Ishte frymëzim për Statujën e Lirisë një grua myslimane?

Gjithmonë historia e refugjatëve apo dhe të emigrantëve, është shoqëruar me një simbol, apo me një tragjedi, që ende e kësaj dite mbahen mend. Në Amerikën e largët, e si me ironi, është hedhur debati nëse frymëzim për Statujën e Lirisë, ka qenë një grua arabe myslimane.

"Hulumtuesit thonë se skulptori francez e ka nën përfytyrimin e një gruaje myslimane e ka  projektuar statujën "Lady Liberty". Para se ai të ketë punuar për Statujën e Lirisë, Frederic Auguste Bartholdi propozoi një dizajn për Kanalin e Suezit. Një skemë e skulpturës, e cila kurrë nuk është bërë, tregon një grua të mbuluar me shami, një fshatare Arabe që mban një pishtar. Disa ekspertë besojnë se idenë e tij për skulpturë e Kanalit të Suezit, janë frymëzuese për Statujën e Lirisë".  Por siç janë shprehur dhe ekspertët, kjo bie në kundërshtim me llogarinë e gjatë, se nëna e Bartholdi-së ishte frymëzim për statujën e bakrit. Statuja e Lirisë, një simbol i demokracisë dhe lirisë që ka përshëndetur emigrantët e panumërt në brigjet amerikane, u frymëzua nga një projekt, që përfaqëson një grua arabe, e cila ruante Kanalin e Suezit, janë shprehur hulumtuesit. Zbulimet e fundit janë veçanërisht befasuese për disa, pasi në Shtetet e Bashkuara në mes të një debati të nxehtë rreth ardhjes së refugjatëve nga Siria dhe nga vende të tjera me shumicë myslimane. Skulptor francez Frederic Auguste Bartholdi, i cili udhëtoi në Egjipt në vitet 1855-1856, ka zhvilluar atje një 'pasion për monumentet publike në shkallë të gjerë dhe skulptura kolosale. Ky informacion është marrë nga Shërbimi i Parkut Kombëtar në SHBA, i cili e ruan Statujën e Lirisë në Nju Jork.

Por më parë se tu projektonte, statuja e lirisë, paske qenë një tjetër projekt i ngjashëm, në Egjiptin e Lashtë. Dhe sipas historisë ka qenë qeveria egjiptiane e cila kishte propozuar në vitin 1869 për të ndërtuar një far për Kanalin e Suezit. "Bartholdi e projektoi një statujë të madhe, të një gruaje të veshur e që mban një pishtar, që ai e quajti 'Egjipt (ose Progres) sjell dritë në Azi. Skulptura fillimisht mori "formën e një gruaje të mbuluar fshatare," shpjegoi Barry Moreno, i cili ka shkruar rreth statujës, siç citohet nga Institucioni Smithsonian në SHBA. Bartholdi kishte prodhuar një seri të vizatimeve në të cilën statuja ishte propozuar dhe filloi si një gjigante femër, apo më saktë një fshatare arabe, dhe ka evoluar gradualisht në një perëndeshë kolosale, shtoi Edward Berenson, i cili ka shkruar edhe për këtë temë. Nëna Xhentile ka qenë gjithashtu e quajtur një frymëzim për statujën".

Por as shumë, skulptorit i ka ardhur një shans tjetër, për të dhënë një ide më të plotë dhe më kreative. Shansi i dytë i Bartholdit erdhi kur historiani francez Edouard de Laboulaye dha idenë për origjinën e një monumenti të paraqitur nga ana e popullit francez në Shtetet e Bashkuara që përfaqësonte "Lirinë në botë". Në vitin 1870, Bartholdi kishte filluan projektimin e statujën në bazë të dizajnit të tij të mëparshëm. Produkti përfundimtar, që përfaqëson Lirinë, perëndeshën romake të lirisë, u përurua në vitin 1886 për njëqind vjetorin e vendit. Ndërsa ka sigurisht një lidhje në mes të projektimit fillestar të Bartholdi për Kanalin e Suezit dhe gruas që ai e projektoi për të shoqëruar emigrantët në Amerikë. Berenson tha se kjo është një ''thjeshtëzim i rëndë'' të them Statuja e Lirisë është myslimane. Ka një marrëdhënie mes statujës egjiptiane që Bartholdi ka konceptuar për herë të parë në vitin 1860. "Por kjo statujë ndryshon nga ajo për emigrantët në Shtetet e Bashkuara. Versioni origjinal i statujës kishte kuptim për shoqërinë egjiptiane. Kjo nuk do të kishte kuptim për Amerikën. Moreno shtoi se projekti egjiptian "nuk kishte të bënte me Statujën e Lirisë. "Ata janë të dy femra, por nuk janë e njëjta shifër," tha ai. Përveç se një grua fshatare egjiptiane, nëna e vet Bartholdi, Charlotte Beysser Bartholdi, ka kohë që gjithashtu thuhet të jetë frymëzim për Statujën Zonja e Lirisë. Disa dijetarë e studimeve afrikano-amerikane gjithashtu besojnë se Zonja e Lirisë mund të ketë qenë modeluar nën imazhin e një gruaje me ngjyrë.

Burimi:DailyMail. Përgatiti: Redjon Shtylla