Tymi i cigres po vret 1 milion njerëz jo duhanpirës në vit, rreziku që po na kanoset të gjithëve

U deshën vetëm 52 duhanpirës për të vrarë një person përmes tymit të dorës së dytë në vitin 2016, sipas një analize të re të statistikave në të gjithë botën mbi ndikimin e pirjes së duhanit.

Duke marrë parasysh se ka një miliardë duhanpirës të llogaritur në botë, kjo do të thotë se një milion njerëz vdesin çdo vit thjesht duke thithur tymin rreth tyre, sipas studimit të publikuar të martën në revistën JAMA Netëork Open.

“Ka një mundësi që tymit i dorës së dytë të jetë beninje, ose jo aq e dëmshme sa është pirja e duhanit”, tha bashkëautori i studimit Dr. Jagat Narula, dekani i asociuar i çështjeve globale në Shkollën e Mjekësisë Icahn në Mount Sinai në Neë York City.

“Por është vërtet vdekjeprurëse,” shtoi Narula.

“Ky studim konfirmon atë që ka treguar hulumtimi tjetër: Që jo duanpirësit janë të rrezikuar nga tymi i dorës së dytë dhe askush nuk duhet të ekspozohet ndaj tij,” tha Dr. Albert Rizzo, shefi mjekësor për Shoqatën Amerikane të Mushkërive, i cili nuk ishte i përfshirë në studiuar.

Edhe quhet e dorës së dytë “, efektet shëndetësore të të ekspozuarve janë vërtet të dorës së parë,” tha Rizzo.

Roli i duhanpirësve

Tymi i dorës së dytë përcaktohet si përzierja e tymit të marrë nga duhanpirësi, e kombinuar me fundin e ndezur të një cigareje. Sipas Bibliotekës Kombëtare të Mjekësisë së Shteteve të Bashkuara, tymi i dorës së dytë përmban më shumë se 7,000 kimikate, 70 prej të cilave dihen se shkaktojnë kancer dhe qindra të tjerë janë toksikë.

Edhe një dozë e ulët e tymit të dorës së dytë mund të kontribuojë në vdekjen e papritur të foshnjave dhe të shkaktojë infeksione në vesh dhe astmë tek fëmijët, ndërsa shkakton kancer dhe sëmundje të zemrës tek të rriturit.

“Në vitin 2006, Kirurgu i Përgjithshëm i SHBA deklaroi se nuk kishte një nivel të sigurt të ekspozimit ndaj tymit të dorës së dytë”, tha Rizzo.

Ndërsa efektet e dëmshme të tymit të dorës së dytë janë të njohura për vite, askush nuk e dinte ndikimin e plotë në vdekje në një bazë globale, tha Narula.

“Ne donim të llogaritnim se sa duhanpirës duhen për të vrarë një person që nuk e pi”, tha ai.

Studiuesit Mount Sinai kanë punuar në të njëjtën kohë me kolegët në Qendrën Mjekësore të Amsterdamit, Amsterdam UMC, për të analizuar një numër të dhënash nga Organizata Botërore e Shëndetit, Raportet Global të Burden of Sëmundjeve, Mortaliteti Ndërkombëtar dhe Statistikat e Pirjes së Duhanit dhe të tjerë. Ata shikuan numrin e duhanpirësve aktivë dhe viktimat e duhanit të dorës së dytë gjatë një periudhe 26-vjeçare nga 1990 në 2016.

Në nivel global, në vitin 1990 u deshën vetëm 31 duhanpirës për të vrarë një person; në vitin 2016 ai numër u rrit në 52 duhanpirës, studimi zbuloi – një përmirësim për shkak të ndalimeve të pirjes së duhanit në restorante, biznes etj.

Amerika Veriore kishte indeksin më të favorshëm të tymit të dorës së dytë: rreth 86 duhanpirës për çdo vdekje. Lindja e Mesme dhe Azia Juglindore kishin numra më pak të favorshëm për shkak të pak masave mbrojtëse – rreth 43 duhanpirësve deri në një vdekje.

Nevojiten më shumë mbrojtje, thotë studimi

Megjithë përparimet në disa vende, numri absolut i njerëzve që pinin duhan midis viteve 1990 dhe 2016 ka qenë në rritje, thotë studimi. Kjo kryesisht për shkak të rritjes së pirjes së duhanit në Kinë dhe Indi dhe vendet e tjera me të ardhura të mesme të ulëta, një trend i cili pritet të vazhdojë.

“Ky studim tregon efektin shkatërrues të tymit të dorës së dytë”, tha Narula. Duke vënë fajin për vdekjet drejtpërdrejt në këmbët e duhanpirësve, shtoi ai, ky studim do të shpresojë “të ndikojë në opinionin publik kundër ekspozimit të tymit të dorës së dytë” dhe të inkurajojë qeveritë të kalojnë dhe zbatojnë “rreptë” kontrollet e duhanit.