Islanda bëhet vendi i pestë që bojkoton Eurovizionin

Islanda është bërë vendi i pestë që ka njoftuar se do të bojkotojë Festivalin Evropian të Këngës, Eurovizion 2026, duke iu bashkuar Spanjës, Irlandës, Sllovenisë dhe Holandës. Të gjitha këto pesë vende janë tërhequr nga gara pasi pjesëmarrja e Izraelit në kompeticion u konfirmua zyrtarisht javën e kaluar. Ky vendim vjen në një kohë kur tensionet rreth pjesëmarrjes së Izraelit janë rritur ndjeshëm.

Shërbimi Kombëtar i Transmetimeve të Islandës (RÚV) deklaroi pas një takimi të bordit të mërkurën se “ka vendosur të mos marrë pjesë në Festivalin Evropian të Këngës në Vjenë, Austri, vitin e ardhshëm”. Sipas deklaratës, “pjesëmarrja e transmetuesit kombëtar izraelit, KAN, në konkurs ka krijuar përçarje si mes anëtarëve të Unionit Evropian të Transmetuesve (EBU), ashtu edhe mes publikut të gjerë”. Takimi i bordit u zhvillua vetëm disa orë para afatit të fundit për vendet që të konfirmonin pjesëmarrjen e tyre në edicionin e 70-të jubilar të konkursit, i cili pritet të mbahet majin e ardhshëm. Islanda besohej të ishte vendi i fundit që do të shpallte vendimin e saj.

Prania e Izraelit në Eurovizion ka qenë një burim në rritje tensioni, kryesisht për shkak të luftës në Gaza dhe shqetësimeve rreth proceseve të votimit dhe fushatës. Këto shqetësime përfshijnë akuza se qeveria izraelite u përpoq të ndikonte në votën publike në ngjarjen e këtij viti. Një sërë masash të reja, të hartuara për të mbrojtur integritetin e votës, u miratuan në një samit të EBU-së javën e kaluar, pas të cilit shumica e vendeve konfirmuan se do të udhëtonin në Vjenë për konkursin e vitit 2026. Megjithatë, transmetuesi islandez theksoi se ndërsa masat e reja adresojnë shumë nga shqetësimet e tij, ai “beson se ka ende dyshime nëse rregullimet e dakorduara do të ishin plotësisht të kënaqshme”.

RÚV ka ngritur vazhdimisht shqetësime se palë të ndryshme islandeze, si shoqatat e artistëve dhe publiku i gjerë, ishin kundër pjesëmarrjes në konkurs. Për më tepër, RÚV kishte kërkuar nga EBU që të përjashtonte KAN nga konkursi në përputhje me precedentët e mëparshëm. Kjo çështje komplekse ka dëmtuar tashmë reputacionin e konkursit dhe të vetë EBU-së, duke theksuar nevojën për një zgjidhje për të gjitha palët e interesuara. Opinioni publik në Islandë dhe reagimi ndaj samitit të EBU-së javën e kaluar nënkuptojnë se pjesëmarrja e vendit në Eurovizion 2026 “nuk do të ishte as burim gëzimi, as paqeje”. Prandaj, RÚV arriti në përfundimin për të informuar EBU-në se nuk do të marrë pjesë në konkursin e Eurovizionit vitin e ardhshëm.

Javën e kaluar, Spanja deklaroi se kishte vendosur të tërhiqej pasi kërkoi një votim mbi pjesëmarrjen e Izraelit, kërkesë e cila nuk u miratua. Irlanda, Sllovenia dhe Holanda gjithashtu u tërhoqën pas samitit. Sipas një transkripti të takimit të së enjtes, të siguruar nga KAN, shefi ekzekutiv i transmetuesit, Golan Yochpaz, kritikoi ata që po përpiqeshin të përjashtonin Izraelin. Ai e cilësoi përpjekjen për të larguar KAN nga konkursi si një “bojkot kulturor”, duke paralajmëruar se “një bojkot mund të fillojë sot me Izraelin, por askush nuk e di ku do të përfundojë ose kë tjetër mund të dëmtojë”. Yochpaz pyeti retorikisht: “A është kjo ajo për të cilën duam që ky konkurs të mbahet mend në 70-vjetorin e tij?”

Izraeli ka marrë pjesë në Eurovizion që nga viti 1973, pasi KAN, transmetuesi i tij publik, është anëtar i EBU-së, e cila organizon kompeticionin. Izraeli ka fituar katër herë, më së fundi në vitin 2018, dhe doli i dyti në konkursin e vitit 2025.