Anullimi për 5.3 milionët eurot e “Salillarit” shton dyshimet…

Tenderi 5.3 milionë euro për burgun e Kukësit, anulimi pas dy muajsh zbulon hijet mbi një procedurë të dyshimtë.

Më 12 maj 2025, vetëm një ditë pas zgjedhjeve parlamentare, Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve shpalli fituesin e një tenderi të majmë prej 528.3 milionë lekësh pa TVSH – rreth 5.3 milionë euro me TVSH – për projektimin dhe ndërtimin e IEVP Kukës.

Fituesi? As më shumë e as më pak se firma e njohur “Salillari”, e vetmja që kishte mbetur në garë. Por vetëm dy muaj më vonë, më 14 korrik, tenderi anulohet në mënyrë të beftë.

Kjo ngjarje, në pamje të parë thjesht një anulim formal tenderi, hedh dritë mbi dyshime të thella për manipulim, mungesë transparence dhe përfshirje të mundshme të interesave klienteliste.

Dyshimet që ngrihen nga mënyra e zhvillimit të tenderit:

1. Një ofertë, një fitues, dhe një fond gati i plotë

“Salillari” paraqiti një ofertë që përkon me 99.9% të fondit limit. Kjo është një praktikë që njihet në auditime si sinjal i fortë se gara mund të ketë qenë fiktive. Nuk është hera e parë që tenderët në Shqipëri zhvillohen me vetëm një operator dhe një ofertë të fryrë deri në kufirin e mundshëm, çka nënkupton se dokumentacioni dhe kushtet janë përshtatur për një fitues të vetëm.

2. Eliminimi i konkurrentëve të tjerë

Burime nga sistemi i prokurimeve sugjerojnë se të gjitha kompanitë e tjera janë skualifikuar për “mungesë dokumentacioni ose kapacitetesh”. Por, kur kriteret janë vendosur në mënyrë selektive për të përjashtuar garues të tjerë, tenderi nuk është më garë, por një ndarje burimesh publike në formë monopoli të dirigjuar.

3. Shpallja e fituesit menjëherë pas zgjedhjeve

Data 12 maj 2025 është vetëm një ditë pas mbajtjes së zgjedhjeve parlamentare. Një rastësi tepër e ndjeshme për t’u injoruar, sidomos në një vend ku praktikat e shpërblimit elektoral me tendera janë shpeshherë pjesë e dosjeve hetimore dhe raporteve të organizatave ndërkombëtare.

Anulimi që nuk sqaron asgjë, por shton dyshimet

Në vend që të nënshkruhej kontrata, më 14 korrik 2025 Drejtoria e Burgjeve anulon tenderin, duke deklaruar se “asnjë ofertë nuk përmbushte kriteret”. Por si mund të shpallet fitues një operator që më pas rezulton i papërshtatshëm? Ku qëndron përgjegjësia për vlerësimin paraprak dhe për shpalljen e fituesit?

Mos vallë gjatë verifikimeve të mëvonshme është konstatuar ndonjë dokument i falsifikuar apo mashtrim nga kompania? Apo ndoshta reagimi publik dhe ndërkombëtar pas zgjedhjeve ka vënë në lëvizje hallkat e brendshme për të shmangur një skandal më të thellë? Mësohet se drejtori i përgjithshëm i burgjeve kur ka marr vesh se ka manipulime në tender ka urdheruar anulimin e tij. Por duhen hetuar anëtarët e komisionit.

Rasti “Salillari”: Një model që kërkon hetim

Firma “Salillari” është një emër i lakuar në shumë projekte publike të dyshimta – nga koncesione e tendera të infrastrukturës, te ndërtime rrugësh, fotovoltaikë, madje edhe në punime për devijime të lumenjve. Përfshirja e saj në këtë tender e bën edhe më të domosdoshëm një audit të pavarur dhe hetim penal, për të kuptuar nëse:

Dokumentet ishin të rreme;

Vlerësimet janë manipuluar;

Zyrtarë të Burgjeve kanë shkelur ligjin.

Pse ky rast nuk duhet të mbyllet me një anulim formal

Në dokumentet zyrtare nuk ka sqarime për arsyet konkrete të anulimit. Por kjo nuk duhet të mjaftojë. Transparenca në prokurimet publike është detyrim ligjor, ndërsa shmangia e përgjegjësive përbën precedent të rrezikshëm.

Në një kohë kur besimi i qytetarëve tek institucionet është i ulët, çdo skandal tenderash i pahetuar dhe i paadresuar zhbën çdo përpjekje për ndërtimin e një shteti ligjor.

Përfundim: Kjo është një provë e radhës për SPAK dhe institucionet e kontrollit

Ky tender nuk është thjesht një shifër në buxhetin e shtetit, por një test konkret për kapacitetin e institucioneve shqiptare për të ndalur abuzimin me fondet publike. SPAK, Kontrolli i Lartë i Shtetit dhe Agjencia e Prokurimit Publik duhet të nisin hetimin e procedurës, jo vetëm për të zbardhur rastin, por për të dhënë një mesazh të qartë: abuzimi me tendera nuk mund të mbetet më në errësirë.

As puthja në ballë e kryeministrit nuk e shpëton dot Salillarin

Burime konfidenciale tregojnë se kanë nisur hetimet për tenderimin dhe dokumentat e paraqitura nga firma “Salillari”.

Redaksia e “Koha Jonë” do të ndjekë zhvillimet e mëtejshme për këtë çështje. Çdo informacion shtesë apo dokument i publikuar do të shërbejë për thellimin e investigimit.