Kryeministri njofton mbylljen e TikTok si “rrugaçin e lagjes”, mediat botërore lajm të parë. Pritet edhe Trump ta mbyllë në SHBA

Mirëmëngjesi i sotëm i kreut të ekzekutivit shqiptar ka qenë njoftimi i paralajmëruar për mbylljen e platformës TikTok. Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama tha sot se qeveria do të mbyllë shërbimin video TikTok për një vit, duke e fajësuar atë për nxitje të dhunës dhe bullizmit, veçanërisht midis fëmijëve, shkruan Associated Press.

Autoritetet shqiptare zhvilluan 1300 takime me mësues dhe prindër pas vdekjes së një adoleshenti, në mes të nëntorit, nga një adoleshent tjetër pas një sherri që filloi në TikTok.

Kryeministri Edi Rama, duke folur në një takim me mësues dhe prindër, tha se TikTok “do të ishte plotësisht i mbyllur për të gjithë. … Nuk do të ketë TikTok në Republikën e Shqipërisë.”

Rama tha se mbyllja do të fillojë vitin e ardhshëm.

Nuk ishte menjëherë e qartë nëse TikTok ka një kontakt në Shqipëri.

TikTok, në një përgjigje me email, sot, ndaj një kërkese për koment kërkoi “qartësi urgjente nga qeveria shqiptare” për rastin e adoleshentit të therur me thikë.

Kompania tha se “nuk kishte gjetur asnjë provë që autori ose viktima kishte llogari TikTok dhe raportet e shumta kanë konfirmuar në fakt videot që çuan në këtë incident po postoheshin në një platformë tjetër, jo në TikTok”.

Ndërkohë fëmijët shqiptarë përbëjnë grupin më të madh të përdoruesve të TikTok në vend, sipas studiuesve vendas.

Ka pasur shqetësime në rritje nga prindërit shqiptarë pas raportimeve të fëmijëve që marrin thika dhe sende të tjera në shkollë për t’i përdorur në grindje ose raste ngacmimi të nxitura nga historitë që ata shohin në TikTok.

”Operacionet e TikTok në Kinë, ku është kompania e tij mëmë, janë të ndryshme, duke promovuar si të studiojmë më mirë, si të ruajmë natyrën … e kështu me radhë”, sipas Ramës.

Shqipëria është një vend shumë i vogël për t’i imponuar TikTok një ndryshim të algoritmit të tij në mënyrë që të mos promovojë “riprodhimin e ferrit të pafund të gjuhës së urrejtjes, dhunës, bullizmit e kështu me radhë”, shkruan zyra e Ramës në një përgjigje me email drejtuar kërkesës së Associated Press për koment.

Zyra e Ramës tha se në Kinë TikTok “parandalon fëmijët që të thithen në këtë humnerë”.

Autoritetet kanë vendosur një sërë masash mbrojtëse në shkolla, duke filluar me një prani të shtuar të policisë, programe trajnimi dhe bashkëpunim më të ngushtë me prindërit.

Rama tha se Shqipëria do të ndjekë se si kompania dhe vendet e tjera do të reagojnë ndaj mbylljes njëvjeçare përpara se të vendosin nëse do ta lejojnë kompaninë të rifillojë aktivitetin në Shqipëri.

Edhe mediat prestigjoze botërore e kanë trajtuar këtë vendim të qeverisë shqiptare.

Shqipëria i paraprin SHBA-së dhe vendos të bllokojë aksesin në TikTok në të gjithë vendin, të paktën për një vit, shkruan sot gazeta më e shitur italiane ”Corriere della sera”.

”Ndërsa presim datën 19 janar për të kuptuar se çfarë do të ndodhë në anën tjetër të Atlantikut dhe nëse aplikacioni në pronësi të kompanisë kineze ByteDance do të ndalohet vërtet dhe do të ndalohet nga 170 milionë përdorues amerikanë për arsye sigurie kombëtare, qeveria shqiptare njofton të njëjtën gjë me motivim të ndryshëm.

“Ai po na merr peng fëmijët”, deklaroi kryeministri Edi Rama, duke komentuar paketën e masave, përfshirë edhe këtë, që synon të forcojë sigurinë e fëmijëve në shkolla.

