Zbulim historik: Rrufeja vërehet në atmosferën e Marsit

Shkencëtarët besojnë se kanë regjistruar për herë të parë aktivitet elektrik në atmosferën e Marsit, duke sugjeruar se planeti është i aftë për rrufe. Roveri i NASA-s, Perseverance, i cili zbarkoi në Mars në vitin 2021 dhe ka kaluar katër vitet e fundit duke eksploruar rajonin e kraterit Jezero, ka kapur shkarkime elektrike të quajtura “mini rrufe” përmes regjistrimeve audio dhe elektromagnetike të instrumentit të tij SuperCam.

Një ekip studiuesish nga Franca analizoi 28 orë regjistrimesh mikrofonike të bëra nga roveri i NASA-s gjatë dy viteve marstiane, ose 1374 ditësh tokësore. Ata zbuluan se këto shkarkime elektrike zakonisht lidheshin me djajtë e pluhurit (vorbulla të vogla) dhe frontet e stuhive të pluhurit. Këto vorbulla formohen nga ajri i nxehtë që ngrihet nga toka, dhe lëvizjet e tyre të brendshme mund të gjenerojnë shkarkime elektrike.

Dr. Baptiste Chide, autori kryesor i kërkimit, theksoi për agjencinë e lajmeve Reuters se “këto shkarkime paraqesin një zbulim madhor, me implikime të drejtpërdrejta për kiminë atmosferike të Marsit, klimën, banueshmërinë dhe të ardhmen e eksplorimit robotik dhe njerëzor”. Ai dhe shkencëtarë të tjerë në Institutin për Kërkime në Astrofizikë dhe Planetologji në Francë besojnë se Marsi tani i bashkohet Tokës, Saturnit dhe Jupiterit si planetë të njohur për aktivitet elektrik atmosferik.

Megjithatë, fizikanja e grimcave Dr. Daniel Pritchard shkroi në revistën shkencore Nature se, ndonëse regjistrimet “do të siguronin prova bindëse të shkarkimeve të shkaktuara nga pluhuri”, për shkak se shkarkimet vetëm u dëgjuan dhe nuk u panë, “disa dyshime do të mbeten pashmangshmërisht nëse kjo ishte vërtet rrufe marsiane”. Ai shtoi se “duke pasur parasysh historinë e kësaj fushe, debati ka të ngjarë të vazhdojë për ca kohë”.

Në shtator të këtij viti, shkencëtarët gjetën shkëmbinj me shenja të pazakonta në Mars, të quajtura “njolla leopardi” dhe “fara lulëkuqeje”, të cilat përmbajnë minerale të prodhuara nga reaksione kimike që mund të lidheshin me mikrobet e lashta. Ndërsa është e mundur që mineralet të jenë prodhuar nga procese natyrore gjeologjike, NASA tha se këto shenja mund të ishin dëshmitë më të qarta të jetës të gjetura ndonjëherë. Miliarda vjet më parë, Marsi kishte një atmosferë të trashë dhe ujë, duke e bërë atë një vend premtues për të kërkuar jetë të kaluar, prandaj Perseverance u dërgua në kraterin Jezero, i cili tregonte shenja se dikur ishte një deltë.