Demokracia dhe liria nuk bëjnë kompromis me diktaturën, një thirrje nga zemra e Kelmendit

Më 29 gusht 2025, në zemrën e Malësisë së Madhe, në Kelmendin e legjendave dhe qëndresës, u mbajt një ceremoni përkujtimore në nder të Heroit të pavdekshëm Preng Calit, simbolit të pathyeshmërisë shqiptare përballë pushtimeve dhe diktaturave. Në këtë ngjarje të mbushur me ndjenjë dhe histori, Besim Ndregjoni, nga Vërmoshi, në emër të Unionit Mbarëkombëtar të të Përndjekurve Politikë të Shqipërisë, mbajti një fjalim të fuqishëm që rezonoi me malet, me kujtesën dhe me ndërgjegjen kombëtare.

“Demokracia dhe liria nuk bëjnë kompromis me diktaturën,” deklaroi Ndregjoni, duke e kthyer fjalën në një thirrje morale dhe politike për të gjithë shqiptarët, brenda dhe jashtë kufijve. Ai iu drejtua veçanërisht emigrantëve shqiptarë, atyre që jetojnë në mërgim, por që mbajnë Shqipërinë në zemër:

“Shqipëria ju kërkon ta shpëtoni. Shqipëria ju kërkon të shpëtoni lirinë.”

Kjo thirrje nuk ishte vetëm politike — ishte një lutje për rikthimin e ndërgjegjes, për ringjalljen e idealit, për mbrojtjen e vlerave që u fituan me gjak dhe sakrificë.

Figura e Preng Calit, komandantit të maleve, që luftoi për lirinë e trojeve shqiptare dhe refuzoi nënshtrimin ndaj pushtuesve dhe diktaturës komuniste, u përmend si shembulli i pastër i qëndresës pa kompromis. Ai nuk pranoi të përkulej, nuk pranoi të heshtë, dhe për këtë pagoi me jetën. Por siç tha Ndregjoni, “Prek Cali nuk vdiq — ai u ngjit në përjetësi.”

Për të nderuar këtë përjetësi, Ndregjoni solli para të pranishmëve vargje të Poetit Kombëtar, At Gjergj Fishta, duke lidhur heroizmin me artin, qëndresën me fjalën, dhe kujtesën me shpirtin e kombit. Fishta, me gjuhën e tij të zjarrtë dhe të shenjtëruar, e ka skalitur shqiptarin si një figurë që nuk përkulet, që nuk tradhton, që nuk harron.

Në sfondin e një Shqipërie që ende përballet me plagët e së shkuarës dhe sfidat e së tashmes, fjalimi i Ndregjonit ishte një akt kujtese dhe një akt rezistence. Ai nuk foli vetëm për të kaluarën, por për rrezikun e harresës, për kërcënimin e relativizmit, për nevojën për të mbrojtur lirinë si vlerë e shenjtë dhe jo si privilegj i përkohshëm.
AV/KJ