Maks Mitrojorgjin e “palosi” Rama

Kreu i Shoqatës së Arkitektëve, Maks Mitrojorgji ka vendosur të japër dorëheqjen nga funksioni që mbante pas përdorimit që i ka bërë kryeministri Rama lidhur me ndërtimin e stadiumit “Arena Kombëtare”. Mitrojorgji, 68 vjeç, është tërhequr nga drejtimi i shoqatës, pasi ai nuk e ka duaruar dot presionin e madh.
Fillimisht ai u deklarua së bashku me anëtarët e tjerë të shoqatës së arkitektëve kundër ndërtimit të stadiumit të ri, mbi veprën historike të Gerardio Bosios. Por, për habinë e të gjithëve, kur u ndodh përballë Ramës në mbledhjen e KKT, ai ndryshoi mendim radikalisht. Ai tha se nuk e njihte më parë projektin, por tani që u njoh me të ishte dakord.
Kjo deklaratë krijoi një furtunë të vërtetë mediatike. Profesionistët dhe mediat hodhën dyshimin se Rama nën presionin e madh të publikut e kishte shantazhuar Mitrojorgjin me humbjen e punës së njerzve të tij më të dashur që ishin rrogtarë në shtet.
Këto dyshime i nxiti edhe më tepër një deklaratë e vetë kryeministrit ku dukej qartë se ai po e përdorte kreun e shoqatës: “Edhe shoqata e arkitektëve ndryshoi mendim pasi u njoh me projektin” shkroi Rama në Facebookun e tij.
Ndryshimi i mendimit i kushtoi Mitrojorgjit edhe kritikat e ashpra të kolegëve të vet. I pari reagoi  zëvendësi i tij në shoqatën e arkitektëve, Arben Biçoku. “Distancohem nga qëndrimi i arkitektit Maksim Mitrojiorgji në mbledhjen e këshillit kombëtar të territorit të ditës së sotme, 29;04;2016, ku u shqyrtua projekti i stadiumit të ri të Tiranës, duke deklaruar se ai ishte qëndrim personal dhe jo rezultantja e mendimit të shoqatës së arkitektëve. Pozicionet hyra me mëndjen time, po po dal me mendjen e shefit janë të papranueshme për mua dhe tregojnë mungesë karakteriale të theksuar” u prononcua ai.
Pikërisht nën këtë presion, mes ndërgjegjjes së vet profesionale, trysnisë së kolegëve dhe shantazhit apo miklimit nga pushteti u gjend Mitrojorgji kur pranoi të jepte një intervistë të gjatë për çështjen e stadiumit në emisionin “Të paekspozuarit” të Ylli Rakipit. Dhe aty, gjatë këtij bashkëbisedimi, ai u kthye në qëndrimet e para. “Stadiumi mund të mos ndërtohej me kullë, mund të mos ishte aq i lartë, mund të mos ishte me ato ngjyra të ndezura”  tha Maks Mitrojorgji gjatë intervistës. “Pra me një të rënë të lapsit ju po hidhni poshtë gjithë projektin pa e pranuar publikisht” – ja ktheu Rakipi.
Pikërisht, këto luhajtje, kuptimi i përdorimit brutal që i bëri Rama, detyrimi për të “tradhëtuar” kolegët e tij, vështirësia për të shpërfillur bindjet si pasojë e trysnisë së pushtetit, e kanë bërë Mitrojorgjin që sot të shpallë dorëheqjen. Pas diskretitimit publik që i bëri Rama, pas pamundësisë për të mbrojtur mediatikisht pozicionin e tij, një ditë pas intervistës te “Të Paekspozuarit” kreu i Shoqatës së arkitektëve dha dorëheqjen. Duke u bërë një shembull i mirë se si përfundon pas shërbimit njëpërdorimsh nga Edi Rama. Duke treguar gjithashtu se pavarësisht luhatjes ka njerëz tek të cilët ndërgjegjja ska vdekur ende plotësisht dhe opinioni publik ndikon ende, shkruan lapsi

Intervista e fundit e Mitrojorgjit të enjten tek emisioni “Të paekspozuarit” tek Ylli Rakipi

Ylli Rakipi: Jemi rikthyer në studio, pas bisedës me arkitektin e njohur fiorentin Paolo Di Nardo. Jam në një intervistë me kreun e shoqatës së arkitektëve të shqipërisë, Maksim Mitrojorgji. Ai është arkitekt, urbanist dhe studius i urbanistikës popullore.

