BBC: Kriza e COVID-19, nga do vijnë paratë tani?

Pothuajse të gjithë pajtohen me faktin që qeveria nuk mund të lejojë që të mos bëjë ndërhyrje të mëdha për të mbajtur bizneset, familjet, punëtorët dhe ekonominë gjatë krizës së koronavirusit. Por kostot tani sa vjen dhe po rriten.

Qeveria britanike është e vendosur të zbulojë një skemë të re multi-miliardë paundësh për të vetëpunësuarit, në krye të skemës së koronavirusit të mbajtjes së vendit të punës për punëtorët, alokime parash për bizneset e vogla, ndërprerje taksash tatimore dhe pagesa sociale shtesë. Për më tepër, kjo po mbulon edhe humbjet e hekurudhave dhe financimin e shpenzimeve publike për shëndetësinë.

Në kohët e zakonshme, një recesion nënkupton më pak taksë dhe më shumë shpenzime, duke dërguar deficite më të larta si rezultat i të ashtuquajturave “stabilizatorë fiskalë”. Por kjo nuk është një rënie e zakonshme. Kjo është, për një periudhë të papërcaktuar, mbyllja e një numri të madh sektorësh ekonomik. Për disa ndërmarrje dhe sektorë po flasim jo për më pak taksa, por taksë zero, dhe nevojë për subvencione.

Huamarrja masive është e nevojshme për të shpenzuar dhjetëra, dhe ndoshta qindra- miliarda më shumë në një kohë kur baza e taksave po gërryhet.

Një studim i ri nga Richard Hughes, një ish zyrtar i lartë i Thesarit për Fondacionin Rezolutë tregon se pandemitë e mëparshme nuk kanë çuar në një rikuperim “në formë V”, siç e kishin parashikuar dis,- duke sugjeruar që qeveria duhet të planifikojë për një rënie dhe ngadalësim ekonomik edhe më të zgjatur.

Pra, ne thjesht mund të huazojmë paratë, apo jo?

Epo, në momentin e kësaj nevoje të jashtëzakonshme për financim, tregjet që kanë hedhur para në mënyrë rutinore dhe të besueshme qeverive, pothuajse falas, janë frikësuar.

Në thelb tashmë po ndodh një trazirë financiare, dhe bonot e qeverisë nuk perceptohen më si ekuivalente me paratë e gatshme. Kompanitë e sigurimeve dhe fondet e pensioneve duan dhe kanë nevojë për para të gatshme, sepse klientët e tyre e kërkojnë atë ndërkohë që tregjet botërore të aksioneve po bien.

Bankat, ndërkohë, duhet të merren me miliona që marrin “pushime” hipotekore për të paktën tre muaj, një rritje të kredive jo performuese dhe kërkesën për më shumë hua në rritje.

Kjo nënkupton se ka vetëm një insitucion të aftë ta gëlltisë këtë: Banka e Anglisë.

Për Z. Hughes, zyrtari i cili për tre vjet ishte në krye të marrëdhënieve të Thesarit me tregun e obligacioneve qeveritare, dëmi unik global nga pandemia e mjerë, nënvizon një pikë të rëndësishme. “Qeveritë mund të kenë nevojë t’i drejtohen bankave të tyre qendrore për likuiditetin e nevojshëm për të paguar kundër angazhimeve të tyre ndërsa tregjet e obligacioneve qeveritare janë ndërprerë përkohësisht,” thotë ai.

“Duke pasur parasysh nivelet e tanishme të trazirave të tregut dhe rënien e mundshme dramatike të të ardhurave dhe rritjen e shpenzimeve në muajt e ardhshëm, këto veprime mund të kenë nevojë të ndodhin sa më shpejt.”

Ai sugjeron që overdrafti efektiv i qeverisë në Bankën e Anglisë, “mënyrat dhe mjetet e llogaritjes”, mund të ngrihet, masivisht, por përkohësisht. Gjëja kryesore është të komunikojmë që një veprim i tillë të jetë i përkohshëm dhe do të tërhiqet pasi shpërthimi të përmbahet siç duhet.

Ajo shkon kundër asaj që bëjnë bankierët qendrorë. Por Mbretëria e Bashkuar nuk do të jetë e vetme, shumë kombe tani janë në këtë zonë, jo përmes shpenzimeve të tepërta, por efektet e dobësimit nga një krize globale shëndetësore.

Një veprim në këtë drejtim mund të vinte shumë shpejt.