Macron merr frenat e marrëdhënieve BE-Kinë

Nga Matt Rivers

Me flokët ngjyrë kafe dhe hapin rinor, ai erdhi në Kinë të hënën në një aeroplan të posaçëm, gati për të fituar zemrën e presidentit Xi Jinping dhe për të çimentuar një epokë të re të marrëdhënieve franko-kineze.

Natyrisht, nuk po flasim për Presidentin e Francës, Emmanuel Macron, por Vesuvius de Brekka, kali 8-vjeçar, i cili u hoq nga kalorësia presidenciale franceze dhe u paraqit Xi-t si një dhuratë gjatë vizitës dre ditore të Macronit në Kinë.

Parisi e quajti kalin një “gjest diplomatik të pashembullt” dhe qëllimi i tij ishte shumë i qartë: vizita e Macron ishte një ofensivë joshëse për Presidentin francez dhe kali ishte vetëm fillimi.

Ndalesa e parë e Macron-it në turneun e tij ishte qyteti antik i Xi’an, fillimi i iniciativës ambicioze (dhe shpesh të kritikuar) të Një Rrugë një Brez të Presidentit Xi.

Presidenti francez tha se Evropa duhet të luajë një rol kyç në planin e tregtisë dhe infrastrukturës prej 1 trilion dollarësh dhe duke vepruar kështu në Xi’an, ai dërgoi një simbol të mbështetjes së fortë të Francës për projektin.

Klima dhe tregtia

Në Pekin, pas një udhëtimi në Qytetin e Ndaluar, Macron shprehu lëvdata për Xi për angazhimin e Kinës për një tregti shumëpalëshe dhe për përmbajtjes së angazhimeve të Pekinit sipas Marrëveshjeve Klimatike të Parisit.

Ai madje ofroi një kthesë në sloganin e tij “Bëni planetin tonë të madh përsëri”, duke e thonë frazën në gjuhën Mandarine.

Një vlerësim i tillë do të kënaqë Xi, i cili është përpjekur të pozicionojë veten si një lider në tregtinë dhe klimën në kontrast me SHBA-të nën Presidentin Donald Trump.

Kritikët megjithatë tregojnë për klimën ekonomike më pak të lirë të Kinës, dhe vazhdimin e normal të prodhimit të qymyrit dhe industrive të tjera ndotëse, edhe pse po ndjek investime në burimet e ripërtëritshme të energjisë në shtëpi.

Komplimentet e Macron janë një përpjekje simbolike për të arritur në atë që ai kërkon në të vërtetë: një marrëdhënie më solide, fitimprurëse dhe e balancuar ekonomike me Kinën, duke forcuar rolin e Francës si përfaqësues de facto i Bashkimit Evropian jashtë vendit.

Deficiti tregtar i Francës me Kinën është rreth 30 miliardë dollarë, më i madhi me çdo vend tjetër.

Macron dëshiron ta zgjidhë këtë dhe i ka kërkuar Kinës t’i japë kompanive franceze akses më të madh ndaj konsumatorëve kinezë (si kjo ndërthyrët me angazhimin e supozuar të Xi për një tregti multilaterale të hapur, është më pak e qartë).

Si pjesë e këtij udhëtimi, u nënshkruan 50 marrëveshje biznesi, duke përfshirë shitjet online, hapësirën ajrore dhe energjinë bërthamore, njoftuan mediat franceze. Një embargo kineze mbi viçin francez gjithashtu do të hiqet brenda gjashtë muajsh.

Marrëveshjeve u mungonin shifrat mbresëlënëse të dollarëve, krahasuar me 250 miliardë dollarë të marrëveshjeve të njoftuara gjatë vizitës së Presidentit Trump në nëntor. Macron sugjeroi që këto marrëveshje ishin të mbivlerësuara, rrjedhimisht, duke thënë se ai nuk do të shfaqë shumat nominale.

Të drejtat e njeriut

Përveç tregtisë, Macron do të jetë shumë i vetëdijshëm për stabilitetin relativ që Franca gëzon politikisht dhe mundësinë që paraqet.

Kancelarja gjermane Angela Merkel, e konsideruar prej kohësh udhëheqësja de facto e Evropës, ka humbur ndikimin e kohëve të fundit, ndërsa ajo luftoi për të mbledhur së bashku një qeveri koalicioni të qëndrueshëm në shtëpi.

Kryeministrja britanike Theresa May është ende i preokupuar me daljen e Mbretërisë së Bashkuar nga Bashkimi Evropian, si edhe me koalicionin e saj dhe problemet e kabinetit, për të luajtur një rol më të madh jashtë vendit, ndonëse ajo pritet të bëjë një vizitë të vonuar në Kinë më vonë këtë vit.

Macron ndoshta sheh një hapësirë për të pozicionuar Francën si partnerin më të besueshëm tregtar me Kinën dhe që mund të ketë një ndikim më të madh në politikën e BE-së edhe ndaj Pekinit.

Ashtu si me çdo vend që zgjedh për të rritur angazhimin me Kinën, megjithatë, ka kompromise strategjike që duhet të bëhen.

Rekordet e të drejtave të njeriut të Kinës, të kritikuar gjatë, janë përkeqësuar nën Xi, dhe me qindra avokatë, aktivistë dhe disidentë të tjerë janë burgosur, paraburgosur dhe të ngacmuar.

Por marrëveshjet e mëdha të biznesit dhe kritikat publike të këtyre çështjeve zakonisht nuk shkojnë së bashku.

Ndryshe nga e kaluara, kur liderët e huaj shpesh leksiononin homologët e tyre në Pekin për të drejtat e njeriut, duke zemëruar kinezët, politikanët gjithnjë e më shumë sot duket se e injorojnë këtë temë – të paktën në publik. Macron u nxit nga grupet e të drejtave të njeriut për të lobuar për aktivistët e burgosur dhe lirinë e fjalës.

Elysée tha se çështjet e të drejtave të njeriut do të ngriheshin në mënyrë private.

Macron tha se ngritja e tyre publikisht do të ishte “krejtësisht joefikase”.

“Këto shqetësime i përmenda me presidentin Xi Jinping, i cili e di se ato ekzistojnë në Evropë, veçanërisht në lidhje me liritë dhe të drejtat universale, dhe unë e di se tema është e rëndësishme për të,” tha Macron.

Llogaritja është e qartë për krerët si Macron – paraqitja si i mirë ndërsa injoron të këqijat./CNN – Lexo.al/