Në fakt, zoti Mitrojorgji ju jeni aktor i ngjarjes së fundit. Keni pasur një dëgjesë të kryeministrit Rama, një moment shumë të përfolur për stadiumin “Qemal Stafa”, faktin se ai do të shembet, mbi rrënojat e tij do të ngrihet një stadium tjetër, një stadium me një kullë të madhe brenda tij, ku duhet që janë derdhur energjitë dhe potencialet e kryeministrit Edi Rama. Një arkitekt italian punon aty, Marco Casamonti, që vjen nga boa fiorentine mjaft të njohur në botën tonë, gati 100 vjet më parë. Ne po vijojmë një dëgjesë të munguar, ju e patë, ishit në dëgjesën e kryeministrit Rama, ku ai kishte thirrur veten e vet, dëgjonte vet, fliste vet, kishte thirrur ministrat e vet dhe bënte monolog pasi askush nuk e dëgjonte dhe nuk kishim një debat. Kishim një audiodëgjesë, por jo debat. Ju ishit i pranishëm aty. Zoti Mitrojorgji, si kryetar i shoqatës së arkitektëve, në fillim ju e kundërshtuat projektin e stadiumit, por më pas në dëgjesën e Ramës, një javë më parë, ju ndryshuar mendje. Çfarë ndodhi?

Maksim Mitrojorgji: Dua të bëj një saktësim, ajo ishte mbledhje pune e KKT që do të merrte një vendim. Ne u ftuam nga ministrja e Zhvillimit Urban, dhe po atë ditë në mëngjes kishim bërë një postim në faqen facebookut e shoqatës ku kundërshtonim disa aspekte të këtij projekti. Dua ta pranoj se informacioni im për projektin nuk ishte i plotë dhe nuk prisja që në këtë mbledhje KKT-së të më jepej fjala. Fjala mu dha, mu kërkua biles, dhe aty duke dhe të tërë shpjegimin e projektit dhe historikun e objektit, unë anova më shumë në mendimin profesional sesa në atë që u shpreh shoqata. Nuk e dënova shprehimisht çka kishim shprehur ne si shoqatë, por unë dhashë mendimin personal për këtë vepër, për këtë sipërmarrje.

Rakipi: Ju nuk e thatë aty zoti Mitrojorgji që ky ishte një mendimi i juaj personal.

Mitrojirgji: Unë atje e shpreha se ky është mendimi im dhe si u kuptua është tjetër gjë.

Rakipi: Unë, deri në momentin që po flasin di gjë ju nuk e thatë që është një mendimi juaj, personal.

Mitrojorgji: Unë atje thash se nuk kam pasur informacionin e duhur.

Rakipi: Rama atje tha; paraqitje mbreslënëse e projektit të Arenës Kombëtare edhe e shoqata e arkitektëve pranoi se ishte ngutur nga mosnjohja e plotë e projektit. Tani nuk ishte mundur, zoti Mitrojorgji të mblidhet KKT, dhe shoqata e arkitektëve të shqipërisë nuk kishte njohuri të plota për atë çka do të vendosej aty. Është shumë e çudtishme.

Mitrojorgji: Unë aty aq informacion kisha dhe aty unë reagova në këtë mënyrë. Informacionin e dhash pa e mohuar postimin në Facebook. Dhash mendimin tim për projektin.

Rakipi: Tani, zoti Mitrojorgji ne jemi njerëz që jetojmë në Shqipëri. Një pjesë e medias, media e re online bëri interpretim. Ju duhet të keni një përgjigje, pasi janë çështje të ndjeshme këto. Jemi shoqëri e vuajtur. Të gjithë kemi njerëz, unë kam fëmijët e mi, ju keni fëmijët tuaj, por media aludoi që vajza juaj punon në Ministrinë e Kulturës dhe u ndjetë i kërcënuar. Rama e bën shpesh këtë në mënyrë indirekte, nuk e bën si në kohën e Berishës që të kërcënon direkt, po zoti Rama i ka me kulisa këto. Është edhe ky moment që e nxori media, mbase ju keni një përgjigje për këtë.

