Kostumi i Lunxhit, i kohëve antike!
Nga Antoneta Dhima/
Kostumi i Lunxhit, i kohëve antike!
Një nga vlerat më të rralla të etnografisë shqiptare, që ka arritur të mbërrijë deri në ditët tona në pamjen e saj më origjinale, është pa dyshim kostumi i vajzave dhe nuseve të Lunxhërisë. Banorët e zonës e quajnë këtë veshje të rrallë “lunxhe”. Te kostumi tradicional lunxhiot në pjesët e përparme, në kësulën që vendoset në kokë më xhufka dhe pesë rrathë floriri, në gjerdanin me tri radhë floriri që vendoset në pjesën e gjoksit, në çengelet që vendosen në formë brezi përreth belit, në mëngoret dhe pjesët e tjera, të qëndisurat me ngjyra e motive të ndryshme, rrëfejnë gjurmët e një arti të mahnitshëm. Këta costume qepeshin tek ustallarë të gjilpërës në Gjirokastër dhe në Stamboll. Veshja tradicionale e vajzave dhe nuseve të krahinës së Lunxhërisë është nga më të larmishmet në formë, në ngjyrë, në teknikat e qepjes dhe qëndisjes dhe sidomos në mënyrën e veshjes.
Kostumi i rrallë “lunxhe”, është produkt dhe shprehje e urtësisë, fisnikërisë dhe mençurisë lunxhiote në breza.
Për këtë kostum janë gjetur dokumente dhe është thënë se është përdorur që në kohët antike. Medohet se edhe Antigona, gruaja e parë e Mbretit të Epirit, Pirros, kur është martuar ka veshur një kostum të tillë. Domosdo kostumi ka qenë një gjë e rrallë, që Mbreti Pirro i dhuroi gruas, ashtu siç ishte i rrallë edhe fakti që ai i vuri qytetit në zemër të Lunxhërisë, emrin e gruas së vetë, Antigonea.