Itali, 11 vepra të piktorit Vangjush Mio ekspozohen në Venecia

11 vepra të Piktorit të Popullit Vangjush Mio do të jenë pjesë e ekspozimit në Centro Culturale Don Orione Artigianelli, Sala Tiziano, Dorsoduro 909/a në Venecia, Itali. Qeveria ka miratur dje lejimin e lëvizjes së veprave të artit jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë për periudhën 1 mars 2018 – 30 prill 2018.

Ekspozimi jashtë territorit të vendit bëhet në përputhje me udhëzimin e Këshillit të Ministrave, “Për procedurat e lëvizjes së objekteve të trashëgimisë kulturore, me vlera të veçanta kombëtare dhe unikale, për ruajtjen, restaurimin, studimin dhe ekspozimin jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë”. Vendimi qeverisë, ngarkon Migena Hajdarin, përfaqësuese me prokurë të posaçme të kryejë shoqërimin dhe kthimin e veprave në vendin e origjinës, sipas afateve dhe kushteve të përcaktuara në këtë vendim. Ngarkohet Qendra Kombëtare e Inventarizimit të Pasurive Kulturore të kryejë procedurën e monitorimit dhe regjistrimin e lëvizjes së veprave.

Vangjush Mio lindi më 3 mars 1891 në Korçë. Në vitin 1908 për shkaqe ekonomike ai u detyrua që bashkë me vëllanë të largohet për në Bukuresht. Ishte anëtar aktiv i kolonisë së artistëve shqiptarë në kryeqytetin e Rumanisë dhe në vitin 1915 filloi studimet për Arte të Bukura në Universiteti Kombëtar të Arteve në Bukuresht. Në vitin 1919 mbaron studimet me sukses dhe në të njëjtin vit hap ekspozitën e parë personale në Bukuresht. Në vitin 1920, ai u kthye për disa muaj në vendlindjen e tij ku ekzpozi edhe punimet e tij. Kjo ishte ekspozita e parë artistike për publikun në gjithë Shqipërinë. Në shtator të po të njëjtit vit ai u largua për në Romë. Si admirues i madh i impresionizmit italian të shekullit XIX dhe fillim shekullit XX, ai u regjistrua në Akademinë mbretërore të Shën Llukës (San Luca). Sidoqoftë, problemet ekonomike e shtrënguan të ndërpresë studimet dhe të rikthehet në Korçë. Këtu ai u punësua si mësues arti në Liceun Francez, ku mes nxënësve të tjerë i dha mësim edhe Enver Hoxhës.

Falë një burse shtetërore, ai mundi të rivazhdojë studimet në Romë, të cilat i përfundoi më 1924. pas kësaj Mio u kthye në vendlindjen e tij në Korçë, e cila në atë kohë qe kryeqendra kulturore e vendit.

Gjatë gjithë jetës ai mori pjesë në shumë ekspozita në mbarë vendin, madje në vitin 1942 edhe në Bari të Italisë. Ekspozita e fundit e organizuar prej tij, ishte një retrospektivë e punimeve, e cila u zhvillua në nëntor 1957 në Tiranë. Pak ditë më vonë, më 30 dhjetor 1957, Mio vdiq në Tiranë për shkak të komplikacioneve nga verdhëza. Vangjush Mio ishte piktori i parë impresionist në Shqipëri. Ai njihet më së shumti për peisazhet dhe konsiderohet si pesazhisti më i përkryer shqiptar shqiptar i shekullit XX. Temat e tij të parapëlqyera i merrte nga Korça, Pogradeci dhe rrethinat, por ai përjetësoi në punimet e tij edhe qytete të tjera si Tirana, Elbasani, Himara, Berati dhe Gjirokastra. Përveç peizazheve, Mio ishte brilant edhe në pikturimin e portreteve. Ai ishte njëkohësisht edhe skenograf i teatrit të qytetit të Korçës.

Gjatë 40 viteve karrierë të lavdërueshme ai realizoi mbi 400 vizatime dhe 130 piktura. Rreth 60 punime të tij mund të admirohen në Galerinë Kombëtare të Arteve në Tiranë. Veprat e tjera, nën kujdesin e së bijës Rozeta, ekspozohen në shtëpinë e Vangjushit që tani njihet si Muzeu “Vangjush Mio”. Në vitin 1994 njëzetenjë piktura, të cilat ende nuk janë gjetur u vodhën nga muzeumi. Në vijim 27 piktura me një vlerë rreth 300,000 USD u raportuan të zhdukura në korrik 2012. Mes 27 pikturave të zhdukura, gjendeshin edhe disa nga veprat e para të piktorit që datojnë në fillim të viteve 1920.

Vangjush Mio u nderua me titullin Piktor i Popullit. Në 1965 u realizua dokumentari shqiptar “Vangjush Mio, piktor i popullit”, i cili trajtonte jetën dhe veprën e piktorit. Qendrës kulturore të Korçës iu vu emri i tij. Që prej vitit 2007, çdo vit në fund të tetorit në Korçë zhvillohet Festivali Ditët e Mios. Për katër ditë me radhë artdashësit mund të vijnë dhe të admirojnë piktura nga artistë shqiptarë dhe të huaj. Ditën e fundit, në Qendrën Kulturore Korçë zhvillohet ekspozitë me punimet e të gjithë piktorëve. Që prej disa vitesh fituesit t konkursit mbarëkombëtar të Arteve të Bukura nderohen me Çmimin Vangjush Mio.