Pse Amerika rrezikon në Lindjen e Mesme për Izraelin?

Kanë kaluar afro 10 muaj që Izraeli po zhvillon një luftë gjenocidale në Gaza. Ushtria e saj ka shkelur pothuajse çdo aspekt të ligjit ndërkombëtar humanitar në sulmin e saj të pamëshirshëm ndaj një popullsie të paimagjinueshme. Izraeli i ka mohuar kampit të përqendrimit të Gazës nevojat e thjeshta të jetës – ushqim, ujë, ilaçe, kanalizime, energji elektrike dhe karburant. Dhe shënjestrimi i saj ndaj infrastrukturës civile ka bërë shumicën e banorëve të Gazës të pastrehë.

Asnjë qëllim ushtarak izraelit nuk kërkon shkatërrimin total të Gazës. Vrasja e 40,000 palestinezëve – një numër i vdekjeve që mund të arrijë në 186,000 sipas disa vlerësimeve dhe plagosja e shumë të tjerëve nuk i shërben një qëllimi të qartë strategjik. As shkatërrimi sistematik dhe me shumicë i universiteteve, shkollave, spitaleve dhe lagjeve të Gazës. Nëse Izraeli dëshiron të pushtojë dhe aneksojë Gazën, me sa duket do të donte të trashëgonte diçka më shumë se një zonë shpërthimi.

Ndërsa sjellja e Izraelit duket e paarsyeshme, po ashtu është edhe mbështetja e pakushtëzuar e aleatit të tij më të afërt SHBA-së. Mbështetja “e hekurt” e Uashingtonit për gjenocidin që po kryen Izraeli ka gërryer autoritetin e tij ndërkombëtar dhe pretendimin për të mbështetur sistemin e bazuar në rregulla ndërkombëtare. Shumë ia atribuojnë irracionalitetin e madh të Izraelit ndjenjës së poshtërimit të shkaktuar nga sulmi i Hamasit më 7 tetor. Ky hiperemocional përshpejtoi zhvendosjen djathtas të politikës izraelite, e cila tani feston hapur shfrytëzimet gjenocidale. Është zhdukur retorika e “bashkëjetesës paqësore” dhe kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu premton në vend të kësaj “fitore totale”.

Historia mund të japë një të dhënë se çfarë mund të nënkuptojë ai me atë frazë. Është jashtëzakonisht e ngjashme me fjalën gjermane Endsieg, e cila fjalë për fjalë përkthehet si “fitore përfundimtare” dhe përshkruan realizimin e plotë të ambicieve gjenocidale të regjimit nazist. Paralelet janë rrëqethëse.

Ndërsa 7 tetori mund të shpjegojë sjelljen e Izraelit, ai vështirë se ndriçon bashkëfajësinë amerikane. Sigurisht, Shtetet e Bashkuara janë një aleat dhe financues i besueshëm izraelit, por, deri vonë, ajo ishte gjithmonë e kujdesshme që ta tregtonte veten si një ndërmjetës i palëkundur midis izraelitëve dhe palestinezëve për shkak të konsideratave të panumërta ndërkombëtare. Ky kujdes është zhdukur. SHBA-ja ka mbështetur pa mëdyshje çdo hap të fushatës shkatërruese të Izraelit në Gaza, edhe pse në mënyrë retorike ka bërë thirrje për “përmbajtje” ose “armëpushim”.

Besnikëria e Uashingtonit është e habitshme. Që nga fillimi i ofensivës, Presidenti Joe Biden e ka mbështetur plotësisht Izraelin në çdo hap. Por SHBA dhe Izraeli janë shoqëri të ndryshme me interesa që shpesh ndryshojnë. Sigurisht që qëndrimet amerikane dhe izraelite për luftën duhet të ndryshojnë të paktën pak? A mund të ndodhë që lobi izraelit thjesht dikton politikëbërjen e jashtme amerikane? Grupet si Komiteti i Marrëdhënieve Publike të Izraelit Amerikan (AIPAC) janë padyshim të fuqishëm. Por ata përfaqësojnë vetëm një nga shumë lobe që kërkojnë ndikim në Uashington.

Ndoshta Shtetet e Bashkuara shohin një aksion personal në Gaza? Provat për këtë janë të pakta. Ndoshta Amerika dëshiron fushat e gazit në afërsi të vijës bregdetare të Gazës? Por Uashingtoni nuk do të kishte nevojë të ndihmonte dhe të nxiste një gjenocid për të marrë atë gaz. Një negociatë tërësisht paqësore, megjithëse e pabarabartë, do ta bënte këtë. Në të vërtetë, asnjë nga sa më sipër nuk do të shpjegonte pse SHBA-ja po rrezikon të grumbullojë një reputacion të tillë jo vetëm në Lindjen e Mesme, por në mbarë botën, duke mbështetur gjenocidin e Izraelit ndaj palestinezëve.

