Gazsjellësi që kalon në Shqipëri, mundësi për të ardhmen

Korridori Jugor i Gazit, rrugë strategjike për të ulur varësinë e BE nga Rusia

Ndryshimi klimatik ka qenë një shqetësim i largët, por tashmë është kthyer në një krizë të afërt, që kërkon veprim të menjëhershëm në të gjithë sektorët e shoqërisë. Në ballë të kësaj sfide globale janë kompanitë e naftës dhe gazit, shtyllat e vjetra të peizazhit energjetik të botës. Si kontribuesit kryesorë në emetimet e gazeve serrë, këto kompani kanë ndikim të konsiderueshëm në formësimin e rrjedhës së ndryshimeve klimatike dhe mbajnë përgjegjësi të konsiderueshme për uljen e efekteve. Urgjenca për ndryshim theksohet akoma më shumë nga kërcënimi ekzistencial për kompanitë e naftës dhe gazit, përballë transformimit të shpejtë drejt energjisë së gjelbër. Sipas raportit të Këshillit Atlantik, në indeksin S&P 500, sektori i energjisë ka pësuar një rënie dramatike prej 48%, në 10 vitet e fundit.

Kompanitë shtetërore të naftës në veçanti, janë lojtarët kyç në këtë panoramë. Në pronësi të plotë ose të pjesshme nga qeveritë, këto kompani kanë ndikim të rëndësishëm, duke zënë gjysmën e prodhimit global të naftës dhe duke mbajtur një pjesë të konsiderueshme të rezervave globale të naftës. Të ardhurat nga nafta shërbejnë si një burim jetik i të ardhurave për qeveritë, duke mbështetur shërbimet thelbësore dhe mirëqenien shoqërore. Pavarësisht rëndësisë në ekonomitë kombëtare dhe gjenerimit të të ardhurave, kompanitë shtetërore të naftës përballen me presion në rritje për të marrë pjesë në tranzicionin e energjisë dhe për të mbështetur dekarbonizimin e sistemit energjetik.

Konferencat e fundit globale mbi klimën, si COP28 që u zhvillua në nëntorin e kaluar në Emiratet e Bashkuara Arabe dhe COP29 që është planifikuar të zhvillohet në Azerbajxhan, theksojnë përfshirjen aktive të të ashtuquajturve “petro-shtete” dhe të kompanive të naftës e gazit në këtë tranzicion të rëndësishëm.

Gjatë procesit të tranzicionit, hapen mundësi të shumta për vende si Azerbajxhani, që falë afërsisë me Europën dhe infrastrukturës të naftës dhe gazit të ngritur tashmë, mund të përdorin ekspertizën tashmë ekzistuese për të investuar në projekte hidrogjeni. Për më tepër, teknologji të ndryshme që mund të kapin karbonin e emetuar, premtojnë shumë. Veçanërisht, sipas raportit të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, një pjesë e konsiderueshme e projekteve të mëdha, afërsisht 80% e tyre, janë të integruara me operacionet e naftës dhe gazit. Rritja performancës për kapjen dhe magazinimin e karbonit (CCS) është një aspekt kryesor i përpjekjeve globale të dekarbonizimit, duke u përafruar me iniciativa të tilla si Akti i Industrisë për Zero emetime të BE-së dhe Kontributet e Përcaktuara Kombëtare sipas Marrëveshjes së Parisit.

Si vend pritës i COP29, Azerbajxhani ka tërhequr menjëherë vëmendjen në sektorin e energjisë. Duke marrë parasysh ndryshimet aktuale gjeopolitike në Euroazi, Azerbajxhani është në një pozicion të favorshëm për të shtrirë ndikimin e tij në Azinë Qendrore në Ballkanin Perëndimor dhe më tej në Bashkimin Europian. Rritja e planifikuar e furnizimit me energji në Europë dhe avancimi i projekteve kritike si Korridori i Mesëm dhe Korridori Jugor i Gazit, po e pozicionojnë Azerbajxhanin për të pasur një rol aktiv në rajon. Paralelisht, Azerbajxhani po punon intensivisht për diversifikimin e burimeve të energjisë, duke marrë parasysh tranzicionin e gjelbër.

ScanTV