Walt Whitman, poeti “shenjtor” që shëlbeu shpirtrat e drobitur dhe mëkoi një kombi shpresën shpëtimtare
Nga Albert Vataj
Sot 204 vite më parë, më 31 maj 1819, u lind poeti amerikan, Walt Whitman.
Ai beh papritmas dhe në koherencë si një vullnet i epërm, me hovet e gjallimit të një ngulmi përtëritës, për të qenë i urdhëruar nga një shpirt i pasur me drita e ngjyra, nga një zëshmëri e mëkuar nga frushullima e barit dhe kumbimi i qiellit, një andje e mylmyer me dëshirime dhe dehje dhe një njerëzore e gatitur për sfuda dhe sprova.
Erdhi në atëkohjen kur kremtohej pavarësia amerikane, kur nevoja e poetit për një epje si vlerë dhe kontribut, ishte gjithëajo gatitje që ai i blatonte kësaj shenjtërie, këtij besimi ku po lartësohej ky komb i madh.
Walt Whitman erdhi si një kumtues i një vepre që lartësonte shpirtin e atij populli, asaj njerëzie që rrëmon ngadhnjyeshëm mes rrënojave të luftës, kujtesës së britmave dhe apoteozës së dhimbjes, shpresën shpëtimtare.
Ai do të vinte me një mision të shenjtë. Jo medoemos si një dishepull, as si një apostull, por një rrëzëllimë drite që feks befas në qiejt e ngrysur prej reve të luftës, në tokën e mbjellë me varre e në shtatin e drobitur, e përplot vrragë të një shoqërie.
Jo rastësisht, për vite të tëra vepra e Walt Whitman është konsideruar si Bibla e demokracisë amerikane, shpirti i shpresës, emblema e një shteti në rritje, simboli forcës që lind nga mundi dhe nga puna, nga nevoja e dëshirimit të jetës. Në poezinë e tij, individi shndërrohet në komb. Poezitë e tij erdhën si lajmi i mirë i ngjalljes së shpresës.
Nevoja e këtij shpirti për të kënduar, jetësoi kësodore shprehinë demokratike të miliona amerikanëve dhe jo vetëm. Me një gjuhë të përzier e krejtësisht personale, poeti në lirikat e tij kompozon një himn të pasionuar të mundësive ideale të individit dhe të botës, duke lartësuar dhe stërpikur me puhiza të hyjshme, natyrën njerëzore dhe mrekullinë e realitetit të përditshëm. Ai ishte i njimendtë si një vullnesë e shenjtë, kjo ndoshta edhe për vetë shpirtin e atij populli që hapi kanatat dhe e mishëroi atë si një fluturim parajsor.