Mitrojorgji: Fillimisht dua të them që unë jam 45 vite profesionist në këtë fushë, dhe jeta ime s’ka qenë shumë vaj, kam pasur hipje dhe zbritjet e mia. Por, dua të them se kam ndjerë në këtë rast këtë lloj kërcënimi që ju thoni.

Rakipi: Së bën direkt ai…

Mitrojorgji: Nuk e kam ndjerë këtë kërcënim. Duke qenë kryetar i shoqatës dhe anëtar i forumit për mbrojtjen e trashëgimisë kulturore, unë kam pasur shumë raste me miqtë e mi, që të dalim në oponencë ëpr vendime të ndryshme dhe aksione të ndryshme, në fushën e trashëgimisë apo ndërhyrjeve urbane. Unë kam vepruar krejt ndryshe dhe në raste të tjerë.

Rakipi: Zoti Mitrojorgji, Stadiumi “Qemal Stafa”, ka statusin monument kulture. Njeriu që ia ka dhënë këtë status është zoti Edi Rama. A jeni dakord ju që i njëjti njeri të ndërhyjë dhe ta ndryshojë këtë status, duke e tjetërsuar objektin. Të besojmë Edi Ramën kur dha këtë status, apo Edi Ramën kur i heq këtë status. Ai se ka problem të bëjë të kundërtën. Kemi dy Edi Rama, ai që dha statusin, bëri mirë atëherë, apo bëri mirë tani që e hoqi dhe e prish stadiumin.

Mitrojorgji: Logjikisht duhet të pranojmë që statusin e një objekti ia jep shoqëria, sesa vendimmarrja. Një objekt kur i pjek kushtet për të qenë i tillë, atëherë forumet vendimmarrëse marrin vendime për ta marrë në mbrojtje. Dua të sqaroj, ëpr mendimin tim, statusi në këtë rast është më shumë nën anën shpirtërore sesa në atë materiale.

Rakipi: Ju thatë një gjë të drejtë. Nuk është se ajo vendoset me një firmë. Është një gjë e madhe statusi. Në fund harmonizohet. Tani, nëse ky status hiqet kaq shpejt, nga zoti Rama, pse të jetë kjo loja e statusve.

Mitrojorgji: Unë e theksoj edhe njëherë se statusi duhet se kjo disiplinon qëndrimin e shoqërisë. Dua të theksoj statusi, në rastin konkret, është një status shpirtëror sesa material. Çfarë kuptojmë me këtë? Ai objekt i konceptuar që 70 vjet më parë ka krijuar një traditë në qytet, një traditë fitoresh, humbjesh, aktivitete, spartakiada, dhe ne e kemi lidhur këtë trashëgimi shpiërtërore, me faktin që shumë herë do themi do shkoj te Qemal Stafa. Pjesa më e vlefshme është hyrja dhe tribuna, është një objekt simbolik. Pjesë e këtij stadiumi që në krahët e tjerë nuk është vlerë tjetër, sesa vlerave historike. Ky objekt, me çpash, nga projekti ruhet në interierin e ri, si muzeal, në hollin kryesor. Ne kemi një ndërthurje, që ka gjetur ekuilibër në anën shpirtërore dhe materiale.

Rakipi: Pra, kjo është një zgjidhje e zotit Rama. Kemi një balsamosje

Mitrojorgji: Po e përmendim shumë zotin Rama.

Rakiti: Jo, zoti Rama fut hundët në mënyrë të çuditshme në të gjitha projektet, në kullëzimin e Tiranës, në rilindjen urbane, edhe te lulishtja e kryeministrisë, po e keni vënë re, te Markiza, të gjitha poçat e kuq, të vendosur aty këtu. Ju jeni arkitekt edhe Edi Rama nuk lë hundët pa futur gjithandej profesor. Ju jeni edhe studius i arkitekturës popullore, edhe një urbanist i njohur, jeni arkitekt i njohur me një punë 45-vjeçare, aani a mundet që në konceptin tuaj të krijojmë muzeume si balsamojsa e Leninit, të Mao Ce Dunit, si mundet që një vepër të merret dhe të balsamoset brenda një xhami. Kjo është një zgjidhje, pasi mund ti prishë zoti Rama. I balsamos të gjitha monumentet e kulturës në Shqipëri, dhe thotë ja ku i keni. Ja Lenini i vdekur, po ja ku është këtu. Ja edhe balsamosja e veprave të arkitektit italian 100 vite më parë. Ju jeni dakord me këtë?

