Ritmi i ngadaltë/ Cili është problemi me programin e vaksinimit të BE-së?

Bashkimi Europian është kritikuar për ritmin e ngadaltë të vaksinimit kundër koronavirusit, në vendet anëtare. Nga ana tjetër, Britania e Madhe ka aprovuar dhe shpërndarë vaksinat në popullatën e saj shumë më shpejt.

Si funksionon skema e vaksinimit në BE?

Skema, e vendosur në qershor të 2020, lejon BE-në të negociojë blerjen e vaksinave në emër të vendeve të saj anëtare. Kjo do të thotë se mund të ndihmojë në uljen e kostove dhe shmangien e konkurrencës mes tyre. 27 vendet anëtare u dakordësuan për këtë skemë dhe ata ende lejohen të bëjnë marrëveshje të ndara me prodhuesit e vaksinave, me të cilat BE nuk ka një marrëveshje. Hungaria, për shembull, ka rënë dakord të blejë vaksinën ruse Sputnik-V.

Problemet e furnizimit

BE nënshkroi një marrëveshje për 300 milion doza të vaksinës Pfizer-BioNTech në dhjetor, por ka pasur probleme me prodhimin e vaksinës. Shpërndarja në disa vende u vonua për shkak të një reduktimi të përkohshëm të dërgesave, për t’i dhënë mundësi Pfizer të rrisë kapacitetin në fabrikën e saj të përpunimit në Belgjikë, informon abcnews.al.

BE dyfishoi porosinë e saj në 600 milion doza të vaksinës Pfizer dhe kompania franceze Sanofi do të ndihmojë në prodhimin e tyre.

Shpërndarja e vaksinës Moderna gjithashtu hasi në probleme, me Italinë dhe Francën . Të dy vendet thanë se morën më pak vaksina sesa kishin porositur.

Vaksina Oxford-AstraZeneca ka qenë e mangët edhe brenda BE-së, me mungesa të prodhimit në impiantet në Belgjikë dhe Holandë.

AstraZeneca tha se fakti që kontratat e BE u nënshkruan më vonë sesa me Mbretërinë e Bashkuar la më pak kohë për të zgjidhur problemet në zinxhirin e furnizimit të BE

Kontrollet e eksportit

BE futi kontrollet e eksportit për vaksinat e bëra në bllok në 29 janar. Me këtë synonte të zbatonte kontrolle për vaksinat që lëviznin mes Republikës së Irlandës, e cila është në BE dhe Irlandës së Veriut, e cila nuk është. Ky veprim do të kishte tejkaluar një pjesë të marrëveshjes së Brexit për Irlandën e Veriut, por BE e ktheu pas kritikave të përhapura, informon abcnews.al.

Skepticizmi publik

Në janar, rregullatori mjekësor i BE miratoi përdorimin e vaksinës Oxford-AstraZeneca për të gjitha grupmoshat.

Por përhapja e goditjes është mbushur nga skepticizmi publik pasi rregullatorët në një numër vendesh të BE, duke përfshirë Francën, Gjermaninë dhe Italinë, rekomanduan që ai të mos përdoret për njerëzit mbi 65 vjeç.

Presidenti francez Emmanuel Macron gjithashtu pohoi se injektimi ishte pothuajse joefektiv për këtë grupmoshë, por qeveria e Mbretërisë së Bashkuar dhe rregullatorët mjekësorë britanikë nuk pajtoheshin plotësisht, informon abcnews.al.

Steven Van Gucht, kreu i sëmundjeve virale në institutin shëndetësor belg, tha se pretendimi ishte i gabuar, por dhe dëmi ishte bërë.  Presidenti Macron më pas ka thënë se do të merrte vaksinën AstraZeneca, nëse do t’i ofrohet. Më 1 mars, qeveria franceze rishikoi qëndrimin e saj dhe miratoi vaksinën për njerëzit e moshës midis 65 dhe 74 vjeç.

Sidoqoftë, Franca dhe vendet e tjera të BE kanë parë nivele të konsiderueshme të skepticizmit publik. Autoritetet shëndetësore gjermane kanë raportuar se disa qindra mijëra doza të vaksinës nuk po përdoren.

Çfarë vaksinash të tjera po blen BE?

Komisioni Europian thotë se ka arritur marrëveshje për të blerë tre lloje vaksinash të tjera, pasi të kalojnë provat klinike:

Sanofi-GSK: 300 milion doza.

Johnson & Johnson: 400 milion doza.

CureVac: 405 milion doza.

Komisioni ka përfunduar bisedimet e para me dy kompani të tjera, Novavax, për deri në 200 milion doza dhe Valneva, për deri në 60 milion doza.

Më 10 shkurt, Presidentja e Komisionit Europian Ursula von der Leyen pranoi dështimet e shpërndarjes së vaksinave të BE-së.

Çfarë pjese luajti Brexit?

Pasi Mbretëria e Bashkuar miratoi vaksinën Pfizer në nëntor, gati tre javë para vendosjes së rregullave nga BE, disa argumentuan se ishte në gjendje të vepronte shpejt për shkak të Brexit. Qeveria britanike tha që të qenit jashtë BE-së e lejoi atë të ishte më i shkathët në këtë fushë.

Mbretëria e Bashkuar mund të ishte bashkuar me skemën e vaksinave të BE vitin e kaluar ndërsa ishte ende në një fazë tranzicioni me BE, por ajo zgjodhi të mos e bënte.

Nëse do të kishte pranuar, Mbretëria e Bashkuar mund të mos ishte në gjendje të bënte aq shumë marrëveshje me kompanitë e vaksinave, informon abcnews.al.

Kushtet e skemës së BE thonë se vendet pjesëmarrëse duhet, “të bien dakord të mos fillojnë procedurat e tyre për blerjen paraprake të vaksinës me të njëjtët prodhues”, me të cilën BE ka një marrëveshje.

Komisionit i kërkohet të njoftojë këto vende për çdo marrëveshje që do të përfundojë dhe ata kanë pesë ditë pune për të hequr dorë nëse nuk pajtohen me kushtet e marrëveshjes. Komisioni konfirmoi se deri më tani nuk ka kundërshtuar.

Sidoqoftë, qeveria gjermane, pjesëmarrëse, nënshkroi marrëveshje me Pfizer, për 30 milion doza shtesë në shtator. Në janar, Komisioni Europian nuk pranoi të thoshte nëse Gjermania kishte thyer kushtet e skemës së BE.

/Përshtati nga BBC, abcnews.al