Paskal Milo: Pse presidenti i Izraelit erdhi e takoi Baba Mondin?!

Ish-ministri i Jashtëm shqiptar, Paskal Milo ka shpjeguar se pas idesë së shtetit të Bektashinjve mund të fshihet Izraeli. Ish-ministri theksoi se “E gjithë kjo patjetër që ka qenë një arsye pse Presidenti i Izraelit në vizitën që bëri në Tiranë, bëri një takim të posaccëm me Baba Mondin. Nuk ka ndodhur herët e tjera që kryetarë shtetesh dhe qeverive që të shkojnë dhe të takojnë Kryegjyshin Botëror. Nuk di të ketë ndodhur ndonjëherë, nuk ka qenë asnjëherë pjesë e protokollit.”.

Dhe me tej Paskal Milo, historian dhe njohes i mirë i marrëdhenieve ndërkombëtare, shton: “Izraeli patjetër që është i interesuar për shkak të armiqësisë tradicionale me botën arabo-myslimane që dihet. Është i interesuar që komunitet myslimane të mos kenë unitet. Nëse do kishte unitet, gjithnjë është në dëm të tij”.

Por a është vetëm Izraeli në këtë lojë të madhe të shtetit të Bektashinjve? Milo mendon se “E shoh jo aq të lidhur drejtpërsëdrejti me Izraelin, nuk e besoj, duhet të jetë një qasje dhe lojë me përmasa shumë më të gjëra, ku Izraeli mund të ketë pjesën e vet të lojës, por nuk është vetëm”.  Këto ish-ministri i pohoi te Eni Vasili.

Pra duket një vendim i madh ndërkombëtar, ku natyrisht mundet që të ketë edhe miratim nga i fuqishmi i botës, SHBA. Natyrisht që Rama përfiton, sipas idesë së tij, turizëm masiv ndërkombëtar në Tiranë, si një “vatikan i dytë”, sikurse shton emrin e Shqipërisë në botë. Dhe ana ekonomike rritet ndjeshëm nga turizmi, ku gjithë këto hotele dhe kulla që po bëhen do të jenë plot e përplot me turistë, që paguajnë mirë.

Por gjithashtu lindin edhe disa pyetje: Si e mori vesh gazeta me e madhe e  botës “New York Times” dhe pse i dha një vend të rëndësishëm faktit shqiptar? Natyrisht që dikush, jo Edi Rama, por me të fuqishëm se Rama e kanë nxitur “New York Times” ti kushtojë vend dhe vëmendje kaq të madhe “Vatikanit bektashi” në Tiranë. Si mund të mendohet se kryeministri shqiptar e tha këtë gjë edhe në OKB, para gjithë botës, ku mblidhen kryetarët e shtetëve apo kryeministrat, pa një leje amerikane?!

Çfarë është Urdhri Bektashi?

Urdhri Bektashi është një rend mistik mysliman i themeluar në Perandorinë Osmane (Turqia e sotme) në shekullin e 13-të. Është një degë e sufizmit, një degë e islamit që fokusohet në spiritualitetin dhe lidhjen e drejtpërdrejtë me Zotin. Bektashinjtë konsiderohen tolerantë, pranues të feve dhe filozofive të tjera. Urdhri Bektashi e ka selinë në Shqipëri që në vitet 1930, pasi u ndalua në Turqi. Vlerësimet ndryshojnë, por sot thuhet se ka nga 7 deri në 20 milionë bektashinj në mbarë botën.

Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama tha se qëllimi i mikroshtetit të ri ishte promovimi i etikës së tolerancës fetare me të cilën krenohet Shqipëria. Vendi është krenar për lidhjen e tij me Nënë Terezën, familja e së cilës ishte me origjinë shqiptare. Urdhri vlerësoi planin, duke thënë: “Një hap i tillë historik synon njohjen e Urdhrit Bektashi si një shtet sovran, vetëqeverisës, i përkushtuar për të mbështetur kulturën e tij shekullore të moderimit dhe përfshirjes shpirtërore. Shteti i ri nuk do të synojë asgjë përveç udhëheqjes shpirtërore”.

Ndërkohë “kutia e Pandorës” sapo është hapur! Pritet se si do të veprojë Edi Rama në Tiranë, po kështu si do ta presë publiku, si do ta kalojë Rama me ndryshim kushtetute prekjen e territorit shqiptar apo me votim me referendum popullor. A ka rrezik që ky plan të sjellë humbjen e pushtetit të tij dhe PS në zgjedhjet e vitit 2025? A ka rrezik që të përçahet harmonia fetare në Shqipëri? A do ta pyesë kryeministri, Këshillin Ndërfetar shqiptar, ku futen krerët mulsimanë, katolikë, ortodoks dhe bektashi? A do ti ndërlikojë marrëdhëniet tepër miqësore mes Edi Ramës dhe presidentit turk Erdogan?