Mitrojorgji: Tani, po e përmendim shumë Edi Ramën, ky emision duhet të jetë për ndërtimin e stadiumit të ri dhe jo për Edi Ramën.

Rakipi: Edi Rama po e bënë këtë stadium.

Mitrojorgji: Shembuj të tillë ka plot, ku pjesë të objektit ruhen në funksion të asaj që koha sjell zhvillim. Ruhen ato pjesë të objektit që shihen si vlerë, prishen dhe ndërtohen po ashtu siç ka qenë.

Rakipi: Në cilin vend ka ndodhur kështu?

Mitrojorgji: Pata fatin të isha në Romë në kodeksin nën vilat romake, aty ato ruhen. Problem është të vlerësosh që cila pjesë rast pas rasti merr prioritet. Në rastin konkret mendoj se prioritet ka trashëgimia shpirtërore, pasi është vetëm hyrja dhe bëhet pjesë e interierit të projektit të ri. Nuk shikoj se çfarë të keqe ka në këtë mes.

Rakipi: Drejtë. Pak më parë më the se po merremi me Edi Ramën, që ka marrë vendime autoritare për këtë vepër. Objekti i këtij emisioni është pikërisht kjo gjë. Dhe unë ju kam thirrur pikërisht për tu pyetur për këto gjëra. Ai nuk iu ka lënë ju të vendosni, ska lënë komunitetet dhe ka ndërhyrë në mënyrë arbitrare. Dhe interesi i publikut shqiptar është të dëgjojë çfarë ka ndodhur realisht. Dhe unë jam i detyruar t’ju pyes ju. Gjithçka është e lidhur në këtë rast me zotin Rama që është kryeministër i Republikës së Shqipërisë. Pra, zoti Mitrojiorgji, a është e drejtë që për një objekt kaq të rëndësishëm të qendrës, me një impakt kaq të jashtëzakonshëm, të mos bëhet konkurs, për të marrë variantin më të mirë të mundshëm. Ju jeni kryetar shoqate.

Mitrojorgji: Në dijeninë time, ka 6 vjet që janë paraqitur variante për të rindërtuar stadiumin kombëtar.

Rakipi: Ato kanë qenë spontane. Nëse ne do marrim një objekt në Romë, ap një objekt te muri kinez që riparohet, ka procese. S’po ju flas ju për proceset që lindin në jetën e një qyteti, apo në fragmentin e një pjese të ansamblit të Bosios apo të arkitektëve të tjerë. Unë po ju flas për një gjë shumë të thjeshtë. Po ju flas që në vendimmarrjen kaq të rëndësishme, me investimin me 50 milionë, dhe me asgjësimin e një vepre shumë të rëndësishme, ne se kemi luksin të kemi vepra siç kanë Romakët, për asgjësimin e një vepre të ndërtuar 100 vjet më parë të ndërtuar nga arkitektët shumë të njohur. Pra, a duhej një konkurs?

Mitrojorgji: Konkursi është bërë para 6 vitesh dhe janë paraqitur disa variante.

Rakipi: Po më çudit shumë, nuk është konkursi i Casamontit. U mor dhe u katapultua aty. Konkursi është në kohën e Berishës. Unë nuk mund t’ju lejoj që të thoni gjëra që nuk kanë ndodhur. 6 vjet më parë ka ndodhur një gje tjetër profesor. Të gjitha ato që ju më thoni, është një gjë tjetër, e dhënies me koncesion e një grupi që kërkonte garanci nga Parlamenti shqiptar etj etj. Kjo është një histori. Po ju pyes; a duhej një konkurs për këtë moment kur u dha Casamontit?

Mitrojorgji: Jo nuk kemi konkurs.

Rakipi: Pse nuk keni ndërhyrë si shoqatë. Pse se ngritët zërin si shoqatë, pse nuk kemi konkurs për një vepër të madhe?

Mitrojorgji: Po të ishte se duhej bërë një konkurs për këtë, mendimi im është se këtu ka ndryshuar në radhë të parë programi i konceptimit. Unë nuk e di si ka qenë atëherë programi i konceptimit, në rastin e parë, ku u paraqitën disa variante, zgjidhje të ndryshme arkitektonike, të cilat nuk u morën parasysh, apo seriozisht, gjatë kësaj periudhe.

