Korporata e Investimeve, Rama var në qafë çelësin e pasurisë së vendit

Nga eksperti i ekonomisë Zef Preçi

Ndërsa kryeministri Edi Rama udhëtonte drejt Brukselit për çështjen e negociatave, që kurrë nuk i mori, në Parlamentin tonë u miratua edhe me disa vota të “opozitës së re”, ligji për krijimin e Korporatës së Investimeve. Bosi i madh i çdo aseti shtetëror, troje, resurse natyrore dhe vije bregdetare, do të jetë kryeministri Edi Rama. Me firmën e tij, të kamufluar në emër të korporatës, pritet që të jepen për shfrytëzim, ose edhe tjetërsim, pronat publike të cilat më parë administroheshin nga pushteti lokal. Kjo është lëvizja më e fundit që përfundimisht për shumë ekspertë të ekonomisë mbetet një forme tipike korruptive, e cila parashikon daljen në bursë të pronave publike nëpërmjet Korporatës.

Pronarë i vetëm është qeveria, pra kryeministri Edi Rama me firmën e së cilit do të luajë në bursë çdo aset të vendit, të ngjashme me një lojë kazinoje që e merr pasurinë shtetërore dhe e hedh në “rulotën e fatit”, ku në çdo rast, fitues është kupola qeveritare dhe një grup oligarkësh. Eksperti i çështjeve ekonomike Zef Preçi, shprehet se jemi në një situatë rreziku, jo vetëm për kalimin e pronës publike në pak duar, por edhe në aspektin e zhvillimit ekonomik. “Ky ligj shmang konkurrencën e ndershme dhe synon të përshpejtojë kalimin e pronave publike tek privati, duke favorizuar klientelizmin”-thotë Preçi.

Rreziku është jo vetëm në keqpërdorim apo shpërfytërim të resurseve të vendit, por kalimi i tyre në grupe të vogla biznesmenësh të lidhur me pushtetin, madje drejtëpërdrejtë me kryeministrin, i cili “de facto” por edhe “de jure”, është drejtues i kësaj korporate, që jep për shfrytëzim e madje edhe të privatizojë çdo resurs të mundshëm që ka vendi. “Kjo është një formë e avancuar e PPP-ve, ku tashmë nuk do jepen me vendim Parlamenti, por drejtëpërdrejtë nga qeveria”-pohon Preçi. Në pikën e parë të këtij ligji, që automatikisht i vari në qafë kryeministrit Edi Rama “çelësin” e pasurisë së Shqipërisë, thuhet se do të funksionojë si shoqëri aksionere, ku shteti është “pronari privat”, duke i dhënë të drejtën vetes të investojë, japë me koncesion, apo edhe shesë pasuritë publike.

Dy janë qëllimet kryesore për kryeministrin Rama: “marrja në duar të tij të gjithë pronave në vijën bregdetare dhe dhënien në duart e privatit sipas interesave personale të burimeve natyrore të tokës dhe nëntokës. Biznesmenët e ndershëm, të palidhur me politikën drejtuese, kanë shprehur shqetësimin se krijimi i Korporatës së Investimeve do u mbyllë çdo shteg për të konkurruar me projekte, pasi në këtë rast, pronat administrohen nga kreu i qeverisë, i cili ka treguar në gjashtë vite qeverisje se pranë vetës ka mbledhur një grup oligarkësh. Nëpërmjet korporatës do e ketë ekskluzivitetin për të lëshuar pronat publike, madje me afat të gjatë që do kenë pasoja të pakthyeshme për vendin, për shekuj me radhë.

“Shqetësimi kryesor i biznesit është se kemi një paqëndrueshmëri prej vitesh në sistemin fiskal, atë juridik dhe Sistemi juridik, paqartësite e mbi trojet dhe tokat dhe konkurencën e pandershme, çka ky ligj nuk u jep përgjigje asnjërit prej shqetësimet themelore të klimës së biznesit, madje e përkeqëson më shumë”-pohon Preçi. Korporata e Investimeve përjashtohet nga ligji i Prokurimeve Publike, çka nëkupton se de facto Edi Rama, nuk ka asnjë pengesë ligjore për të vendosur se cilit privat do t’ia japë për shfrytëzim apo për blerje një prone në bregdet, apo shfrytëzimin e resurseve nëntokësore. Pasuria kalon pa asnjë procedurë një subjekti privat me urdhër të drejtëpërdrejtë të kreut të qeverisë. Për ta bërë edhe më të rëndë këtë situatë shteti sillet si “ent privat” që ndërmerr nismën për tu kthyer në biznes privat.

Për vitin 2019, nga buxheti i shtetit është parashikuar një fond buxhetor prej 368 milionë lekësh të reja, në buxhetin e Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, si kapital fillestar për Korporatën. Praktikisht është një strukturë qeveritare e cila funksionon si kompani private, me kapital fillestar, krijimin e “infrastrukturës së punës” dhe më pas të marrë në administrim të gjithë resurset e vendit, duke i atribuuar vetes marrjen e kredive, shitjen e aksioneve dhënien në përdorim, e madje edhe privatizim. Rreziku tjetër që ekspertët e ngrenë me shqetësim është se Korporata e Investimeve ka të drejtën e marrjes së kredive dhe si “kolateral” lë pikërisht pasurinë e shqiptarëve. Në rast të dështimit të investimit dhe mungesës së likuiditetit, atëherë bankat kanë të drejtën e sekuestros së pronës së lënë si garanci. Ajo mund të jetë mijëra hektarë troje në bregdet, zona të lira ekonomike, apo edhe asete shtetërore që vetëm në letra figorojnë si “prona publike”, pasi me këtë ligj tashmë të miratuar pronari i vetëm mbetet kryeministri.

Mbrojtësit e zjarrtë të këtij ligji, që u kundërshtua edhe nga kreu i shtetit por edhe organizmat ndërkombëtarë si FMN dhe Banka Botërore, shprehen se ekziston edhe në vende të tjera, duke iu rikthyer “Kinës motër”, apo “Sovjetikëve Rusë”…, por edhe në këto raste krahasimi çedon fort. Në këto dy shtete, ku autoritarizmi dhe oligarkia janë vetë sistemi, ndërhyrja e qeverisë nuk është aq e lehtë, pasi nuk e bën atë “pronar” të vetëm, sikurse është ligji që tashmë njeh Ramën si bosin e madh të çdo pasurie shtetërore. “Edhe në këto vende kjo korporatë është e lidhur me tregun e kapitaleve, por jo administrim të drejtëpërdrejtë nga qeveria”-shprehet eksperti i ekonomisë Zef Preçi. Jemi para një fakti të kryer, ku në ditët e fundit të një qeverisjeje, po synohet të rrëmbehet ajo që ka mbetur, duke mos marrë në konsideratë zërin e ekspertëve, të biznesit të ndërshëm dhe të organizmave ndërkombëtarë. Çelësi është në duart e kryeministrit dhe pasurinë e vendit e ka futur në “akasafortën” personale nëpërmjet këtij ligji që ishte një gjetje “alla Rilindje”.