“Kutia” sapo është hapur!/Spiten Prulli/

Por në mediat botërore ka plot artikuj për këtë “shtet” të ri. Ja se çfarë shkruan gazeta e njohur “Der Standard”:

Nga Adelheid Wölfl, “Der Standard”

Projekti i fundit i kryeministrit shqiptar Edi Rama është befasues. Ai dëshiron të ndërtojë “minishtetin” e tij mysliman në kryeqytetin Tiranë për besimtarët sufi shiit të bektashinjve. Të hënën, komuniteti fetar islamik në Shqipëri reagoi ndaj planit dhe u shpreh kundër kësaj ideje. Ajo nuk ishte konsultuar dhe çështja duhej të diskutohej me Këshillin Ndërfetar, një organ përgjegjës. Ky është një precedent i rrezikshëm.

Edhe përfaqësuesit e urdhrit bektashi në Turqi u shprehën kundër një shteti më vete të bektashinjve në Shqipëri. Zeynel Abidin Koç, kryetari i komunitetit alevi bektashi në Turqi, tha se një “shtet” fetar dhe ideja e bektashizmit janë të papajtueshme. Ai gjithashtu tha se nuk e kuptonte se çfarë kuptimi kishte një shtet i tillë dhe u shpreh në favor të sekularizmit. Rama kishte njoftuar më parë, së bashku me kreun e urdhrit shqiptar, Edmond Brahimaj, se donte t’u jepte anëtarëve të urdhrit enklavën e tyre në një zonë në lindje të Tiranës, ku tashmë kanë qendrën bektashinjtë.

Brahimaj do të bëhet kreu i shtetit të vogël, i cili do të shtrihet në 27 hektarë. “Shteti” do të ketë administratën, pasaportat dhe kufijtë e tij dhe do të quhet “Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi”. Alkooli duhet të lejohet brenda territorit kombëtar, gratë duhet të lejohen të veshin çfarë të duan dhe nuk duhet të ketë rregulla në lidhje me stilin e jetesës.

Gratë dhe burrat trajtohen në mënyrë të barabartë

Bektashinjtë janë komuniteti i katërt fetar në Shqipëri, krahas myslimanëve, katolikëve dhe ortodoksëve. Ndryshe nga myslimanët sunitë, për bektashinjtë nuk ka rëndësi nëse dhe sa shpesh falesh në drejtim të Mekës. Gratë dhe burrat janë të barabartë në rituale. Kjo është arsyeja pse Urdhri i Dervishëve ishte i padëshiruar. Bektashinjve u lejohet të pinë edhe schnapps në disa manastire. Detyrat dhe formalitetet nuk janë qendrore për sufitë. Për dervishët, bëhet fjalë për bashkim me Zotin, jo me ligjin e Sheriatit.

Elemente nga Budizmi dhe Krishterimi, por edhe Kabala, mund të gjenden në rendin bektashi. Ajo që është thelbësore, megjithatë, është se në traditën shiite nderohet Imam Aliu, kushëriri i Profetit Muhamed, i cili gjithashtu u martua me vajzën e Muhamedit, Fatimen. Bektashinjtë, të cilët u bënë një rend në Lindjen e Mesme në shekullin e 16-të, ishin vazhdimisht në konflikt me osmanët sunitë.

Meqenëse shumë “heretikë” u dëbuan nga Anadolli në provinca ndaj ka pasur një prani shiite në Ballkan.

Në qendrën botërore të bashkësisë fetare bektashiane në Tiranë, shihen piktura në vaj, ku Haxhi Bektash Veli komandon luanë dhe gurë fluturues. Pranë saj varet një foto e “Familjes së Shenjtë”. Përveç Fatimes, Abaz Aliut, Huseinit dhe Hasanit, djemtë e Imam Aliut, mund të shihet edhe vetë Profeti, duke përfshirë fytyrën e tij. Kjo është e jashtëzakonshme në traditën islame. Për disa myslimanë të rreptë, bektashinjtë janë heretikë. Para komunizmit, 15% e popullsisë shqiptare ishte ndoshta bektashiane, sot llogaritet në 5%. Por ata janë ende të rëndësishëm politikisht.

Pa atdhe nuk ka besim

Nën Ali Pashën e Tepelenës (1741–1822), i cili sundoi në mënyrë të drejtë të pavarur nga Porta e Lartë, dervishët funksionuan edhe si agjentë politikë. Tepelena donte ta bënte bektashizmin fenë kryesore të shqiptarëve. Ai donte të ndante shqiptarët nga turqit, të lidhte një aleancë kundër dominimit osman dhe të krijonte shtetin e tij. Feja ishte dytësore. Rregulli ishte: pa atdhe, nuk ka besim. Bektashizmi u përdor si bashkues kombëtar.

Sipas New York Times, një ekip ekspertësh ligjorë, duke përfshirë avokatë ndërkombëtarë, kanë hartuar një projektligj që do të përcaktojë statusin sovran të shtetit të ri. Ky duhet të miratohet nga parlamenti, i cili dominohet nga Partia Socialiste në pushtet e Ramës. Baba Mondi, kleriku më i lartë bektashian në Shqipëri, e përshkruan planin për shtetësinë si “një mrekulli” dhe shpreson që shteti të njihet nga shtetet e tjera, për shembull edhe në Perëndim. Shtetësia do t’u jepej vetëm anëtarëve më të lartë fetarë dhe atyre që janë të përfshirë në administrimin e shtetit, njoftoi ai.