Presidenti Meta falenderon Ledi Biankun: Një popull që fle në demokraci, ka rrezik që një ditë të zgjohet në diktaturë

Presidenti Ilir Meta ka falënderuar juristin Ledio Bianku për pjesëmarrjen dhe mesazhet që dhanë manifestimin e 2 marsit.

Në një mesazh në Facebook, Presidenti ka publikuar fjalimin e plotë të juristit të njohur dhe citon fjalët e tij: “Një popull që fle në demokraci, ka rrezik që një ditë të zgjohet në diktaturë”.

Mesazhi i plotë i Presidentit Ilir Meta dhe fjalimi i Ledio Biankut (në shqip dhe në anglisht)

Falenderoj një nga personalitetet më të shquara të së drejtës, të nivelit kombëtar dhe ndërkombëtar, Profesorin në Universitetin e Strasburgut, Ledi Bianku, ish-Gjyqtar i Gjykatës së të Drejtave të Njeriut në Strasburg dhe ish-anëtar i Komisionit të Venecias, i cili la të gjitha angazhimet e tij si përfaqësues i Këshillit të Europës, për t’ju bashkuar Manifestimit madhështor Mbarëkombëtar, për mbrojtjen e Kushtetutës.

“Një popull që fle në demokraci, ka rrezik që një ditë të zgjohet në diktaturë”, – na kujtoi Profesor Bianku.

POPULLI KUQEZI ËSHTË ZGJUAR! ??

#PërKushtetutën?? #PërRepublikën?? #PërShqipërinë?? #PërKombin??

?Shqip │ FJALA E PROFESOR LEDI BIANKUT NË MANIFESTIMIN MBARËKOMBËTAR
Përshëndetje të gjithëve!
Ju falënderoj për mikpritjen! Falënderoj Presidentin Meta për ftesën!
Kur mora këtë ftesë që t’ju drejtohesha shkurtimisht sot, pyetja e parë që i bëra vetes ishte se çfarë arsyesh më bënin që të vija.
Katër arsye që lidhen me njëra-tjetrën mu duken të mjaftueshme që të vija të merrja fjalën para jush.
Arsyeja e parë është rëndësia e këtij tubimi: mbrojtja e Kushtetutës!
Më lejoni t’ju them se unë nuk kam ardhur të vendos se në debatin midis Presidentit dhe mazhorancës, ka të drejtë njëri apo tjetri. Nuk është as roli, as detyra ime dhe as vendi.
Por ajo që dua t’ju them është që debati Presidencë-mazhorancë për interpretimin e Kushtetutës nxjerr në pah një problem tjetër shumë më të madh, atë që pa një Gjykatë Kushtetuese të pavarur, me integritet dhe të zgjedhur në përputhje me Kushtetutën, kjo e fundit ngelet në fakt veçse një letër pa kuptim. Pa një Gjykatë që të imponojë zbatimin e Kushtetutës nuk kemi më forcën e ligjit që vepron, por kemi ligjin e forcës, përfshirë edhe në interpretimin e Kushtetutës, që nga data e zgjedhjeve deri te betimi i gjyqtarëve, duke iu imponuar madje edhe Komisionit të Venecias.
Kjo më çon tek arsyeja e dytë – në një vend ku as Presidenti nuk ka mundësi që pretendimet e Tij t’ia paraqesë për shqyrtim një organi të pavarur, imagjinoni çfarë mundësish kanë qytetarët e thjeshtë që pretendojnë mbrojtjen e lirive dhe të të drejtave të tyre kur ua shkel qeveria.

