Za Fest 2025, tre net magjike në Kalanë e Rozafës, shndërrimi i artit në mrekullin e bashkimit të njerëzve përmes zjarrit të emocioneve

Nga Albert Vataj

Nga data 24 deri më 26 korrik 2025, Kalaja e Rozafës në Shkodër u kthye në një skenë të jashtëzakonshme arti dhe muzike, duke mirëpritur edicionin e nëntë të Za Fest, një prej ngjarjeve më të veçanta kulturore të Shqipërisë. Për tre net me radhë, mes mureve shekullorë dhe legjendës së Rozafës, u përjetua një përzierje e fuqishme mes traditës, modernitetit dhe frymës ndërkombëtare.
Këtë vit, Za Fest solli në Shkodër një listë të gjerë artistësh shqiptarë dhe të huaj, duke e kthyer festivalin në një pikë takimi të artit pa kufij.

Në skenën madhështore të ngritur mbi gurët e kalasë, performuan:
Armend Rexhepagiqi, i cili solli tingujt e dashur për publikun shqiptar dhe kujtime të një muzike që ka lënë gjurmë në Ballkan.
Rednex, grupi i famshëm ndërkombëtar, që ndezi atmosferën me energjinë e tyre të papërsëritshme dhe ritmet që bënë publikun të kërcejë nën qiellin e hapur.
MC Kresha & Lyrical Son, të cilët sollën zërin e gjallë të skenës urbane shqiptare, duke ndërthurur tekstet e mprehta me një ritëm që ngjalli eufori.
Casadilego, me një zë të butë dhe plot emocione, krijoi një hapësirë intime mes spektaklit.
Krahas tyre, dhjetëra artistë e grupe të tjerë interpretuan muzikë, poezi dhe art vizual, duke treguar se Za Fest është një festival i gjallë, shumëplanësh dhe frymëzues.
Nuk është rastësi që Za Fest zhvillohet në Kalanë e Rozafës. Ky monument historik është një simbol i Shkodrës, i qëndresës dhe i sakrificës.

Mbi muret e gurta që mbajnë kujtimet e shekujve, tingujt e muzikës u përthithën dhe u shpërndanë mbi qytet, mbi Liqenin e Shkodrës dhe mbi lumin Buna, duke krijuar një përjetim që nuk e jep asnjë sallë koncertesh moderne.
Publiku u mblodh nga e gjithë Shqipëria, Kosova, Mali i Zi, diaspora europiane dhe madje edhe turistë nga vende të tjera, për të qenë pjesë e kësaj mrekullie që ndodh një herë në vit. Në netët e Za Fest, Kalaja merr frymë ndryshe – ajo nuk është thjesht një monument, por bëhet një trup i gjallë arti.

Za Fest nuk është vetëm një festival muzikor. Ai është një thirrje për të kujtuar vlerat, për të nderuar rrënjët dhe për të krijuar ura midis brezave. Përveç performancave muzikore, netët përfshinë:
Lexime poetike dhe fjalime artistike, që sollën reflektime mbi artin dhe shoqërinë.
Shfaqje filmike dhe dokumentarë që ndërlidhnin kulturën shqiptare me rrëfime universale.
Një atmosferë të hapur ku publiku mund të bashkëbisedonte me artistët, duke e bërë festivalin një platformë të vërtetë komunikimi kulturor.

Edicioni i nëntë i Za Fest-it dëshmoi se Shkodra nuk është vetëm qyteti i kulturës tradicionale, por edhe një qendër ku arti bashkëkohor gjen hapësirë të lulëzojë.
Ky festival po bëhet gjithnjë e më shumë një pikë referimi në kalendarin kulturor të Shqipërisë, duke tërhequr jo vetëm dashamirës të muzikës, por edhe turistë të huaj që kërkojnë përjetime autentike.
Tre net në Kalanë e Rozafës, me qiellin plot yje, tingujt që përplasen mbi muret antike dhe energjinë e mijëra njerëzve që këndojnë e kërcenin bashkë, e kthyen Za Fest 2025 në një përvojë të paharrueshme.
Ky festival është një dëshmi se arti mund të bëjë mrekulli, të bashkojë njerëz, të ndezë emocione dhe të japë jetë të re vendeve historike.
Është një zë që flet për të kaluarën, të tashmen dhe të ardhmen tonë kulturore.