Sistemet e vjetra të mbrojtjes ruse nuk dallojnë, nëse është një model civil apo ushtarak
Boeing që u rrëzua në Iran, siç duket u qëllua aksidentalisht me një raketë. Jo një rast i izoluar në një listë të gjatë gabimesh të tmerrshme. Një ekspert thotë, se ushtarët me nerva mund të kenë dhënë urdhrin për të hapur zjarr, sepse kishin frikë nga një aeroplan ushtarak amerikan.
Në fillim ishte thjesht një dyshim. Por tani ka a prova në rritje, se Boeing 737 e UIA , u qëllua nga një raketë tok-ajër menjëherë pasi u ngrit në Teheran. Të gjithë 176 personat në bord, vdiqën në përplasje.
“Me sistemet e vjetra anti-ajrore ruse, nuk është gjithmonë e mundur, të tregohet nëse është një model civil, apo një makinë ushtarake,” tha eksperti i raketave, me qendër në Mynih, Markus Schiller në detyrë.
Megjithëse avionët e pasagjerëve dërgojnë një sinjal të transponderit, kjo nuk do të duhet të caktohet nga sistemi si civil, ose ushtarak. “Mund të ketë vetëm një pikë dritë në ekranin e radarit”, thotë eksperti.
Raketë me dy deri tre herë shpejtësinë e zërit
Schiller beson se është e mundur, që Boeing u rrëzua aksidentalisht, sepse Irani kishte sulmuar kohët e fundit pozicionet e SH.B.A.-së në Irak dhe pritej një kundërsulm.
“Një çift ushtarësh nervozë, mund të kenë dhënë urdhrin për të hapur zjarr, sepse ata në të vërtetë, kishin frikë nga një aeroplan ushtarak amerikan.” Një raketë sipërfaqe-ajër do të fluturonte më pas, drejt objektivit të tij me dy deri në tre herë shpejtësinë e zërit.
Eksperti Schiller kufizon, që kjo është ende një tezë për rrjedhën e aksidentit tragjik. Në fund të fundit, provat do të duheshin pritur.
Sidoqoftë, ka gjithnjë e më shumë deklarata të nivelit të lartë, se Boeing u rrëzua nga fluturimi PS752. Ka informacione, që Boeing u godit nga një raketë, tha Kryeministri i Kanadasë Justin Trudeau të enjten, në një fjalim televiziv.
Presidenti amerikan Donald Trump bëri një deklaratë të ngjashme. “Unë kam një dyshim,” tha Trump në Shtëpinë e Bardhë në Uashington. “dikush mund të kishte bërë një gabim.”
Përqindjet e aksioneve të Boeing u ngrit menjëherë
Transmetuesi amerikan CBS raporton se agjensitë e inteligjencës kanë përgjuar sinjalet e një radari të aktivizuar antitrizë. Për më tepër, satelitët amerikanë, do të kishin zbuluar dy lëshime raketash tok-ajër. Autoritetet iraniane, nga ana tjetër, kishin thënë menjëherë pas përplasjes, se një defekt teknik i Boeing kishte shkaktuar përplasjen.
Ky përcaktim i shpejtë shkaktoi dyshime tek ekspertët që nga fillimi. Kur media amerikane raportoi për lëshimin e avionit civil, çmimi i aksionit Boeing në bursë u ngrit menjëherë.
Rrëzimi i një aeroplan pasagjeri nga ushtria nuk është një rast i izoluar. Ekziston një listë e gjatë me mbi dhjetëra qindra vdekje në dekadat e kaluara, në të cilat aeroplanët e pasagjerëve u goditën me dashje, ose aksidentalisht.
Gati 300 njerëz vdiqën në vitin 2014, kur fluturimi 17 i Malajzia Airlines, u rrëzua gjatë luftës në Ukrainë me sistemin anti-aeroplan 9K37 Buk, të zhvilluar në Bashkimin Sovjetik.
269 të vdekur kur Koreja Airlines humbi
Rrëzimi i një Boeing 747 nga Koreja Airlines, nga një avion luftarak Sovjetik në vitin 1983, shkaktoi një ndjesi në të gjithë botën kur piloti e futi aksidentalisht në hapësirën ajrore Sovjetike, për shkak të gabimeve të navigimit dhe avioni u klasifikua, si një objektiv ushtarak. 269 njerëz vdiqën.
Një nga veçoritë e përplasjes së fundit Boeing 737 në Teheran, është se Shtetet e Bashkuara aksidentalisht qëlluan një Airbus Iran Air me 290 persona në bord në korrik 1988. Anija luftarake amerikane USS Vincennes gjuajti dy raketa tok-ajër në aeroplanin civil, kur anija ishte në ujërat territoriale iraniane gjatë tensioneve politike në rajon.
Sistemi i avancuar teknologjikisht i mbrojtjes i anijeve luftarake amerikane, mori sinjalin e transponderit nga Airbus, por ky sinjal ishte caktuar gabimisht në një makinë ushtarake nga sistemi elektronik i kontrollit të zjarrit. Pasi që disa kontakte radio me avionin që afroheshin dështuan, komandanti i anijes luftarake amerikane urdhëroi lëshimin. Të gjithë 275 pasagjerët vdiqën.