“Zjerm” dhe Shkodra Elektronike, pretenduan trofeun e Eurovision dhe u shpërblyen me admirimin e publikut

Nga Albert Vataj

“Donim të fitonim zemrat tuaja. Duket se ia dolëm. Apo jo?”, kanë shkruar në një postim në rrjetet sociale, në reagim e tyre të parë pas mbylljes së siparit në sfidën evropiane të këngës, Shkodra Elektrinike.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Shkodra Elektronike (@shkodraelektronike)

Tani që na ka dalë dehja e pretendimeve për t’u kurorëzuar fitues mbrëmjen e 17 majit 2025 në Bazel, të “Zjerm” dhe Shkodra Elektronike, kemi kurajën të shikojmë më qartë, dhe t’i themi gjërat më siç janë. Rezultati zhgënjyes erdhi pikëspari nga steka e lartë e pritshmërie, duke e ditur se si bëhen këto punë në atë mexhlis, dhe si juritë e shteteve katandisen në vlerësim çokash, lobimesh e tallavash diplomatike.
Kam një mëndje jo fort të mirë, se për si u katandis ky muhabet, ndoshta erdhi edhe nga pamjaftueshmërisë për të bërë sa duhej nga ata me të drejtë vote. Ndoshta bënë, shumë, por ende më shumë të bënim, të paktën aq sa të mos stononte me zhurmë që bëmë nëpër rrjetet sociale, pika e publikut do ta shkërmoqetë vendimin e jurisë, siç u përpoq.
Siç ndoshta mirë do të ishte ta dinit, Shqipëria përfundoi në vendin e 8-të mes 26 finalistëve, me një total prej 218 pikës, 173 nga televotimi i publikut dhe 45 nga juritë profesionale. Ndër vendet që vlerësuan maksimalisht performancën shqiptare ishte Franca, e cila i dha 12 pikët e saj të plota. Gjatë atyre minutave, intensiteti emocional ngrihej duke na ndezur “Zjerm” dhe rrëzohej duke u bërë copash, deri në mbarim të atij ankthi numrash që ngjitnin dhe ulnin Shqipërinë në renditje. Për një palë, ata më entuziastët, që pretendonin trofeun, përfundimi ishte shokues. Për ata më të ftohtit, ishte diçka që pirtej, por jo deri kaq të shkonte gjykimi i jurive profesioniste.
Sakaq për gjërat, për të cilën do të mbahen mend kjo sfidë e këngës, ndër shumë nga specifikat dalluese dhe viralen që rrëmbeu “Zjerm”, duke u bërë një ritëm dhe refren për shqiptarë dhe joshqipfolës, është se, edhe pse ishte ndër përfaqësimet më dinjitoze dhe më të vlerësuara nga kritika dhe nga mediat prestigjioze ndërkombëtare, Shkodra Elektronike dhe Shqipëria me “Zjerm”, mori vlerësimin më të ulët nga juritë e shteteve.
Ndoshta nuk ishte vetëm gjeopolitika ajo që na keqtrajtoi, por edhe një logjikë përjashtuese që donin të fitonin kompetentët, përballë një vlerësimi të jashtëzakonshëm që rrëmbeu Shkodra Elektronike në interesin evropian dhe global. Gjithsesi juritë e thanë fjalën e tyre, zhgënjyese, përkundër asaj që tha publiku.
Në fund të fundit, kurrë nuk kanë qenë dhe kurrë nuk kanë për të qenë gjykatoret, ata që do të jenë njësi matëse dhe të përcaktojnë vlerë mbi kritere artistike. Ata që disponojnë ekskluzivitetin e të drejtës për të vendosur, nuk janë ato që servilosen apo sajdisin pretendimet e interesave. Sepse arti, ai i vërteti, as nuk është krijuar dhe as nuk ekziston në lavdinë e vet për juritë, të cilat në mos qofshin të paguara për të mos qenë dinjitoz, në perceptimin e tyre estetik, ata janë disa të paaftë që kryejnë falas aktin kriminal të keqtrajtimit të së drejtës për të gjykuar drejtë vlerat estetike.
