Ekspertët: Pse Kina po ndërton kapanone nëntokësore në masë

Kina po punon me shpejtësi për të zhvilluar kapacitetin e saj për t’i mbijetuar një sulmi bërthamor dhe për të siguruar kapacitetin për të filluar një kundërsulm, paralajmëron eksperti danezo-amerikan Hans Christensen, pasi analizoi fotot satelitore të njësive të trajnimit të raketave.

Kreu i Projektit të Informacionit Bërthamor, si pjesë e fondit botëror të Federatës së Shkencëtarëve Amerikanë, beson se fotot e ndërtesës së re në vendet e provës kineze tregojnë se Kina po përpiqet t’i përgjigjet kërcënimit të mundshëm të një sulmi bërthamor të SHBA.

Sipas Associated Press, Kina dhe Shtetet e Bashkuara kanë filluar një garë armësh bërthamore, në të cilën modernizimi i arsenalit të Kinës ka nxitur Shtetet e Bashkuara të rifillojnë investimin e qindra miliarda dollarëve në dekadat e ardhshme për të rindërtuar arsenalin e vet bërthamor.

Vlerësimet e Christensen mbështeten nga raporti i fundit i Pentagonit mbi zhvillimin e aftësive ushtarake kineze, i cili thotë se Pekini synon të rrisë gatishmërinë e forcave të tij bërthamore duke vendosur më shumë trupa dhe raketa ndërkontinentale në kapanone nëntokësore dhe duke operuar nën një nivel më të lartë vigjilence.

“Plani i PRC për të përdorur armët bërthamore vendos mirëmbajtjen e forcave bërthamore të afta për t’i mbijetuar goditjes së parë dhe për t’iu përgjigjur me forcë të mjaftueshme për t’i shkaktuar dëme armikut”, tha raporti i Pentagonit vitin e kaluar.

Ndërtimi i kapanoneve nëntokësore

Fotografitë satelitore të siguruara nga Projekti i Informacionit Bërthamor tregojnë se Kina filloi ndërtimin e 11 kapanoneve nëntokësore pranë një terreni trajnimi në Yilantai, në veri të Kinës, në fund të vitit të kaluar. Ndërtimi i pesë kapanoneve të reja filloi në të njëjtin vend edhe më herët.

Terreni i stërvitjes pranë Yilantai u përdor për trajnimin e njësive bërthamore, kryerjen e ushtrimeve të lëshimit të raketave nga platformat lëvizëse, si dhe për përgatitjen dhe mirëmbajtjen e tyre, ndërkohë që disa vjet më parë aty filloi ndërtimi i kapanoneve të para. Tani ka 18-20 kapanone me raketa balistike ndërkontinentale të vjetra DF-5, me 16 të reja në ndërtim e sipër.

Politika zyrtare e Kinës tani për tani është se ajo kurrë nuk do të jetë e para për të lëshuar armë bërthamore. Arsenali i saj i kokave bërthamore vlerësohet në rreth 320, një pikë në oqean në krahasim me 3.800 të SHBA. Por arsenali bërthamor i Kinës shërben kryesisht për përshkallëzim në rast të një konflikti konvencional për interesat rajonale kineze.

Deklasifikimi i memorandumeve

Në fund të janarit të këtij viti, pak para se Presidenti Donald Trump të largohej nga detyra, shenja e fshehtësisë u hoq nga memorandumi i qeverisë për kornizën strategjike për rajonin Indo-Paqësor. Memorandumi – domethënë politika zyrtare e qeverisë – shprehej qartë që Shtetet e Bashkuara do të përdorin armë për të mbrojtur Tajvanin nga një pushtim i mundshëm nga Kina.

Memorandumi u deklasifikua si një masë paraprake, me sa duket për të dërguar një paralajmërim në Kinë për të mos provuar asgjë derisa Presidenti i ri Joe Biden të vendosë politikën e vet strategjike në rajon, por gjithashtu zbulon se Shtetet e Bashkuara janë shumë më të përgatitura për një konflikt ushtarak indirekt me Kina sesa publikisht.

Shtetet e Bashkuara i kanë premtuar publikisht mbështetje logjistike Tajvanit në rast të një sulmi, d.m.th. dërgimit të armëve dhe furnizimeve, por memorandumi gjithashtu zbuloi se në rast emergjence, Shtetet e Bashkuara do të bashkëpunonin me Japoninë në mbrojtjen e ishujve japonezë Senkaku, të cilën Kina i konsideron territor të saj.

Në një skenar të tillë hipotetik, në të cilin anijet dhe avionët amerikanë do të gjendeshin pranë një zone lufte dhe në të cilën një shkëmbim i paqëllimtë zjarri me forcat kineze mund të ndodhte lehtë, konflikti mund të përshkallëzohej lehtësisht.

Ushtria kineze nuk është krijuar për dominimin e botës, por është e përqendruar në qëllimin afatgjatë të kapjes së interesave strategjikë rajonalë që i konsideron territorin e saj të ligjshëm, duke filluar me Detin e Kinës Jugore, ishullin e Tajvanit dhe Ishujt Senkaku. Mbajtja e një sistemi armësh nukleare minimale por të besueshme gati për t’iu përgjigjur goditjes së parë të Kinës, do të siguronte që çdo konflikt të ruhet në nivelin konvencional, si dhe dekurajimin e SHBA nga ndërhyrja e drejtpërdrejtë në frikën e përshkallëzimit bërthamor.

Modernizimi i sistemeve raketore

Christensen thekson në blogun e tij se kapanonet e ndërtuara pranë Yilantai janë vetëm fillimi.

Modernizimi i sistemeve raketore është gjithashtu i rëndësishëm për Kinën, sepse predhave ekzistuese të karburantit të lëngshëm DF-5 u duhet një kohë e gjatë për t’u përgatitur për lëshimin. DF-41 të reja janë zhvilluar me shtytje të karburantit të ngurtë, i cili mund të përgatitet për lëshim shumë më shpejt, duke i bërë ato më pak të prekshëm nga ndikimi i parë.

Pentagoni gjithashtu beson se kapanonet e reja tregojnë se Kina ngadalë po lëviz në një sistem në të cilin raketat do të armatosen paraprakisht me koka bërthamore – një praktikë që Kina deri më tani e ka shmangur, ndryshe nga Rusia dhe Shtetet e Bashkuara. Sistemet kineze besohej se ishin vendosur pa koka të integruara, të cilat mund të instaloheshin në një kohë relativisht të shkurtër para nisjes. Strategët kinezë duket se kanë frikë kohët e fundit se edhe ai afat i shkurtër mund të jetë shumë i gjatë për një përgjigje efektive ndaj një sulmi bërthamor.

Cilado qoftë arsyeja e drejtpërdrejtë për ndërtimin e kapanoneve të reja kineze – evolucioni natyror i një arsenali bërthamor në rritje, një ndjenjë kërcënimi në rritje ose një strategji e re e reagimit të shpejtë – shfaqja e tyre tregon qartë se bota ka hyrë në një fazë të re të garës së armëve bërthamore.(Tesheshi)