socialist ngjalli gjithashtu një emocion të fortë në opinionin publik.

Në Shqipëri, një rrjedhje gjigante e të dhënave del në prag të zgjedhjeve legjislative

Nga Thomas Guichard , https:// lemonde.fr, 23/04/2021

Zbulimi të Dielën më 11 Prill të plaçkitjes masive të të dhënave personale të gati një milion votuesve është bërë thelbi i fushatës për zgjedhjet parlamentare në Shqipëri. Sipas faqes së lajmeve Lapsi, e cila zbuloi rrjedhjen, të dhënat u përdorën nga Partia Socialiste, në pushtet që nga viti 2013, për të ndikuar në sondazhin, i cili do të mbahet të Dielën, 25 Prill. Dosja elektronike e marrë nga gazetarët mbledh informacionin civil – numrin e kartës së identitetit, numrin e telefonit, punëdhënësin, qendrën e votimit ose anëtarësimin e një partie politike – të 910.000 shqiptarëve që banojnë në zonën metropolitane të kryeqytetit, Tiranë, e cila përfaqëson një të tretën e popullsisë. Këto të dhëna, në teori konfidenciale, janë marrë nga portali e-Albania, në të cilin janë regjistruar pothuajse të gjithë shqiptarët në moshë ligjore dhe me një lidhje interneti për të administruar procedurat e tyre të regjistrimit civil. Administrata e platformës, Agjencia Kombëtare e Lajmeve, mohoi çdo skedar të rrjedhur. Sipas gazetës në internet, Lapsi.al, Partia Socialiste do t’i kishte përdorur këto të dhëna për të synuar popullatat për t’u bindur gjatë fushatës elektorale dhe kështu të maksimizonte shanset e saj për të fituar. Duke hedhur poshtë këto akuza, Partia Socialiste, përmes sekretarit të saj të përgjithshëm, Taulant Balla, i përshkroi gazetarët si “shpifës të dëshpëruar” të paguar nga Partia Demokratike. “Emri i punëdhënësit tim të ri, me të cilin unë kam punuar vetëm gjashtë muaj është atje”, tha një student nga Tirana”, i cili kërkoi anonimat. Për ta zbutur çështjen, disa ditë para zgjedhjeve legjislative ku ai po kandidon për mandatin e tij të tretë, Kryeministri, Edi Rama, shkoi aq larg sa lexoi shifrat e kartës së tij të identitetit gjatë një takimi të martën 20 Prill. “Këto janë vetëm numra,” -i tha ai turmës. Informacione të tjera në dosje përfshinin emrat e “bosëve” të secilës viktimë të rrjedhjes. Ata në fakt janë punonjës të Partisë Socialiste të ngarkuar me spiunimin e një grupi individësh nga e njëjta lagje për të “vëzhguar ata” dhe mbi të gjitha për të identifikuar mendimet e tyre politike. Ky sistem është aplikuar që nga viti 2009, siç pranohet publikisht nga Kryeministri pas këtyre zbulimeve. Për të identifikuar personin që i monitoron çdo ditë, mijëra shqiptarë kanë kontaktuar me faqen Lapsi prej dy javësh për të kërkuar që t’u jepet emri i “shefit” të tyre.

https://ëëë.msn.com/fr-fr
Një përmbledhje për shtyp e prezantuar në partneritet me Le Courrier des Balkans.

Të Dielën më 25 Prill, shqiptarët votojnë për zgjedhjet legjislative në një atmosferë të tensionuar. Pas tetë vjet sundimi, Kryeministri Socialist Edi Rama po bën fushatë në të gjitha frontet për të qëndruar në pushtet. Përballë, Partia Demokratike (PD) e Lulzim Bashës shpreson të kthejë rrjedhën duke luajtur bashkuesin. Por gjithnjë e më shumë qytetarë shqiptarë nuk po u japin asnjë meritë dy lëvizjeve që kanë ndarë pushtetin që nga viti 1991 dhe aktorët e rinj po përpiqen të kapin zërat e të zhgënjyerve. Për herë të parë, lëvizja Vetëvendosje (VV) e Albin Kurti, Kryeministri i Kosovës fqinje, mbështet tre kandidatë në Tiranë, Lezhë dhe Gjirokastër. Këta të fundit synojnë të zbatojnë metodat që lejuan Vetëvendosjen të marrë pushtetin në Prishtinë dhe kjo ofensivë mund të mos i pëlqejë Edi Ramës. Në qytetin e vogël të minierave në Bulqizë, është sindikalisti Elton Debreshi ai që synon të “mbrojë zërin e punëtorëve”.