Pavarësisht se “Zjerm” dhe Shkodra Elektronike nuk arritën të kishin edhe nga juritë profesioniste të njëjtin vlerësim dhe aftësi perceptuese si publiku, përfaqësimi i Shqipërisë në Eurovizion 2025, ka qenë më i miri, dhe këtë të vërtetë, ndoshta nuk pritëm të na e tregonin ata që kanë të drejtën e 12 pikëve, por ata që janë gjeneruesit e asaj energjie që e shndërron këngën, muzikën, performancën, në përjetim, gjendje dhe fuqizim të impulseve emocionale.
Sepse Kënga “Zjerm” është një rreze e shndritshme agu në natën e gjatë të artit të vërtetë, të këngës origjinare shqiptare, është një akt që ndihet dhe përjetohet, të zgjon për të të hedhur në krahët e një zjarri ndijues.
“ “Zjerm” është një këngë origjinale, intense, identitare, e veçantë, e çuditshme, e fuqishme, magjike, ritmike, e memorizueshme, dallon, zgjon, provokon, impresionon, krijon gjendje, përcjell emocion, evokon imazhe, vibrime, tinguj, të rrëmben, të transporton, të çudit, të lë të mëdyshur, të përhumb, të ndryshon… (Marsela Neni)”
“Zjerm” dhe Shkodra Elektronike nuk arritën të fitonin Eurovision, por arritën përmes një efekti të pagjasë, të jenë fituesit e zemrave të publikut, të cilët e këndojnë dhe e kërcejnë, edhe pa bekimin e atyre që vijnë të bëjnë gjykatësit e vlerave.
Gjithsesi ky përfaqësim i Shqipërisë, pati kurajën krijuese dhe shpirtin e madh të begatimit të këngës evropiane me një perlë arti, e cila erdhi nga një trevë traditash dhe nga një komb me shpirt të pasur, për t’i treguar Evropës dhe Botës, se kjo është ajo që ne jemi, kjo është ajo që ne bëjmë, për të patur muzikën, këngën, artin, zemrën, si garant vlerash dhe zë që kushtron paqe dhe dashuri, dhe e dëshmon këtë tue… SHNDRIT, SHNDRIT, SHNDRIT,
Sepse…
ZJERM
Në këtë minutë, në këtë çast
No paranoja
Pas shiut, e ylbertë të duket bota
S’ka përreth asnjë ambulancë
S’ka kush flet me arrogancë
Edhe sot na thanë
Që s’prishet koha
Përfundova nën ujë
Kurrë s’mu tha goja
Imagjino një minutë
Pa ushtarë, pa jetima
Asnjë shishe në oqean.
Naftës i vjen era jargavan,
Lirinë e fjalës
Ta mëson shkolla
Krijo në mua një zemër t’pastër
Në natën time, të dërgoj dritën
Aman miserere
Në zemrën time
N’zemër teme
Ky minutë do të vazhdojë
Njerëzit e mirë
Njerëzit pa emër
Kërcejnë valle në shpirt
Jarna ne ti toka ime
Ku kam lindë s’do të harroj
Jarna ne ti toka ime
Vazhdo më shndrit
Shndrit
Zjerm!
Bjer mbi vallet tona tribale
Që ushtojnë sa orteku kur bjen n’male
Zjerm!
Njerëzit pa emën e njerëzit e dlirtë
Njësoi këputen e bijnë
Si 7 thika që t’ngulen n’shpirt
Zjerm!
Këtu flen deti, rana e hana
E yjet s’i shohim se yjet na i shkel kamba
Kur ecim n’jerm
Zjerm!
Jena t’untë për flakë e dritë
E t’kërkojmë n’kyt terr që s’pranë tuej shndritë
Albert Vataj