Pra, çka nëse mbështetja amerikane për gjenocidin e Izraelit nuk ka të bëjë fare me Gazën? Po sikur SHBA thjesht të përpiqet të tregojë se kush është bosi? Vitet e fundit, është folur shumë për multipolaritetin. Shumë analistë kanë parashikuar një botë ku SHBA nuk është më hegjemon global. Mes këtij muhabeti, SHBA-ja pësoi një humbje dhe një ngërç me Rusinë në Ukrainë dhe Siri, respektivisht. Ajo u tërhoq me shpejtësi nga Afganistani, gjë që rezultoi në kthimin e talebanëve në pushtet. Qeveri të ndryshme të Amerikës Latine janë zhvendosur majtas, duke rritur fërkimin brenda “oborrit të shtëpisë së Amerikës”.

Ndërkohë, rivali kryesor i SHBA-së, Kina, ka pohuar ndikimin e saj në skenën globale. BRICS një organizatë ndërqeveritare ku Pekini luan një rol kyç – u bë BRICS+, pasi u zgjerua duke përfshirë Iranin, Emiratet e Bashkuara Arabe, Etiopinë dhe Egjiptin. Republika Popullore debutoi gjithashtu në skenën e Lindjes së Mesme, duke luajtur paqebërëse midis Iranit dhe Arabisë Saudite në vitin 2023 dhe duke lehtësuar ftohjen e armiqësive në Jemen.

Shkurtimisht, Amerika dukej se ishte në këmbë të pasme, me pozicionin e saj si superfuqi mbizotëruese globale që dukej gjithnjë e më e lëkundshme. Në Gaza, ajo sheh një shans për të rikthyer veten. Kështu duhet të kuptojmë përfshirjen amerikane në Gaza. Përse përndryshe Shtetet e Bashkuara do ta përforconin shumë praninë e saj ushtarake në Lindjen e Mesme në përgjigje të një sulmi të vetëm nga një Hamas i armatosur lehtë? Është një superfuqi e pasigurt, e dëshpëruar për të provuar përparësinë e saj të qëndrueshme. Dhe po shpërfill edhe parimet më themelore të së drejtës ndërkombëtare humanitare për të treguar se askush nuk do ta ndalojë atë.

Ka pasur disa rezistencë. Aleatët iranianë kanë sfiduar forcat amerikane dhe izraelite në rajon. Teherani nisi një sulm masiv ajror kundër Izraelit për shkak të vrasjes së zyrtarëve të lartë iranianë në Siri. Të njëjtën gjë pritet ta bëjë edhe tani për vrasjen e liderit të Hamasit, Ismail Haniyeh. Hezbollahu gjithashtu nisi një seri sulmesh si hakmarrje për sulmet vdekjeprurëse izraelite në territorin libanez. Ka të ngjarë të bëjë të njëjtën gjë për vrasjen e Fuad Shukr. Në Detin e Kuq, Houthi-t e Jemenit kanë ndërprerë korsitë e rëndësishme të transportit detar dhe kanë dërguar drone dhe raketa drejt Izraelit në përgjigje të mizorive të tij në Gaza.

Afrika e Jugut ka ngritur një padi kundër Izraelit në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND), duke e akuzuar atë për gjenocid; gjykata ka lëshuar një vendim paraprak se veprimet izraelite në mënyrë të besueshme përbëjnë gjenocid. Në mes të shtytjes izraelite dhe amerikane për të hequr financimin e Agjencisë së Kombeve të Bashkuara për Ndihmën dhe Punën për Refugjatët Palestinë (UNRWA), Kina ka mbështetur organizatën dhe ka njoftuar financimin e urgjencës. Ajo gjithashtu ka bërë thirrje për krijimin dhe njohjen e një shteti të pavarur palestinez dhe ka ndihmuar në sigurimin e një marrëveshje uniteti midis Fatahut dhe Hamasit.

Por asnjë nga këto nuk ka qenë e mjaftueshme për të sfiduar burimet në dukje të pakufishme dhe mbulimin diplomatik që SHBA po i ofron Izraelit. Qëllimi i BRICS( e përbërë nga Brazili, Rusia, India, Kina, Afrika e Jugut, Irani, Egjipti, Etiopia dhe Emiratet e Bashkuara Arabe) është të kundërshtojë hegjemoninë perëndimore. Megjithatë, Kina, lideri i saj dhe ekonomia më e madhe, nuk është dukur më e guximshme se disa aktorë brenda forcave hegjemoniste si Bashkimi Evropian. Ajo është kufizuar në retorikë mbështetëse dhe disa iniciativa diplomatike, ndërkohë që Rusia ka qenë e heshtur dukshëm dhe India haptazi pro-izraelite.

BRICS mund të kishte bërë shumë më tepër në përpjekje për të ndaluar gjenocidin. Ata mund të kishin bërë shumë më tepër për të mbështetur në mënyrë të prekshme popullin e Gazës në momentin e tyre më të dhimbshëm. Por ata nuk e bënë. Amerika po e quan bllofin e BRICS+ dhe po e ekspozon atë si një tigër letre. Me përjashtim të Afrikës së Jugut dhe Iranit, blloku thjesht nuk e ka përmbushur këtë moment. Kjo do të thotë që Shtetet e Bashkuara e kanë shprehur mendimin e tyre se janë ende superfuqia e botës derisa BRICS të mund të provojë të kundërtën./ Përshtati nga Al Jazeera, Pamfleti/