Rakipi: Ju më thoni që e keqja vjen nga diku. E di unë, vjen 6 vjet më parë. Por tani po flas për tani, në momentin kur kjo po finalizohet. Berisha ka luksin që nuk u finalizua, gabim ishte edhe ajo, por ky premtoi gjëra shumë të mëdha. Rilindja Urbane që ai ka në fokus tani, më detyron mua që të bëj pyetje për vendim tim, për prishjen e një kryevepre të lënë një shekull më parë nga një grup i madh arkitektësh në mënyrë të rastësishme. Dhe ti po e asgjëson këtë punë. Jo ti, po ky që po flasim, kryeministri, dhe ndërkohë zëri i shoqatës është shumë i dobët. Ja përshembull, a është e drejtë që nuk ka pasur konsultime paraprake me publikun. Marrëveshja e Arhusit, ku ne aderojmë, i konsideron të detyrueshme konsultimet publike. Pse se ngritët zërin.

Mitrojorgji: Edhe ky është një defekt i shoqatës që unë duhet ta pranoj edhe ne duhet të merremi 6 vjet më parë, jo në aspektin se cili duhet të ishte fitues. Por thjesht në ato që ne po konceptojmë sot. A duhet bërë, si duhet bërë, këtu apo atje. Ne kemi qenë shumë indiferent sepse e kemi quajtur këtë një ngacmim të radhës, për të hequr vëmendjen nga diku tjetër, dhe problemit nuk i shkojmë deri në fund, apo ti paraprijmë. Ky është një defekt edhe i shoqatës.

Rakipi: Konsultime me shoqatën keni bërë?

Mitrojorgji: Jo s’kemi bërë. Këtë konsultim ne duhet që ta kishim bërë 6 vjet më parë.

Rakipi: Dëgjesa e zotit Rama është lajmëruar të enjten, një javë më parë. Takimi u bë një ditë më pas. Pra, ju nuk keni pasur kohë të bisedonit me shoqatën. Mendimi juaj ishte personal në atë takim, e thamë. Pyetja është morale dhe nuk është ligjore. Në organizimet e shoqatës, etik na detyron të bëjmë disa pyetje. A ju lejohet ju në një takim të rëndësishëm të jepni mendim personal dhe jo mendimin e shoqatës. Se ju nuk ishit ftuar atje. Ai mori mendimin tuaj dhe ja ku e ka bërë statusin, ju ka futur ju këtu; Edhe shoqata e arkitektëve prano se ishte ngutur nga mosnjohja e projektit. Pra, ju kishit atje një mendim personal, kryeministri ta mori mendimin personal, dhe ta përdori për shoqatën. Pra, jo vetëm që ju shpërfill totalisht, siç bën ai gjithmonë.

Mitrojorgji: Ai është mendimi i tij, mënyra sesi ai e trajtoj. Po gjithsesi, unë shprehimisht kur mu kërkua fjala nuk e hodha poshtë atë që kishim postuar në FB, dhe u detyrova për hir të eksperiencën personale të bëja reagimin që bëra. Në fund të fundit, që vërejtjet që unë i thash atje, unë e pranoj atë sipërmarrje.

Rakipi: Ja profesor, zoti arben Biçoku, nënkryetar i shoqatës, për dëgjesën e Edi Ramës, bën këtë distancim; Distancohem nga qëndrimi i arkitektit Maksim Mitrojiorgji në mbledhjen e këshillit kombëtar të territorit të ditës së sotme, 29;04;2016, ku u shqyrtua projekti i stadiumit të ri të Tiranës, duke deklaruar se ai ishte qëndrim personal dhe jo rezultantja e mendimit të shoqatës së arkitektëve. Pozicionet hyra me mëndjen time, po po dal me mendjen e shefit janë të papranueshme për mua dhe tregojnë mungesë karakteriale të theksuar. Pra, kolegu juaj ju akuzon edhe për mungesë karakteriale. Ai po ndërton një akuzë dhe sipas Biçokut jeni manipuluar nga kryeministri Edi Rama. Duhet të keni një përgjigje.