Ka nga ata që thonë se qëllimi i këtij tubimi është për pushtet, të këtij apo të atij politikani. Unë kam ardhur që t’ju them, që po, qëllimi është vërtetë për pushtet, por për pushtetin kushtetues që çdo njeri brenda këtij vendi duhet të ketë që t’i drejtohet gjykatave të pavarura kur iu shkelen të drejtat dhe liritë.
Ky është pushteti më i rëndësishëm në një shtet ligjor.
Arsyeja e tretë. Çfarë emri i vihet kësaj situate? Më lini t’i referohem zv.kryetarit të Gjykatës së Strasburgut, Robert Spano, i cili 10 ditë më parë në një tubim në Londër shprehej me këto fjalë: “Pushteti i pakontrolluar i shumicës, që nuk merr parasysh interesat e pakicës, rrezikon të bjerë në autoritarizëm. Me pak fjalë, zgjedhjet nuk krijojnë plotfuqi”.
Robert Spano nuk e kishte fjalën për Shqipërinë, por më gjeni ju një shtet në Europë ku kjo shprehje gjen zbatim më mirë se sa për situatën në Shqipëri. Në vitin 1986, Gjykata e Bashkimit Europian thoshte se “bashkësia europiane është një bashkësi e së drejtës, përderisa as shtetet dhe as institucionet e BE-së nuk mund t’i shpëtojnë kontrollit të pajtueshmerisë të akteve të tyre me aktin themeltar”.
Në Shqipëri ka më shumë se dy vjet, që aktet e Qeverisë dhe të Parlamentit nuk kontrollohen dot nga askush, as kur shkelen liritë, as kur mohohen të drejtat. Po ju pyes ju, dhe po pyes edhe përfaqësuesit e vendeve anëtare dhe të institucioneve të BE-së në Shqipëri: A mund të themi se kemi një bashkësi dhe shtet të së drejtës në Shqipëri në këto situata?
Arsyeja e katërt që më shtyu të vija sot në Tiranë është pyetja që i bëja vetes: Në këtë situatë absurdi kushtetues, ku nuk ka gjykata që të interpretojnë ligjin dhe të kontrollojnë shkeljet e tij, aq më tepër në një kohë kur stina e protestave kundër kapjes së gjyqësorit ka shpërthyer edhe në vende të tjera të Europës, si në Poloni, Hungari. Pyesja veten si do të reagojnë bashkëkombësit e mi? Isha i shqetësuar për këtë reagim, sepse më kujtohej një shprehje e një prej juristëve më të famshëm të shekullit XX-të, René Cassin, i cili thoshte: “Një popull që fle në demokraci, ka rrezik që një ditë të zgjohet në diktaturë”.
Po kur ju shoh sot sa shumë jeni mbledhur gëzohem që një thirrje për të mbrojtur Kushtetutën dhe liritë gjen këtë lloj reagimi prej jush dhe them se vlerat e këtij kombi për liri, demokraci dhe institucione të pavarura nuk kanë vdekur.
Këto ishin katër arsyet që mendova përpara se të vija.
Sot kur ju shoh, kuptoj se ka edhe një arsye tjetër dhe kjo arsye jeni ju, janë thirrjet tuaja për liri e demokraci dhe për gjykata që t’ju mbrojnë të drejta.
Pa këto gjykata liritë vdesin.
Unë mund t’ju uroj, duke iu thënë Zoti iu bekoftë, por kjo është në dorë të Zotit!
Por në qoftë se ju them liria qoftë me ju dhe drejtësia qoftë me ju, mbajeni mend që kjo është në dorën tuaj!

Faleminderit!

?English │ SPEECH BY PROFESSOR LEDI BIANKU AT NATIONWIDE MANIFESTATION

Hello to everyone!

Thank you for your hospitality. I thank President Meta for the invitation.
When I received this invitation to briefly address you today, the first question I asked myself was what reasons made me to come. Four related reasons seem to me to be enough to come and speak to you.

The first reason is the importance of this rally – the protection of the Constitution! Let me tell you that I have not come to the conclude that in the debate between the President and the majority it is right one or the other. It is neither my role nor my duty nor my place.

But what I want to tell you is that the Presidency-Majority debate on the interpretation of the Constitution highlights another much bigger problem, that of being without an independent, integrity-based Constitutional Court elected in line with the Constitution which now remains in fact just a paper without meaning. Without a court to impose the implementation of the Constitution we no longer have the force of law that acts, but we have the law of force, including also for the interpretation of the Constitution, from the date of elections to the oath of judges, imposing even on the Venice Commission.

This leads me to the second reason – in a country where not even the President has the opportunity to present his claims to an independent body, imagine what opportunities ordinary citizens have to claim protection of their freedoms and rights when the government violates them. There are those who say that the purpose of this rally is for power, power of this or that politician. I have come to tell you that yes, the goal is really for power, but for the constitutional power that everyone in this country should have to approach independent courts when their rights and freedoms are violated. This is the most important power in a rule of law state.

The third reason, how can we call this situation? Let me refer to the Vice President of the Strasbourg Court, Robert Spano, who 10 days ago said in the London rally: “The uncontrolled majority power, which does not take into account the interests of the minority, runs the risk of falling into authoritarianism. In short, elections do not create absolute power.”

Robert Spano did not refer to Albania, but you find me a state in Europe where this expression is better applied than the situation in Albania. In 1986, the European Court of Justice stated that “the European Community is a community of law, so long as neither the states nor the institutions of the EU can escape the scrutiny of the compatibility of their acts with the constitution.”

It has been more than two years in Albania that the acts of the Government and the Parliament cannot be controlled by anyone, neither when the freedoms are violated nor when the rights are denied. I am asking you, and I am also asking representatives of EU member states and institutions in Tirana – can we say that we have a commonality and the rule of law in Albania in these situations?

The fourth reason that pushed me to come to Tirana today is the question I made to myself: in this absurd constitutional situation, where there are no courts to interpret the law and control its violations, all the more so at a time when the season of protests against the seizure of the judiciary has also exploded in other European countries, such as Poland, Hungary. I wondered how my compatriots would react? I was worried about this reaction, because I was reminded of an expression by one of the most famous lawyers of the 20th century, René Cassin, who said that “a people sleeping in democracy, there is a danger of one day waking up to dictatorship.”

But when I see you today, how much you have gathered, I am glad that a call to defend the Constitution and freedoms has received this kind of response from you, and I say that the values of this nation for freedom, democracy and independent institutions are not dead.

Those were the four reasons I thought before coming. When I look at you today, I understand that there is another reason, and that is you, are your calls for freedom and democracy and for the courts to uphold your rights. Without these courts freedoms die.

I may wish you, God bless you, but it is up to God!

But if I tell you may liberty be with you and righteousness be with you, remember that it is up to you!
Thank you!