Rusia synon ndërtimin e një centrali energjetik në Hënë deri në vitin 2036

Rusia ka shpalosur plane ambicioze për ndërtimin e një centrali energjetik në Hënë brenda dekadës së ardhshme, me qëllim furnizimin e programit të saj hapësinor hënor dhe një stacioni të përbashkët kërkimor me Kinën. Ky zhvillim vjen në një kohë kur fuqitë kryesore botërore po intensifikojnë garën për eksplorimin e satelitit natyror të Tokës.

Historikisht, Rusia, si pasardhëse e Bashkimit Sovjetik, ka qenë një pionere në eksplorimin e hapësirës, duke filluar me fluturimin e Yuri Gagarinit në vitin 1961. Megjithatë, në dekadat e fundit, ajo ka mbetur pas Shteteve të Bashkuara dhe gjithnjë e më shumë edhe pas Kinës. Ambiciet e saj pësuan një goditje të rëndë në gusht 2023, kur misioni pa ekuipazh Luna-25 u përplas në sipërfaqen hënore gjatë tentativës për ulje. Ndërkohë, inovacioni i miliarderit Elon Musk ka transformuar lëshimet hapësinore, një fushë ku Rusia dikur ishte lider.

Korporata shtetërore ruse e hapësirës, Roscosmos, ka konfirmuar planet për ndërtimin e këtij centrali energjetik në Hënë deri në vitin 2036. Ajo ka nënshkruar një kontratë me kompaninë e industrisë hapësinore, Lavochkin Association, për realizimin e këtij projekti madhor. Qëllimi kryesor i centralit është të sigurojë energji për programin hënor të Rusisë, duke përfshirë automjetet robotike, një observator dhe infrastrukturën e Stacionit të Përbashkët Ndërkombëtar Kërkimor Ruso-Kinez.

Roscosmos e ka cilësuar këtë nismë si “një hap të rëndësishëm drejt krijimit të një stacioni të përhershëm hënor dhe kalimin nga misionet e njëhershme në një program afatgjatë të eksplorimit të Hënës”. Edhe pse Roscosmos nuk e specifikoi në mënyrë eksplicite se centrali do të ishte bërthamor, përfshirja e korporatës shtetërore ruse të energjisë bërthamore Rosatom dhe Institutit Kurchatov, instituti kryesor i Rusisë për kërkime bërthamore, sugjeron fuqishëm këtë natyrë. Kreu i Roscosmos, Dmitry Bakanov, kishte deklaruar në qershor se ndërtimi i një centrali bërthamor në Hënë ishte një nga objektivat e korporatës.

Hëna, e cila ndodhet rreth 384.400 kilometra larg Tokës, luan një rol thelbësor në stabilizimin e lëkundjes së Tokës rreth boshtit të saj, duke kontribuar në një klimë më të qëndrueshme. Ajo gjithashtu shkakton baticat dhe zbaticat në oqeanet e botës, duke theksuar rëndësinë e saj shkencore dhe strategjike për eksplorim të mëtejshëm.