SHBA, nënshkruhen marrëveshjet e normalizimit të marrëdhënieve Izrael-Emirate-Bahrein

Presidenti amerikan Donald Trump priti të martën udhëheqësit e Emirateve të Bashkuara Arabe dhe Bahreinit për nënshkrimin e marrëveshjeve për normalizimin e marrëdhënieve me Izraelin, duke i bërë disa nga shtetet arabe të thyejnë një tabu të kahershme në një ristrukturim strategjik rajonal kundër Iranit.

Ceremonia e Shtëpisë në Bardhë mbyll një muaj dramatik pasi fillimisht Emiratet e Bashkuara Arabe dhe më pas Bahreini ranë dakord t’i japin fund armiqësisë me Izraelin, por pa një zgjidhje të mosmarrëveshjes së tij të vjetra me palestinezët.

Presidenti Trump u shfaq në një ballkon që shihte nga një turmë prej disa qindra të pranishmish, me në krah Kryeministrin e Izraelit BenjaminNetanyahu, ministrin e Jashtëm të Emirateve Shejk Abdullah bin Zayed al-Nahyan dhe ministrin e Jashtëm të Bahrenit Abdullatif Al Zayani.

Marrëveshjet, e kritikuara nga palestinezët, i bëjnë ato shtetet e treta dhe të katërta arabe që ndërmarrin hapa për normalizimin e lidhjeve me Iraelin që kur ky i fundit nënshkroi traktate paqeje me Egjiptin në 1979 dhe Jordaninë në 1994. Në takimin më herët me zotin Netanyahu në Zyrën Ovale, Presidenti Trump tha se “Do të kemi të paktën pesë ose gjashtë vende që do të na bshkohen shumë shpejt” për të lidhur marrëveshjet e tyre me Izraelin. Por ai nuk përmendi asnjë prej tyre. Gjatë fjalimit në ballkonin e Shtëpisë së Bardhë zoti Trump tha se: “Jemi këtu këtë pasdite për të ndryshuar rrjedhën e historisë”, dhe shtoi se ky është “një hap i madh në të cilin njerëzit e të gjitha besimeve dhe prejardhjeve të jetojmë së bashku në paqe dhe begati”. Zoti Trump tha gjithashtu se tre vendet e Lindjes së Mesme “do të punojnë së bashku, ata janë miq”.

Sjellja së bashku në një tavolinë e Izraelit, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Bahreinit pasqyron shqetësimin e tyre të përbashkët për rritjen e ndikimit të Iranit në rajon dhe zhvillimin e raketave balistike prej tij. Irani ka qenë kritik ndaj marrëveshjeve.

Duke folur për Fox News disa orë para ceremonisë, zoti Trump tha se priste që më shumë vende arabe të normalizonin lidhjet me Izraelin dhe parashikoi që edhe palestinezët në fund do t’i bashkoheshin ose përndryshe siç tha ai do të “mbeten jashtë”.

Në objektivin e thirrjeve të Shtëpisë së Bardhë ishte Arabia Saudite, fuqia më e madhe e Gjirit. Deri më tani sauditët, mbreti i të cilëve është kujdestari i vendeve më të shenjta të Islamit dhe eksportuesi më i madh i naftës në botë, kanë sinjalizuar se nuk janë gati. Një objektiv tjetër është Omani, udhëheqësi i të cilit bisedoi me zotin Trump javën e kaluar. Sipas një zyrtari të lartë amerikan, Omani pritej të dërgonte ambasadorin e tij në ceremoninë e së martës. Nuk u tha asgjë nëse dhe sauditët do të merrnin pjesë, megjithëse pranimi në heshtje nga ana e tyre i marrëveshjeve është parë si diçka thelbësore.

Presidenti Trump dhe aleatët e tij shpresojnë se ky rast do të theksojë aftësitë e zotit Trump si paqebërës në kulmin e fushatës së tij për rizgjedhje.

Të ashtuqujtuarat “Marrëveshjet e Abrahamit” nuk trajtojnë konfliktin e gjatë izraelo-palestinez, por ato mund t’i hapin rrugën një afrimi më të gjerë arabo-izraelit pas dekadash armiqësie.

Në të njëjtën kohë kur Izraeli dhe dy shtetet arabe të gjirit nënshkruan marrëveshjet per normalizim në Shtëpinë e Bardhë, militantët palestinezë qëlluan me raketa nga Gaza në Izrael, duke plagosur dy persona. Deri tani askush nuk ka marrë përgjegjësisë për sulmin e ndërmarrë nga territori i drejtuar nga islamikët e Hamasit.

Palestinezët, të cilët kërkojnë një shtet të pavarur në Bregun pushtuar Perëndimor dhe Gaza i shohin marrëveshjet e ndërmjetësuara nga SHBA mes Izraelit, Emirateve të Bashkuara Arabe dhe Bahreinit si tradhti ndaj kauzës së tyre.

Skeptikët, përfshirë shumë vëzhgues të Lindjes së Mesme, mes tyre analistë, ekspertë dhe ish-zyrtarë, kanë shprehur dyshime në lidhje me ndikimin e marrëveshjeve. Ata thonë se marrëveshjet injorojnë palestinezët, të cilët i kanë refuzuar ato, duke i cilësuar si një thikë pas shpinë nga vendet e tyre partnere arabe.

Ish-Nënpresidenti Joe Biden, rivali demokrat i Presidentit Trump, tha se ai mbështet qëndrimet që më shumë vende të normalizojnë marrëdhëniet me Izraelin si përgjigje ndaj një pyetje të bërë se fundmi nga Zëri i Amerikës, por ai shtoi se beson se “Izraeli duhet të jetë i përgatitur të punojë drejt një zgjidhje të sinqertë, me dy shtete” me palestinezët./VOA/