Shqipëria: një i vdekur në të shtënat përpara zgjedhjeve legjislative

Le Figaro me AFP, 21.04.2021

Një person u qëllua për vdekje dhe katër të tjerë u plagosën, duke përfshirë një grua police, të Mërkurën 21 Prill në Shqipëri, pranë Tiranës, gjatë një lufte midis aktivistëve politikë nga kampet rivale, katër ditë para zgjedhjeve legjislative, njoftoi policia dhe media. Ky incident ndodhi në Elbasan, 35 kilometra në jug të kryeqytetit shqiptar. Në një deklaratë, policia specifikoi se një person “u vra nga një armë zjarri” dhe gjithashtu përmendi katër të plagosur, duke përfshirë një grua police “kur ajo u përpoq të parandalonte krimin”. “Disa njerëz, përfshirë autorin e të shtënave, një ish oficer policie, u arrestuan,” sipas deklaratës, e cila nuk dha detaje të mëtejshme në lidhje me incidentin. Sipas medias, viktima, një mjek i njohur nga Elbasani, si dhe një nga të plagosurit janë aktivistë të Partisë Socialiste në pushtet, ndërsa dy të plagosurit e tjerë janë aktivistë të Partisë Demokratike (qendra e djathtë), forca kryesore në terren.
Jeta politike shqiptare shpesh shënohet nga teprica verbale dhe fushata elektorale ishte e mbushur me retorika inflamatore dhe ndonjëherë urrejtëse, pavarësisht thirrjeve për përmbajtje nga ambasadat evropiane. Këto sulme verbale janë intensifikuar ditët e fundit. Sherri shpërtheu, sipas anëtarëve të Partisë Demokratike të cituar nga shtypi, pas thashethemeve për qëllimin e aktivistëve socialistë për të shpërndarë para tek votuesit duke i inkurajuar ata të votojnë në votimet e së Dielës për Kryeministrin Edi Rama. Ambasada Amerikane në një deklaratë nxiti autoritetet të “kryejnë një hetim të shpejtë” mbi këtë incident dhe “të identifikojnë autorët” e sulmit. Delegacioni i Bashkimit Evropian në Tiranë bëri thirrje gjithashtu për përmbajtje. Ai u bëri thirrje aktorëve politikë “të shmangin dhunën, retorikën inflamatore dhe gjuhën e urrejtjes në këtë kohë thelbësore të fushatës zgjedhore”.

Kundër një regjimi autoritar, një “Lula Shqiptar” qëndron për zgjedhjet legjislative

https://ëëë.ouest-france.fr
Jean-Arnault DERENS et Laurent GESLIN, dans les Balkans. 20/04/2021 à 07h15

