Ditëlindja e Migjenit, tre poezi pikëlluese nga dorëshkrimi origjinal

Sot shënohen 107 vjet nga lindja e një prej poetëve që shenjoi letërsinë shqipe në fillim të shekullit të ’20-të së bashku dhe me emra të tjerë – Millosh Gjergj Nikolla –Migjeni.

Nga fondi dokumentar i Migjenit që ruhet në Arkivin Qendror të Shtetit, sjellim për ta përkujtuar me lexuesit tanë tre poezi të tij nga me dorëshkrimet e origjinale.

I quajtur si poeti i mjerimit, edhe në këto tre krijime ndihet kjo frymë. Në lloji e tij, prej notave pikëlluese të vargëzimit, ai mbetet i pangjashëm dhe unik.

Kanga që s’kuptohet

Melodís kombtare

U vodh kanga nga zêmra e kombit,

shpërtheu në vaj të dikuem mjerimit,

këndoj ûjen e së bijës, këndoj ûjen e të birit,

qan jetën e thyeme nga rrufé e fatit,

i mbyti në lotë shpirtënt që djejnë dhimbë për të ngratit.

Kangë e vaj? Çë je? Thujma zemer kombi!

Zemër që ke vuejtun, që endé po vuen…

Kangë a vaj? Çë je? Çë në ty po vluen?

Mallkimi ndaj fatet që ditt t’i helmuen,

që dëshirat e jetës të gjitha t’i gozhduen?

Oh – jo! Kanga jote asht shprehje e dhimbsun

e një jetese që dergjet e dergjet

dhe tu ‘u dergjë ndoshta do hesht’ e molisun…

Vetmija

Më plakos mërzitja

që vetmija më sjell,

përbuzja, urrejtja

të gjithë sendet m’i mbshtjell

dhe kam shum anmiqë

të liqë

në këto sende pa shpirt.

Nuk flasin.

As sy s’kanë.

Por mue më bahet

se aty janë

vetëm që të më plasin

zemrën.

Së paku të më shajnë:

– I mallkuem!

Së paku të më tallin:

– I uruem!

Së paku të më këndojnë:

– I yni zot!

Ose të më thonë:

– Jeton kot!

Të flasin, të flasin se fjalë due

në ket vetmi me ndëgjue.

Ose të më tregojnë historinë

e tyne, autobiografinë;

ndosht’ aty do gjej gjasim

me jetën t’eme pa tingllim

që në vetëm po e kaloj

dhe s’po dij a rroj a s’rroj.

Sendet heshtin. – Sa të pa mshirë!

Më bajnë dhe unë të hesht me pa hirë;

pse gojë s’kanë

dhe nuk flasin,

aty janë

vetëm të më flasin

zêmren t’eme që po vuen

dhe në merzi vetveten truen.