Dhe më pas ai e krahasoi platformën me “rrugaçin e lagjes, prindërit e shoqërisë së të cilit kanë frikë për fëmijët e tyre, por që arrin të jetë gjithmonë personazhi më tërheqës i fëmijërisë”.

Bllokimi pritet të vihet në veprim në javët e para të vitit 2025.

“Në një kohë kur sfidat teknologjike janë të pashmangshme, siguria fizike dhe digjitale është një prioritet”, tha ministrja e Arsimit, Ogerta Manastirliu.

Në origjinën e vendimit për të ndaluar TikTok ka një episod që tronditi shumë opinionin publik.

Në Tiranë, 14-vjeçari Martin Cani u godit me thikë nga një shok i klasës, pak metra larg shkollës që të dy ndiqnin.

Mosmarrëveshja shpërtheu në TikTok.

Menjëherë më pas, e nxitur edhe nga kërkesat e qytetarëve, qeveria nisi një raund konsultimesh ku përfshiheshin veçanërisht mësuesit dhe prindërit.

“Mbi 90 për qind bënë thirrje që TikTok të mbyllet”, shtoi Manastirliu.

I vetmi vend deri më sot që ka ndaluar plotësisht TikTok për të gjithë qytetarët është India.

Bllokimi daton në vitin 2020 – përveç rrjetit social, 58 aplikacione të tjera kineze u ndaluan, përfshirë WeChat dhe Weibo – dhe këtu motivimi ishte siguria kombëtare.

Lajmi ishte sensacional: në atë kohë, TikTok kishte 200 milionë përdorues aktivë mujorë në Indi, duke e bërë atë komunitetin më të madh në botë.

Në Shtetet e Bashkuara, megjithatë, janë mbi 170 milionë dhe këtu presim të shohim se çfarë do të ndodhë më 19 janar, kur të mbarojnë afatet për zbatimin e ligjit të nënshkruar nga ish-presidenti tashmë Joe Biden prillin e kaluar.

Ligji ndalon TikTok nëse nuk i shitet një kompanie amerikane.

Ankimi i kompanisë në Gjykatën e Apelit rezultoi i pasuksesshëm – u refuzua – ndërkohë që presim të dëgjojmë vendimin e Gjykatës së Lartë, shansi i fundit i mundshëm për të shfuqizuar apo modifikuar ligjin.

Ekziston një opsion tjetër: Trump mund të vendosë të ndërhyjë.

Pas një takimi me CEO Shou Zi Chew ai deklaroi se rrjeti social “ka një vend të ngrohtë” në zemrën e tij, duke lënë të kuptohet se mund të ketë ndryshuar mendje për rrezikun për sigurinë kombëtare të platformës.

Shumë vende, përfshirë vetë Shtetet e Bashkuara, kanë vendosur të ndalojnë instalimin e aplikacionit në telefonat e kompanive të punonjësve publikë. Këto përfshijnë Francën, Britaninë e Madhe, Zelandën e Re dhe Kanadanë. E rekomandoi edhe Bashkimi Evropian.

Si në rastin e Shqipërisë ashtu edhe në Shtetet e Bashkuara, çështja mbetet e hapur se si të zbatohet në të vërtetë ndalimi në nivel teknik. Mënyra më e thjeshtë do të ishte të urdhëronit Apple dhe Google që të hiqnin aplikacionin nga dyqanet e tyre përkatëse.

Kjo do ta bënte të pamundur shkarkimin e TikTok, por ata që tashmë e kanë të instaluar aplikacionin në telefonin e tyre, mund të vazhdojnë ta përdorin atë (por nuk mund ta përditësojnë më).

Megjithatë, ka disa mënyra për të anashkaluar këtë lloj blloku. Për ta bërë atë vërtet efektiv, Apple dhe Google duhet t’u dërgojnë një përditësim telefonave inteligjentë me sistemet e tyre operative përkatëse që pengon funksionimin e aplikacionit.

Në Indi, për shembull, ndalimi mund të anashkalohet ende sot duke përdorur një VPN, një rrjet privat virtual.