Mitrojorgji: Ai mund të ketë mendimin e tij aty. Më vjen shumë keq nga kolegu im që e shtrin këtë në sferën profesionale. Nuk i kam bërë asnjë përgjigje dhe nuk dënjoj ti përgjigjem se në ndërgjegjën time jam paraqitur dhe shprehur shumë profesionalisht pa mohuar asgjë nga çfarë ishte bërë dhe pa hedhur poshte asgjë dhe duke pranuar faktin se unë nuk kisha informacionin e duhur, por sjam ndejrë i ëkrcënuar as i dhunuar. Më vjen shumë keq që interpretimi dhe distancomi nuk shtrihet në sferën profesionale, por personale. Unë si ëprgjigjem postimit që ka bërë Arben Biçoku, në atë mënyrë siç e ka bërë ai, apo në atë gjuhë siç e ka bërë ai.

Rakipi: Ai ka një akuzë…

Mitrojorgji: Unë jam pensionist sot, dhe jam profesionist i lirë. Smerrem me projekte dhe skam marrëdhënie me shtetin. Mendimet e mia janë profesionale.

Rakipi: Kryeministri i Shqipërisë ju ka përdorur. Ai i thoni tani që zoti kryeministër, unë aty nuk përfaqësoja shoqatën sepse ai thotë se edhe shoqata e arkitektëve pranoi se ishte ngutur.

Mitrojorgji: Unë këtë e thash se kam shprehur mendimin tim personal.

Rakipi: Duhet ti thuash se e ke gabim.

Mitrojorgji: S’kam marrëdhënie me të unë.

Rakipi: Të thirri atje të mori pesë fjalë dhe ja seç thotë këtu. Çfarë mendoni ju ëpr projektin. A keni parë ju një projekt të vërtetë. Unë kam parë për këtë projekt një video të Edi Ramës me ngjyra të kuqe të lëshohen aty me ca nejrëz me ngjyrë dhe pa ngjyrë, edhe rracë e zezë, e verdhë, apo të bardhë. Keni parë ju një projekt real?

Mitrojorgji: Unë kam parë aty se çfarë u prezantua. Dhe aty kam parë një projekt në fazën e projekt idesë. Është një projekt ide, që paraqitet për miratim dhe më vonë nëse miratohet do të ëprthkehet me një projekt zbatimi etj etj.

Rakipi: Uefa nuk të lejon të ndërtosh projekte pa nj vit punë. Të jep paratë, është me ligj.

Mitrojorgji: Gjithsesi ne aty pamë dhe na u shpjegua një projekt ide ku detajet kryesore funksionale dhe arkitektonike paraqiteshin. Me miratimin e kësaj ka detaje të tjera, me mosmiratimin e kësaj puna stopohet deri ëktu. Është një rregull që edhe forumet tona e kanë, se kur shkon merr një leje te strukturat, paraqitesh me një projekt ide, me relacionet, dhe nëse ky projekt, zbërthehet dhe merret leja e ndërtimit.

Rakipi: Jeni dakord me atë projekt ide. Me kullën jeni dakord.

Mitrojorgji: Funksionalisht po. Me kullën nuk jam dakord. Po flasim për çfarë u paraqit, unë krijova bindjen e projektit. Nëse do flasim se çfarë nuk shkon, më bëj pyetjen.

Rakipi; Atëherë, kulla e projektit ka 24 kate, her 600 metra secili kat. Ju jeni dakord për këtë?

Mitrojorgji: Jo dhe kam një arsye, kam një llogjikë. Nëe do pranoja se ky objekt ka nevojë për një shenjë simbol që ti flasë të gjithë qytetit të Tiranës, unë nuk do të pranoja një kullë me funksione brenda. Unë do të pranoja një kullë dyfish më të lartë se kjo, por të ishte një kullë simbol. Jo të funksionale me siëprfaqe të shfrytëzueshme nëpër kate. Unë vërejtje kam. Nëse do ketë mundësi, lartësia e objektit duhet të jetë pak më e ulët.

Rakipi: Si mund të avogëlohet madhësia në rastin konkret?

Mitrojorgji: Atë e dinë projektuesit, ka plot forma edhe teknikisht të mundshme, që projekti të bëhet me ëprshkallëzim, të fasadave me objektin, duke e proporcionaur më mirë me ansamblin. Vërejtja tjetër është e ngjyrave që gërthasin shumë me mjedisin rreth e rrotull.

