Barometri i Ballkanit 2015: Shqipëria, më e qëndrueshmja në rajon
Sipas raportit “Barometri i Ballkanit 2015″, Shqipëria tregohet me një rritje ekonomike mesatare 2.4 % përgjatë viteve 2009-2014, e cila krahasuar me vendet e tjera, duket më e përmirësuar. Duke u bazuar në shifrat e raportit, sa i përket shkallës së papunësisë, sipas këtij barometri në vitet 2009-2014 shkalla mesatare e papunësisë arrin 14.8 %, e parafundit mes shteteve të tjera, në të cilat Kosova ka shkallën më të lartë të papunësisë prej 37.7 %, ndjekur nga Maqedonia 30.6 %, vijon Bosnja dhe Hercegovina me 27 %, Serbia 20.3 %, Mali i Zi me 19.5 % dhe në fund të listës gjendet Kroacia me 14.1 %.
Raporti “Barometri i Ballkanit 2015”, i publikuar ditën e sotme në Bruksel, në fokus të së cilit ka qenë zbulimi i gjendjes ekonomiko-sociale të vendeve ballkanike, nëpërmjet pyetjeve të zhvilluara në disa sektorë. Me qëllim që të angazhohen më afër publikut të gjerë dhe komunitetin e biznesit në kontekstin e Strategjisë EJL 2020, KBR ka realizuar një studim gjithëpërfshirës mbi qëndrimet, përvojat dhe perceptimet, e cila ishte kryer në dhjetor të vitit 2014 në të gjitha shtatë ekonomitë e mbuluar nga Strategjia.
Raporti: Evropa Juglindore, ende shumë punë për të bërë
Në krizën që nisi në fund të viteve 2008, Evropa Juglindore është përballur me një recesion apo një rritje të vonuar, me një numër të madh sfidash në shumë fusha, sidomos në tregun e punës. Ekonomitë më të mëdha hasën problem dhe kohë të vështira, si Kroacia, Serbia dhe Bosnja Hercegovina, ndërsa Maqedonia dhe Shqipëria filloi përmirësimet, ndërsa Mali i Zi është diku në mes.
Në tabelën e vendosur në këtë studim që tregon përqindjet e rritjes ekonomike, Kroacia ka pasur një rritje mesatare -2.2% nga 2009 deri në 2014. Ndërsa Serbia -0.3%, Bosnja 0.1 % rritje, Mali i Zi 0.4 %. Rritje më të madhe ka pasur Shqipëria me 2.4 % mesatarisht, Kosova 3.8 % dhe Maqedonia 1.8 %.
Sa i përket shkallës së papunësisë, e treguar në tabelën e dytë, ka qenë në rritje të konsiderueshme për shumë nga këto ekonomi, stabël për Malin e Zi, në rritje për Maqedoninë dhe Kosovën. Nivelet janë gjithsesi, në vlera të larta.
Në raport tregohet se shkalla e vështirësisë së gjetjes së punës për të rinjtë është e lartë.
Sa i përket pagesave mujore, mesatarisht ka pësuar rënie për Kroacinë çdo vit me 0.7 %, Në Serbi me 0.1 %. Rritja e pagave ka qenë shumë e ngadalësuar për ekonomitë e tjera, përveç Maqedonisë që ka parë rritje me 3.4 % dhe Kosovës me 10.8 %.
Duke parë drejt së ardhmes, perspektivat nuk janë përmirësuar shumë shpejt. Serbia dhe Kroacia po përballen me recesionin ose me shërim shumë të ngadaltë këtë vit dhe ndoshta me disa përmirësime të lehta.
Bosnja dhe Hercegovina mund të përfitojnë nga rindërtimi pas përmbytjes së vitit të kaluar, ndërkohë që rritja pritet në periudha afatmesme. Nga ekonomitë e tjera, Ish-Republika Jugosllave e Maqedonisë duhet të vazhdojë të rritet më shpejt se pjesa tjetër, që pritet të përjetojnë një përshpejtim të rritjes në një periudhë afatmesme. Megjithatë, duke pasur parasysh nivelin e ulët të punësimit, ritmet e rritjes së parashikuara janë nën ato të mundshme. Sipas vlerësimeve të bëra nga ëiië, vargu i normave të rritjes në një periudhë afatmesme është midis 0 deri në 3 për qind në vit. Deri në horizontin e vitit 2020, një kthesë e rëndësishme është e mundur vetëm me disa ndryshime radikale. Ka edhe sfida të mëdha në politikat ekonomike u bë e ditur sot sipas raportit.
Kriza ka qenë aq e rëndë në disa ekonomi për shkak të pabarazive të akumuluara si jashtë dhe brenda vendit. Ka ende probleme të rëndësishme në sektorin bankar dhe sektorët e korporatave për shkak të niveleve të larta të kredive me probleme të cilat reflektojnë probleme të likuiditetit dhe të aftësisë paguese në p.sh. sektori i ndërtimit dhe ndërmarrjet shtetërore. Ata kërkojnë ristrukturim që në fakt, është i vështirë për t’u arritur në kontekstin e papunësisë së lartë.
Rreziqet negative janë të lidhura me turbulencat e vazhdueshme në BE dhe në Evropë që mund të vonojnë procesin e integrimit dhe të shkaktojnë vonesa në transformimin politik dhe ekonomik të brendshëm. Në shumicën e ekonomive, vendimmarrja demokratike është stabilizuar, megjithatë, ka ende ndryshime kushtetuese dhe politike, si dhe përmirësimet që janë të nevojshme për përmirësimin e legjitimitetit demokratik dhe reagimi.
Rreziqet sociale ekzistojnë për shkak të punësimit të ulët dhe papunësisë së lartë. Një grup veçanërisht i pambrojtur është popullata rinore, me normat e papunësisë deri në 50 për qind në disa raste, por edhe të papunëve afatgjatë, të cilat përbëjnë një pjesë të rëndësishme të atyre që kërkojnë për një punë. Ndjenja e përgjithshme në këtë rajon ka qenë e zymtë për një kohë mjaft të gjatë. Kjo është pasojë e përkeqësimit afatgjatë ekonomik dhe regresit, bën të ditur raporti. Efektet kanë qenë të thella dhe ata janë pasqyruar qartë në dëshirën e përhapur për të emigruar dhe punuar diku tjetër. Periudha deri në vitin 2020 mund të jetë fillimi i një kthese.
