Mediat zvicerane: Shqipëria e tronditur nga trafikimi i drogës

Kodrat që rrethojnë fshatin Lazarat në Shqipërinë jugore prej një kohë të gjatë kishin privilegjin për të ushqyer tregun rajonal të kanabisit. Ky monopol u zhduk në vitin 2014, kur policia ndërmori një sulm kundër këtij fshat të madh, një vit pasi Kryeministri Socialist Edi Rama erdhi në pushtet, i cili triumfalisht u rizgjodh qershorin e kaluar. Shkatërrimi i “kështjellës së kanabisit” që ishte në Lazarat pati pasoja të padëshiruara: prodhimi u përhap me shpejtësi në të gjithë Shqipërinë, deri në luginat thella në veri të vendit.

Sipas të dhënave nga “Guardia di Finanza”, policisë doganore italiane, e cila ka ndërmarrë misione në Shqipëri qysh nga viti 1997, 743 000 bimë u shkatërruan në vitin 2016 krahasuar me vetëm 46 000 në 2014 dhe, sipas ekspertëve, shkatërrimi prek mesatarisht vetëm 10 % të sipërfaqes së kultivuar. Në male, fshatarët braktisën tokat e tyre, duke preferuar të punonin në plantacionet, ku mund të fitonin 20 euro në ditë. Prodhimi pastaj u eksportua masivisht në Itali dhe, në një masë më të vogël, në Greqi.

Një histori e vjetër

Në Shqipëri, prodhimi i kanabisit është një histori e vjetër. Ai ka qenë gjithmonë shumë politik, pasi është zhvilluar në hijen e partive që kanë qenë në pushtet që nga rënia e regjimit komunist më 1991. “Populli i Lazaratit ka një traditë të vjetër antikomuniste dhe ata mbështesin Partinë Demokratike” pranon Lulzim Basha, kreu i këtij formacioni të djathtë, aktualisht në opozitë, i cili qe ministër i Brendshëm nga 2009 në 2011.

“Strategjia jonë konsistonte për të pakësuar në mënyrë progresive prodhimin, duke i prerë ujin, për të cilin kanabisi është shumë i pangopur dhe duke penguar që malli dilte jashtë fshatit. Kur ata erdhën në pushtet, socialistët preferuan të ndërmarrin një veprim spektakolar, duke e lënë kulturën e drogës të rritet diku tjetër, në mënyrë që të blinin besnikërinë e votuesve të rinj”, thotë ai.

Në fakt, gjatë zgjedhjeve të qershorit 2017, socialistët kanë marrë një shumicë absolute, duke bërë një përparim në komunat, siç janë ato të Lezhës, të cilat kanë një veçanti të dyfishtë duke qenë bastione tradicionale të PD-së dhe qendra të reja të rëndësishme të prodhimit të drogës. Në raportin e saj për këto zgjedhje, Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE) njohu shumë raste të drejtpërdrejta të blerjes së votave, por pa arritur të konkludonte se ata do të kishin ndryshuar rrënjësisht vërtetësinë e votimit.

Arrestimi në Itali

“Policia mbron trafikantët, dhe droga eksportohet jashtë vendit nga bazat ajrore dhe detare të ushtrisë,” nuk heziton të avancojë kolonelin Dritan Demiraj, i cili ishte Ministër i Brendshëm teknik i qeverisë, përgjegjës për përgatitjen e zgjedhjeve parlamentare të qershorit të kaluar. I afërt me PD, ky ushtarak karriere, ish-kreu i njësive speciale të ushtrisë shqiptare në Afganistan dhe Irak, denoncon një sistem që ngjitet deri në nivelet më të larta të pushtetit.

Në fund të tetorit, kushëriri e ish-Ministrit të Brendshëm, Saimir Tahiri. u arrestua në Katania, Siçili, me akuzën e importimit të armëve në Itali, si dhe jo më pak se 3.5 ton kanabis. Që atëherë, zyra e prokurorisë shqiptare ka kërkuar arrestimin e Saimir Tahirit, ende deputet, pasi Partia Socialiste deri tani ka refuzuar t’i heqë imunitetin i tij parlamentar.

“Një siguresë garantuese”

Konfiskimet dhe shkatërrimi i plantacioneve ranë ndjeshëm në vitin 2017 krahasuar me 2016, por kjo rënie shpjegohet kryesisht nga numri i madh i stoqeve të pashitura. “Tahiri nuk është veçse një siguresë garantuese. Nivelet më të larta të PS janë të lidhura me trafikun e drogës”, thotë gazetari investigativ Armand Shkullaku. Në fakt, vëllai i ministrit të ri të brendshëm, Fatmir Xhafaj, ai vetë është dënuar në Itali në vitin 2008 dhe, sipas gazetarit, “një njëzetëshe deputetësh socialistë” kanë pak apo shumë lidhje të drejtpërdrejtë me trafikun.

Përballë shumëzimit të çështjes, kancelaritë perëndimore, që prej një kohë të gjatë janë paragjykuar nga fjalimet pompoze pro-europiane të Edi Ramës, të cilin e shihnin si një garantues i “stabilitetit rajonal”, kanë filluar ta ngrenë tonin. Në fund të tetorit, ambasadori i SHBA-ve në Shqipëri, Donald Lu, ishte i befasuar që nuk kishte parë gjatë vitit 2016 “asnjë dënim, asnjë arrestim dhe as hetim të peshqve të mëdhenj për organizimin, menaxhimin ose financimin e trafikut të drogës”.

Edi Rama “i marrë peng”

FBI-ja është e angazhuar të mbështesë dhe të trajnojë një forcë të re speciale të destinuar për të luftuar “krimin e organizuar”, por kjo strukturë duhet të mbështetet nga autoritetet. Më 30 tetor, kreu i shërbimit sekret shqiptar, Visho Ajazi Lika, dha dorëheqjen: sipas disave, pasi ai ishte nën presion për të hetuar trafikun, ndërsa sipas disa të tjerëve ai vetë ishte i lidhur me të.

“Edi Rama beson se qëllimi justifikon mjetet. Ai përdori rrjetet e drogës për të ardhur në pushtet dhe për të qëndruar atje, por e gjen veten të marrë peng”, thotë Armand Shkullaku. Shumë raporte tani raportojnë një rritje në trafikimin e drogave të rënda, kokainës dhe heroinës, të cilat vijnë nga Turqia nëpërmjet Maqedonisë fqinje dhe kalojnë transit nëpër Shqipëri përpara se të kthehen në të gjithë Evropën.

*Artikulli është botuar në gazetën zvicerane “Le Temps” (Letemps.ch). Përktheu: Tpz.al