Rakipi: Ju thoni ngjyrat duhen me të lheta dhe harmonike në kontekstin elegant. Pra, ju se pranoni projektin, pasi nëse thoni gjithë këto gjëra ky sështe projekt.

Mitrojorgji: Projekti për mendimin tim ka këto vërejtje. Pra unë kam këto vërejtje ndaj projektuesve.

Rakipi: Ju se thoni dot hapur, por po thoni sbën kjo, sbën ajo, ju e rrëzoni të gjithë.

Mitrojorgji: Unë nuk rrëzoj që ndërtohet atje, ka një karakter shumë funksional, por dy elementë të kësaj që mund të korrigjohet, unë skam pse sbëj vërejtje për këto. Kulla nuk është një element i domosdoshëm që pengon funksionimin e stadiumit, atëherë hajde ta korrigjojmë.

Rakipi: Ai s’pyet asnjë. Si mund të dnryshoeht alrtësia që tani projekti u miratua.

Mitrojorgji: Unë vërejtjen të lartësisë, të ngjyrave i bëra atje në KKT. PO të donte kryetari që mund të kishte sugjeruar të merren në konsideratë këto vërejtje. Nuk e bëri, është qëndrim i tij. Dhe smund të dalë jashtë profesionalizmit tim. E pranoj me këto tre vërejtje. Kulla si të jetë, si të mos ejtë, nuk i heq asnjë gjë objektit.

Rakipi: Zoti Mitrojorgji, prej sa kohësh jeni kryetar i shoqatës?

Mitrojorgji: Prej dy vitesh.

Rakipi: Nga disa arkitektë të rëndëishëm, edhe kur ka qenë zoti Jano, ndjesë pastë, ko duket si një shoqatë e privatizuar. Mora këta të Universitetit, këta janë nejrëz që mësojnë studentët. Të gjithë të fshehur, thoshin gjëra po aty nuk vij. E keni vënë re këtë fenomen. I mora në telefon. Çmendoni për këtë gjë, pse fshihen.

Mitrojorgji: Thelbi kryesor i kësaj, po të flas si arkitekt i vjetër, ka të bëjë si kuptohet arkitekti në shoqëri. Kjo punë fillon që në shkollë, të edukojmë arkitektin me sensin apo aktivistët shqoërorë, i gjithë ky është defekt i sistemit tonë. Arkitekti duhet që me dijeninë që ka, duhet të shërbejë shumë si aktivist shoqëror, estetikën të renë.

Rakipi: Shoqata, që në kohën e Berishës, rrinin arkitektët atje, ngazëlleheshin, gëzoheshin ëpr ato që bënte doktor Saliu dhe nuk flasin dhe shoqata sështë se ka zë.

Mitrojorgji: Ajo që thatë ju është e vërtetë. E vërtetë është se neve sot se kemi të organizuar këtë shoqatë. Më shumë është si një shoqatë kulturore sesa si një shoqatë profesionistësh. Pak afrohen arkitektët e njohur, të cilët nga puna në treg që bëjnë, e shohin qëndrimin e shoqatës si element që mudn ti pengojë në punën e tyre. Ne nuk kemi atë impenjim të komunitetit të arkitektëve në shoqatë.

Rakipi: A mund të na flisni për mbrojtjen e arkitëkeve shqiptarë. Pasi zoti rama zgjedh një arkitekt belg, një gjerman, Casamontin. Të gjithë ëkta i zgjedh një Anri Sala. Dhe me disa studio të fshehura në Tiranë. Casamonti po bën një flatër 8 milionë euro. Ka edhe këtë kullën në Tiranë. Ai i mbroni ju këta.

Mitrojorgji: Ne si shoqatë, gjatë dy viteve, kemi bërë një aktivitet për mbrojtjen e trashëgimisë.

Rakipi: Ata të huajt fshihen pas studiove në Tiranë.

Mitrojorgji: Ne kemi deklaruar publikisht, disa gjëra. E para që shumë vepra duhet të zhvillohet konkursi kryesisht me bazë kombëtare. Mund të përjashtojmë pjesëmarrjen e konkurseve që po bëhen. Kemi ëkrkaur themelimin e të urdhrit ë arkitektit, të cilin spo e çajmë dot me qeverinë shqiptare. Urdhri është një instancë që rregullon brenda komunitetit të arkitektëve, duke disiplinuar të gjithë ëktë proces.