Në zgjedhjet parlamentare në 25 Prill, Kryeministri Socialist Edi Rama shpreson të konfirmojë fuqinë gjithnjë e më absolute që ai zotëron mbi Shqipërinë. Një sindikalist dëshiron të prishë peisazhin politik të vendit më të varfër dhe më të kriminalizuar në Evropë. Lindur në 1989, në Bulqizë, në veri-lindje të Shqipërisë. Minatori shqiptar Elton Debreshi mendoi se do ta kalonte jetën e tij duke gërmuar malet në verilindje për të nxjerrë krom, si babai dhe gjyshi i tij. Ai e mbajti vetë përkrenaren e tij që adoleshent. Ndërsa kushtet e punës përkeqësoheshin brenda ndërmarrjes Albchrome, ai zgjodhi të luftonte. Në vitin 2019, Elton Debreshi kryeson Unionin e ri të Bashkuar të Minatorëve të Bulqizës. Por në Shqipëri, ku Kryeministri Socialist Edi Rama është bërë gjithnjë e më autoritar pas tetë vjet sundimi, shpesh është njeriu i pasur ai që fiton. Por Samir Mane, bosi i Albchrome, është më me fat nga shqiptarët … “Unë u pushova nga puna një ditë pasi u krijua bashkimi,” -tha minatori. Drejtësia doli në krah të punëdhënësit. Elton Debreshi mund të kishte shkuar në Evropën Perëndimore për të gjetur punë, duke rritur katër fëmijët e tij, siç bënë 600,000 shqiptarë midis 2011 dhe 2021. në fund ai vendosi të kandidojë për zgjedhjet legjislative. Kandidati i pavarur, i shtyrë nga Organizata Politike, Elton Debreshi premton të mbrojë minatorët dhe punëtorët, “të harruar shumë nga tre dekadat që pasuan rënien e komunizmit”. Pa stafetë të medias, sindikalisti endet në vend. Javën e kaluar ai mori mbështetje nga punëtorët në rafineritë e naftës në Balsh dhe mundi të kanalizonte të gjithë zemërimin që tërbohej në Shqipëri. Ai tashmë është mbiquajtur “Lula Shqiptar”, duke iu referuar të kaluarës së klasës punëtore të ish-presidentit Brazilian (ouest-france.fr).

* * *

Nga shembja e regjimit komunist në Shqipëri më 1990 e deri më sot, pushteti politik në shqipëri është alternuar midis dy forcave të mëdha politike: PD dhe PS. Në https://21votes.com, botohet në anglisht artikulli “Albania Parliamentary Elections: April 25, 2021” ku bëhet një analizë e shkurtër e zgjedhjeve legjislative nga viti 1990 kur lindi pluripartizmi. Në këtë artikull ndër të tjera shkruhet: “Shqipëria ka mbajtur zgjedhje konkurruese dhe disa tranzicione të pushtetit midis partive politike. Dy partitë më të mëdha të Shqipërisë janë Partia Socialiste (PS), e formuar nga një mbetje e ish-komunistëve dhe Partia Demokratike (PD) e qendrës së djathtë, e cila u themelua përpara zgjedhjeve të vitit 1991 si partia e parë moderne e opozitës në Shqipëri. Partia e tretë më e madhe është Lëvizja Socialiste për Integrim (LSI) e qendrës së majtë, e themeluar nga Ilir Meta, i cili u shkëput nga PS. Sidoqoftë, LSI ka punuar si me PD ashtu edhe me PS dhe shihet si një vendimmarrës. Edi Rama i PS ka qenë kryeministër që nga viti 2013, kur përjashtoi nga zyra themeluesin e PD Sali Berisha. Ilir Meta është president – megjithëse në sistemin parlamentar të Shqipërisë, presidenti zgjidhet nga parlamenti dhe nuk mban asnjë pushtet ekzekutiv. Presidenti Ilir Meta anuloi zgjedhjet lokale të 30 qershorit dhe u bëri thirrje partive të ulnin tensionet politike, por Rama vazhdoi me sondazhet gjithsesi, dhe pa pjesëmarrjen e opozitës, pothuajse të gjitha vendet dolën të pakontestueshme. Në korrik 2020, parlamenti i Shqipërisë miratoi ndryshimet kushtetuese për të lejuar listat e hapura të kandidatëve, koalicionet e para-formuara të partive dhe identifikimin elektronik të votuesve. Shtetet e Bashkuara, Mbretëria e Bashkuar dhe Bashkimi Evropian ndihmuan në ndërmjetësimin e një marrëveshjeje mbi ndryshimet midis palëve. Sidoqoftë, në tetor, Socialistët kaluan në mënyrë të njëanshme ndryshimet në kodin zgjedhor nën kundërshtimin e fortë të Partisë Demokratike dhe partive të tjera të opozitës. Komuniteti ndërkombëtar kritikoi masën, e cila mund të rrezikojë potencialisht pranimin e Shqipërisë në Bashkimin Evropian.