Projektet e Vjenës, ja çfarë përfiton Kosova
Jo të gjitha projektet infrastrukturore të miratuara në Samitin e Vjenës u bën publike pas mbylljes së punimeve. Referuar një dokumenti zyrtar të hartuar nga BE, që KosovaPress ka mundur të sigurojë, për vendet e Ballkanit Perëndimor zbulohet se është rënë dakord me financim të Bashkimit Evropian për një sërë rrugësh; hekurudhash, portesh e areportesh që lidhin vendet e Ballkanit me njëri-tjetrin.
Në këtë raport BE vëren se: “Axhenda e konjektivitetit (ndërlidhjes) do të sjellë qarkullim dhe shërbime më të lira për Ballkanin Perëndimor. Kjo nga ana tjetër do të rris mundësitë dhe potencialin që ka rajoni për të krijuar vende të reja pune. Po ashtu, e gjitha kjo do të çojë në një të ardhme të sigurisë energjetike dhe të marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë.”
Projektet
Në total kostoja e projekteve të financuara nga BE për vendet e Ballkanit Perëndimor për vitet 2014-2020, kap shifrën e 1 bilion eurove (1 mld euro). Janë 10 projekte të rëndësishme nga të cilat përfitojnë të gjitha vendet e rajonit. Ndërsa, kostoja totale e gjithë këtyre projekteve (bashkë me financimin e BE) mendohet se arrin në 7 miliard euro, ndërsa ndërtimi i këtyre korridoreve pritet të krijojë 200 mijë vende pune. Pjesa prej 1 miliard euro do të jepen për periudhën 5-vjeçare (deri në vitin 2020) nga fondet e Komisionit Evropian përpara anëtarësimit, (fondet IPA). Pjesa tjetër do të financohet nga Banka Evropiane e Investimeve por edhe nga vetë shtetet anëtare, (totali shkon në 7 mld euro).
Ndërkaq, Bashkimi Evropian ka vendosur që të fusë në rrjetin evropian të transporteve (që konsiderohen si rrjet i financuar dhe mirëmbajtur prej BE) tre korridore:
1.Korridori Mesdhetar,- që nis në Kroaci e përfundon në Igumenicë, në Greqi, duke kaluar nëpër Mal të Zi dhe Shqipëri. Itinerari i këtij korridori është: Rijeka – Zagreb – Tivar – Tirana/Durrës – Igoumenicë. Ky korridor do të ketë dhe aneksin Beograd/Sarajevo – Ploce; Rijeka – Ploce.
2. Korridori i dytë do të jetë Korridori Orient/Medheu Lindor. Itinerari i tij do të jetë: Budapest – Beograd – Podgoricë – Tivar || Beograd – Nish – Kumanovë/ Prishtinë – Shkup –Selanik.
3.Korridori i tretë është ai Danubian, i cili ka itinerarin: Vukovar – Novi Sad – Beograd – Drobeta-Turnu Severin/Brçko
Ndër projektet prej të cilave përfiton Kosova, përmendet financimi për:
1. Rikonstruksionin e rrugës Nish-Prishtinë
2. Autostrata Prishtinë-Shkup;
3. Hekurudha Kraljevo – Prishtina – Gorce Petrov
Lidhja hekurudhore mes Maqedonisë-Kosovës dhe Serbisë.
Ky projekt apo investim do të mundësojë vënien në funksion të kanaleve, urave dhe tunele të vjetërsuara përgjatë Fushë Kosovë– në kufi me Maqedoninë, rrugë që do të zëvendësohen ose do të rinovohen. Financimi i BE është 80 milionë euro.
Rrjeti hekurudhor në Kosovë do të lidh Ballkanin Perëndimor me Austrinë, Greqinë dhe Bullgarinë. Sistemet e transportit të hekurudhave në Kosovë ndërlidhen me ato të Maqedonisë dhe Serbisë. Përafërsisht janë 64 km pista hekurudhore që do të rehabilitohen plotësisht. Lidhja hekurudhore me Serbinë nuk është më në funksion ( Fushë Kosovë- Podujevë) që kur u shemb tuneli i Merdares, në kufi në vitin 1990 , duke prerë kështu lidhjet mes pasagjerëve dhe mallrave nga Prishtina në Beograd.
Rruga do të rinovohet në tri faza:
1.Fushë Kosovë- në kufi me Maqedoninë
2. Fushë Kosovë – Mitrovicë
3. Mitrovicë- në kufi me Serbinë
