Brutti, sporchi e cattivi

Nga Virgjil Muçi

Teksa shihja në televizor pamjet rrëqethëse të eksodit më të fundit të këtyre kohëve në brigjet e Italisë e të Rodit: gra, fëmijë, të rinj, qenie pamoshë e paseks, m’u kujtua titulli i një filmi të hershëm të Ettore Scola-s, i cili, për hir të së vërtetës, bënte fjalë për italianët e varfër të jugut që dyndeshin drejt veriut të pasur, ndaj dhe, siç i thonë një fjale, i vjen pas kresë këtij shkrimi. “Çfarë këqyr në sytë e tyre?” thashë me vete. Frikë e uri! Frikë për atë çka lënë pas – luftë, dhunë, vdekje – dhe uri – mallkimi që i ka (për)ndjekur qysh nga dita kur kanë lindur dhe ardhur në këtë botë. Dhe kronistët me zërin asnjanës vijojnë me statistikat që të kallin datën e të lemerisin me saktësinë dhe ftohtësinë e tyre, nëntëqind këtu e shtatëqind atje. Të gjithë qenie pa emër. Pa llogaritur këtu ata që lënë kockat, herë pas here, pa u rënë në sy mediave. E gjithë këto pamje vijnë e shfaqen para syve tanë si një déjà vu që përsëritet deriad nauseam; nga krupa, nga dhimbja, nga indiferenca, nga tmerri.

Ç’është e vërteta, as që kisha menduar të ulesha e të shkruaja këto radhë, jo thjesht e vetëm ngase kam diçka tjetër nëpër duar, diçka, thënë mes nesh, që i shkon më për shtat dhe që e kam më për zemër në rubrikën time, por edhe ngaqë tragjeditë e kohëve postmoderne seç kanë diçka hollivudiane që, nga njëra anë të trishtojnë, por, nga ana tjetër të lënë disi dyshues kur i sheh në ekran. Ndonëse të kapërthyer në meskinitetin e politikës e të parvenyve mediatikë në shërbim të saj, por edhe të brengave dhe halleve të prekshme të njerëzve, ne shqiptarët s’mund të heshtim shpërfilltazi për këtë tragjedi njerëzore. Sidomos ne: Ne që shastisëm botën mbarë me eksodet tona të fillimviteve nëntëdhjetë; Ne që përjetuam një prej tragjedive më të mëdha në historinë tonë të re, atë të mbytjes së të Katërtit të Radës tok me gjynahqarët që ndodheshin në të; Ne që për vite me radhë kemi qenë bregu nga niseshin emigrantët, shqiptarë e të huaj, drejt ëndrrës e zhgjëndrrës; Ne që jemi aq pranë, fizikisht e shpirtërisht dhimbjes së atyre që kanë humbur të afërmit në hekatombat e Mesdheut; Viktima të pafajshme të iluzionit për një jetë më të mirë sull’ altra sponda. (Në parantezë: Ende nuk kemi ngritur një shtatore në kujtim të shpirtrave të njerëzve të humbur, çka, me hidhërim për veten, vura re që e kishin bërë fqinjët tanë italianë.); Ne që edhe sot e gjithë ditën braktisim plëng e katandi për të marrë rrugët e botës, edhe pse jemi të lirë të udhëtojmë e gjezdisim kryq e tërthor Europës.

Mos vallë ndodhemi përballë një dyndjeje të re barbarësh, si ajo që shkatërroi Perandorinë Romake? Zor se mund ta thuash, me siguri. Veç një gjë është afërmendsh: Lindja e Mesme është në zjarr e flakë dhe Europa nuk mund të kthejë kryet mënjanë duke thënë, unë nuk kam gisht në këtë gjë. Siç thoshte me të drejtë Erri de Luca, një shkrimtar italian: “S’mund ta ndalosh një njeri që po i digjet shtëpia të hidhet nga dritarja për të shpëtuar kryet”. Ndërkohë që ua hapim dyert kanat më kanat sheikëve të petrodollarëve, shprehej Emma Bonino, se na vijnë për hosh paratë e tyre për investime, veçmasi në kohë krize, ndërkohë që zmbrapsim me neveri si të gërbulosur të varfrit e po asaj bote. Kështu që problemi nuk janë vetëm luftërat dhe mungesa e stabilitetit politik në vendet e origjinës, por edhe skamja e varfëria, zgjebja e përjetshme e mjerimit të këtyre njerëzve dhe e vendeve nga vijnë.

Gazeta "Mapo"