Rakipi:  Sa arkitektë kanë mbrojtur diplomën me veprat e Bosios, të ciëlt tani se ngrënë zërin.

Mitrojorgji: Ata duhet të flasin në pikëpamjen e tyre, ata duhet të shprehen. Duke e respektuar qëndrimin e tyre, për aq sa kam studiuar, e njoh kontekstin, mendojs e kjo dnërhyrje e sotme ka edhe të metat e veta ka edhe benefitet e veta.

Rakipi: Çmendim keni për kullat që projekton dhe lëshin Edi Rama në Tiranë. Tani do të bëjë 8 të tilla.

Mitrojorgji: Se di nëse do bëhet tetë apo më shumë. Dua të them një gjë në parim. Projekti francez është studim pjesor që është miratuar në kohën e vet. Problem është i thjeshtë, kulla apo jo kulla, a i pranon koha. Një kull s’bëhet me urdhër. Ti ke sot 50 milionë bëje një kullë. Do të bëj një plan biznesi. Nësë do vijë koha që të jetë dendësia e qyteteve me kulla, sa do të jenë këto kulla, mund të jenë 30 apo më shumë. Por gjithsesi se përcakton asnjë individ. Këtë e përcakton nevoja e kohës dhe e zhvillimit.

Rakipi: Zoti Rama po mbjell kulla këtu. Bëra një pyetje konkrete.

Mitrojorgji: Nëse Edi Rama bën një kullë pa bërë studime, që kjo kullë të jetë e domosdoshme për kohën, kulla s’bëhet me urdhër të peshkut.

Rakipi: Plani urban, për zgjatimin e bulevardit dhe sistemimin e Lumit të Tiranës, që po zbatohet, e vendos stadiumin në Paskuqan. Këtë që po bën Edi Rama këtu, ky plan i miratuar e vendos stadiumin afër Paskuqanit. Pse e bën këtë plan, pse merremi me plan të tillë kur Edi Rama e vendos atje.

Mitrojorgji: Edi Rama është votuar në atë vend.

Rakipi; Sështë votuar për kulla atje, votën unë dhe ti ia kemi dhanë.  Stadiumi në Paskuqan do të bëhet.

Mitrojorgji: Se di. Edhe projekti francez, edhe stadiumi në Paskuqan, janë plane pjesore. Unë mbroj arsyen, stadium s’ka pas lëviz nga vendi i vet. Ka një traditë shumë vjeçare, unë e pranoj që të jetë atje. Në periferi të bëhen shumë stadium të tjera. Këto stadium, në periferi, qoftë në farkë, Paskuqan, mund të zhvillojnë atë zonën.

Rakipi: Ne thamë shumë gjera, ju folët aq sa mund të flisnit. Unë kisha edhe arkitektin Italian, që foli edhe më hapur. Ju mbeteni këtu. Shikuesi ta gjykojë vetë. Një pyetje kam unë; përse i bëjnë këto letra, pse i bëjnë kot, kur projektet i zgjidh kryeministri dhe studiot që zgjedh ai, Anri Sala me këta shokët. Pse bëhen letrat. A më premtoni një gjë në studio, a do ia thoni këto gjëra kryeministrit që kemi ne dhe nuk dëgjon njeri në botë?

Mitrojorgji: Nëse do e ndjekë këtë emision unë po e them që sot; Si qytetar i këtij vendi unë do ti uroja që ai ti aplikonte shumë më tepër proceset gjithpërfshirëse në vendimmarrje. Do ta uroja me gjith shpirt. Duke kuptuar me këtë, jo vetëm shoqërinë civile, profesionistët e gjithë fushave, ti paraprijë vendimmarrjes në këto procese. Nëse si bën këto, është strategjia e tij. Por unë dua tia them, dhe po e deklaroj në këtë studio. Suksesi do jetë shumë i madh, jo vetëm në ndonjë rast edhe pengues që dueht ta pranoj, për të marrë vendimmarrje të drejta në çdo ndërhyrje në këtë qytet. Unë besoj shumë në proceset gjithëpërfshirëse.

SHKARKO APP