Kush e futi nenin e censurës për median:Edi Rama apo ndërkombëtarët?
Një projektligj që është pjesë e paketës ligjore të reformës në drejtësi ka shkaktuar reagime të ashpra për lirinë e medias. Fjala është për ligjin “Për organizimin dhe funksionimin e institucioneve për të luftuar korrupsionin dhe krimin e organizuar”. Neni 13 i këtij drafti, nga mënyra sesi është hartuar, sanksionon censurën dhe ndëshkimin e mediave që ndërhyjnë në veprimtarinë e Strukturës së Posaçme AntiKorrupsion që njihet me emrin (SPAK), e cila përbëhet nga Prokuroria e Posaçme dhe Byroja Kombëtare e Hetimit.
Konkretisht në këtë nen shkruhet se, “çdo lloj influence e papërshtatshme e ushtruar mbi punën e prokurorëve të posaçëm apo aktivitetin e tyre mbi çështje konkrete përmes autoriteteve publike, mediave apo çdo mënyre apo personi tjetër, që ndikon mbi pavarësinë e prokurorëve gjatë ushtrimit të detyrave të tyre, ndalohet dhe dënohet me ligj”. Dënimi në Kodin Penal për këtë lloj vepre shkon deri në tri vite burg.
Ligji nuk e përcakton se çfarë quhet influencë e papërshtatshme. Por duke qenë se në këtë nen përmenden edhe media, hartuesi i ligjit duket se ka pasur parasysh, raportimet, analizat dhe komentet e medias. Këtu nis dhe tentativa që mund të cilësohet si censurë e pastër. Sepse cili autoritet e vendos influencën e papërshtatshme të medias me një ligj, kur në fakt liria e shprehjes është e garantuar nga Kushtetuta e vendit. Edhe pse është ende projektligj dhe jo vendim konkret, një nismë e tillë ngre shumë pikëpyetje për qëllimin e vërtetë të saj. Sepse teksa kërkohet ngritja e institucioneve të reja të drejtësisë, me këtë ligj shkatërrohet institucioni më i rëndësishëm që ka një vend; liria e shprehjes. Kjo nuk është thjesht dashakeqe, por kriminale. Aq me tepër që tani plot median online, të cilat nuk arrin të kontrollohen nga qeveria.
Lidhur me këtë nen, gazeta u interesua te hartuesit e draftit dhe zyrtarët që janë marrë ekskluzivisht me të. Kryetari i Komisionit të Posaçëm të Reformës në Drejtësi dhe kreu Komisionit Parlamentar të Ligjeve, Fatmir Xhafaj, mohoi ekzistencën e një neni të tillë. Ai tha se e gjitha është një “sajesë dhe budallallëk”.
Por ndërsa Xhafaj pretendon se një projekt i tillë nuk ekziston, ndryshe mendojnë përfaqësuesit e opozitës, të cilët ashtu si PS kanë në duar amendimet më të fundit të reformës. Kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha, në një deklaratë gjatë mbrëmjes së djeshme pranoi ekzistencën e këtij neni. Ai tha se një projekt i tillë nuk do të kalojë kurrë në Kuvend, por duhet zbardhur mënyra sesi i fut në paketën e reformës në drejtësi.
“Është shumë e rëndësishme të zbardhet e plotë skema se si erdhi ky nen, kush e shkroi, kush zbatoi porosinë politike. Sepse futja në draft është shprehje e vullnetit të mbrapshtë, një ide që ka zënë rrënjë në kokën e të sëmurit të Surrelit”,- tha kreu i PD-së.
Ndërkohë, veç politikës, neni në fjalë ka sjellë reagime të ashpra nga shoqatat e mediave. Katër shoqata kryesore të mediave televizive dhe të shkruar kanë reaguar ashpër lidhur me këtë nismë. Në një deklaratë të përbashkët shoqatat i kërkojnë Kuvendit të mos e miratojë ketë nen.
“Specifikimi për mediat, është një akt i pastër censure dhe me rrezik për demokracinë. Është një kthim pas, kur fjala dhe mendimi i lirë konsideroheshin agjitacion dhe propagandë. Termi i përdorur në nenin 13, “influencë e papërshtatshme”, krijon hapësirë për çdo lloj interpretimi për të kërkuar dënimin e gazetarëve. Mjafton që një prokuror ta cilësojë si të papërshtatshme raportimin e një media dhe gazetari të gjendet përpara bankës së të akuzuarit”,- thuhet në deklaratën e shoqatave të mediave.
Kjo është tentativa e dytë e mazhorancës për të ndryshuar ligjin për mediat me masa ndëshkuese ndaj gazetarëve. Një vit më parë, Partia Socialiste prezantoi një projekt që synonte kriminalizimin e shpifjes. Ashtu si dhe këto ditë, ligji u fut në mënyrë tinëzare në komisionet e Kuvendit. Vetëm pas një presioni të fortë të medias, Kryeministri Edi Rama u detyrua të tërhiqej duke thënë se ishte një keqkuptim. E çuditshme se si ka ndryshuar Edi Rama nga koha që shkruante në gazetën “Koha Jonë” ndër vitet 1993-1997. Asokohe ai nuk linte pa shkruar ndaj çdo tentative për censurë apo dhunë ndaj medias. Ndërsa qëkur erdhi në pushtet harroi çka shkruar vetë ai, madje duke mohuar me institucionet e vartësisë se Berisha dogji ndonjë redaksi gazete!
Kaq poshtë ka rënë ky Njeri sa harron gjithçka ka shkruar e thënë vetë për median, dikur. Tashmë është në pushtet, porse harron se pushtetet shkojnë e vijnë. Edhe Rama do iki. Nuk mund të bëjë përjashtim. Por mbetet ajo çka Edi Rama po tjetërsohet në raport me median.
Ndofta dyshim, porse duket se këtë nen e ka futur pikërisht Kryeministri Rama.